ໃນຂະບວນການ ສ້າງ ສຳເນົາເອກະສານມໍລະດົກ ຈ່າງອານ ແລະ ປ້ອງກັນເອກະສານ ກ່ອນກອງປະຊຸມສະມັດຊາໃຫຍ່ UNESCO, ຮສຈ. ປອ ເຈິ່ນເຕິນວັນ ໄດ້ເຮັດວຽກ ຮ່ວມກັບນັກວິທະຍາສາດ ສາ ກົນ ຫຼາຍທ່ານເຊັ່ນ: ສຈ Paul Dingwall (ຊາວ ນິວຊີແລນ)-ຜູ້ຊ່ຽວ ຊານຊັ້ນນໍາ ຂອງ UNESCO/IUCN ແລະ ເປັນ “ຜູ້ບັນຊາການສູງສຸດ” ໃນການສ້າງສຳເນົາເອກະສານ ຈ່າງອານ, ສຈ Paul Williams-ຜູ້ຊ່ຽວຊານດ້ານທໍລະນີສາດ, ທ່ານ Ryan Rabett (ມະຫາ ວິທະຍາໄລ Cambridge)-ນັກໂບຮານຄະດີ... ໃນໄລຍະສອງສາມເດືອນທໍາອິດ, ຮສຈ. ປອ ເຈິ່ນເຕິນວັນ ແລະ ເພື່ອນຮ່ວມງານ ທັງທຳການສຳຫຼວດ, ທັງປຶກສາ ກັບບັນດາ ທີ່ປຶກສາສາກົນ ເພື່ອຊອກຫາ ບັນດາຄຸນຄ່າໂດດເດັ່ນທົ່ວໂລກ ແລະ ຊອກຫາ “ເລື່່ອງລາວທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະ” ແລະ ເຊື່ອມຕໍ່ ເຂົ້າກັນ. 

ສຳເນົາເອກະສານ ຈ່າງອານ ໄດ້ຍື່ນຕໍ່ ອົງການ UNESCO ຢ່າງເປັນທາງການ ໃນເດືອນ ມັງກອນ ປີ 2013. ໃນເດືອນ ສິງຫາ ປີ 2013, ທີມງານນັກຊ່ຽວຊານ ປະເມີນຜົນ ຂອງ ອົງການ UNESCO ໄດ້ເລີ່ມເຮັດວຽກ ແລະ ສົ່ງບົດລາຍງານ ປະເມີນຜົນ ໃນເດືອນ ມີນາ 2014. ຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ຜົນການປະເມີນ ບໍ່ໄດ້ຄື ຄວາມຄາດຫວັງ ແລະ IUCN, ICOMOS ສະເໜີແນະໃນລະດັບ D-ສ້າງສຳເນົາເອກະສານຄືນໃໝ່. ດ້ວຍຜົນດັ່ງກ່າວ, ຖ້າສ້າງ ເອກະສານຄືນໃໝ່ ແລະ ສຳຫຼວດພື້ນທີ່ຕົວຈິງ ຈະຕ້ອງໃຊ້ເວລາ ອີກປະມານ 10 ປີ. ຍ້ອນເຫດນັ້ນ, ສຈ Paul Dingwall ແລະ ທີມງານໄດ້ ຄົ້ນຄວ້າ ບັນດາບົດລາຍງານ ປະເມີນຜົນຮ່ວມກັນ ແລະ ຕັດສິນໃຈ “ຕໍ່ສູ້” ເມື່ອສັງເກດເຫັນວ່າ ສາມາດ ອະທິບາຍ ໃຫ້ສຳເນົາເອກະສານນີ້ໄດ້.

ຮສຈ. ປອ ເຈິ່ນເຕິນວັນ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: “ພວກເຮົາຕ້ອງກຳນົດ ບັນດາຂໍ້ບົກຜ່ອງ ໃນບົດລາຍງານ ປະເມີນຜົນ ຂອງ IUCN ແລະ ICOMOS, ຕ້ອງສ້າງແຮງດຶງດູດໃຈ ເພື່ອໃຫ້ສຳເນົາເອກະສານ ຈ່າງອານ ໄດ້ຮັບ ຮອງຢ່າງສົມກຽດ”.

