ສີສັນ ງານບຸນ ກາເຕ

ຫວ່າງມໍ່ໆ ມານີ້, ຊາວເຜົ່າ ຈຳ ຢູ່ທ້ອງຖິ່ນຕ່າງໆ ຂອງ ແຂວງ ບິ່ງຖ້ວນ ແລະ ນິງຖ້ວນ ໄດ້ຈັດງານບຸນ ກາເຕ ທ່າມກາງບັນຍາກາດ ເບີກບານມ່ວນຊື່ນ ກັບຫຼາຍພິທີ, ງານບຸນ ປະເພນີ ທີ່ເປັນເອກະລັກ ຂອງ ຊຸມຊົນ. ງານບຸນ ກາເຕ ບໍ່ພຽງແຕ່ຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການ ທາງສາສະໜາ ຂອງຊາວເຜົ່າ ຈຳ ເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ຍັງກາຍເປັນ ຄວາມງາມດ້ານວັດທະນະທຳ, ເປັນເຫດການທ່ອງທ່ຽວ ທີ່ເປັນເອກະລັກ ດຶງດູດນັກທ່ອງທ່ຽວມາຢ້ຽມຊົມ, ຄົ້ນພົບ ຄວາມງາມ ວັດທະນະທຳທ້ອງຖິ່ນອີກດ້ວຍ.

ກາເຕ ແມ່ນງານບຸນໃຫຍ່ ແຫ່ງປີ ຂອງຊາວເຜົ່າ ຈຳ ທ່ີນັບຖື ສາສະໜາພາມ ຊຶ່ງໄດ້ຈັດຂຶ້ນ ໃນຕົ້ນເດືອນ ກໍລະກົດ ຕາມ ປະຕິທິນ ຂອງຊາວເຜົ່າ ຈຳ (ກົງກັບເດືອນ ຕຸລາ). ປີນີ້, ງານບຸນ ກາເຕ ຖືກຈັດຂຶ້ນ ຢູ່ໃນເຂດບູຮານສະຖານຫໍ ໂປ ຊາ ອີນື (ບ້ານ ຝູ໋ຫາຍ, ນະຄອນ ຟານຖ໋ຽດ). ມີຊາວເຜົ່າ ຈຳ ເປັນຈຳນວນ ຫຼວງຫຼາຍ ທີ່ອາໄສ ຢູ່ ແຂວງ ບິ່ງຖ້ວນ, ນິງຖ້ວນ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມ ງານບຸນ ກໍຄືນັກທ່ອງທ່ຽວ ທັງຢູ່ ໃກ້ ແລະ ໄກ ເປັນຈໍານວນຫຼາຍ ໄດ້ມາຍັງພື້ນທີ່ ຫໍ ໂປ ຊາ ອີນື ເພື່ອການ ຢ້ຽມຢາມ ແລະ ເຂົ້າຮ່ວມ ການມ່ວນຊື່ນ ກັບປະຊາຊົນເຜົ່າ ຈຳ ໃນເຫດການງານບຸນ ທີ່ສັກສິດນີ້.

ປ້າ ທົງທິໄຍ໊ (ອາຍຸ 71 ປີ, ຢູ່ເທດສະບານ ມາເລີມ, ເມືອງ ຮ່າມຖ້ວນບັກ) ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ປີໃດກໍເໝືອນກັນ, ເມື່ອເຖິງໂອກາດ ງານບຸນ ກາເຕ, ປ້າ ພ້ອມດ້ວຍຍາດຕິພີ່ນ້ອງ ແລະ ເພື