ໃນລະຫວ່າງເຈລະຈາຢູ່ Doha, ສະມາຊິກທັງໝົດ 21 ປະເທດ ຂອງສະພາບໍລິຫານ UNESCO ໄດ້ລົງຄະແນນສຽງ ສະໜັບສະໜູນ ຈ່າງອານ ເປັນມໍລະດົກໂລກ ທາງດ້ານ ວັດທະນະທຳ ແລະ ທຳມະຊາດ, ປັດປ່າຍບັນດາບົດລາຍງານ ປະເມີນຜົນ ຂອງສອງອົງການທີ່ປຶກສາ ຂອງອົງການ UNESCO -ເປັນກໍລະນີຫາຍາກ. ຈ່າງອານ ໄດ້ກາຍເປັນມໍລະດົກ ວັດທະນະທຳ ປະສົມທຳອິດ ແລະ ໜຶ່ງດຽວຂອງ ຫວຽດນາມ ແລະ ພາກພື້ນ ອາຊີຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້ ໃນຈຸດເວລານັ້ນ.

ນອກຈາກມໍລະດົກ ຈ່າງອານ, ຮສຈ. ປອ ເຈິ່ນເຕິນວັນ ຍັງໄດ້ປະ ກອບສ່ວນ ໃນການສ້າງ ສຳເນົາເອກະສານ ສວນສາທາລະນະ ທໍລະນີສາດ UNESCO ຈໍານວນໜຶ່ງ, ໃນນັ້ນມີ ພູພຽງຫີນ ດົ່ງວັນ, ແຂວງ ຮ່າຢາງ. ຍາກທີ່ຈະພັນລະນາ ເຖິງ ຄວາມລຳບາກ ແລະ ການອຸທິດຕົນ ຂອງບັນດາຜູ້ທີ່ໄດ້ບຸກເບີກ ແລະ ສ້າງສຳເນົາ ເອກະສານ ໃຫ້ແກ່ບັນດາ ສວນສາທາລະນະ ທໍລະນີສາດ ທົ່ວໂລກ ຢູ່ ຫວຽດນາມ ທີ່ໄດ້ຮັບການຮັບຮອງຈາກ UNESCO.

ສືບຕໍ່ພາລະກິດເປັນນັກວິທະຍາສາດຄົນໜຶ່ງ, ຮສຈ. ປອ ເຈິ່ນເຕິນວັນ ຍັງງຽບໆ ເປ້ ບາໂລ ອອກເດີນທາງ, ຕັ້ງໜ້າເຂົ້າຮ່ວມ ໃນວຽກງານ ສ້າງສຳເນົາເອກະສານ ໃຫ້ສວນສາທາລະນະ ທໍລະນີສາດ ທົ່ວໂລກແຫ່ງຕ່າງໆ ເຊັ່ນ: ດັກນົງ, ຫຼີເຊີນ-ຊາຮີ່ວນ... ໄດ້ຮັບຮູ້ຈາກສາກົນ ແລະ ຍັງມີ ສວນສາທາລະນະ ທໍລະນີສາດ ອີກຫຼາຍແຫ່ງ ໃນທົ່ວດິນ ແດນ ຂອງ ຫວຽດນາມ ຈະໄດ້ຮັບການ ປຸກໃຫ້ຕື່ນເທື່ອລະກ້າວ, ຜືນແຜ່ນດິນໃດ ໄດ້ເປີດອອກ ທີ່ຕິດພັນ ກັບທໍລະນີສາດ ລ້ວນແຕ່ຈະມີຮອຍຕີນ ຂອງເພິ່ນ ພ້ອມກັບ ການເດີນທາງສຳຫຼວດ, ຄົ້ນຄວ້າ ແລະ ເຊື່ອມຕໍ່ ກັບສາກົນ. ຮສຈ. ປອ ເຈິ່ນເຕິນວັນ ຫວັງວ່າ ວິທະຍາສາດທໍລະນີສາດ ຈະໄດ້ໝູນໃຊ້ ໃນຊີວິດຕົວຈິງ ແລະ ເຊື່ອມຕໍ່ບັນດາຄຸນຄ່າມໍລະດົກ ຂອງແຕ່ລະ ແຖບດິນ ຕິດພັນກັບຊີວິດການເປັນຢູ່ ຂອງປະຊາຊົນ.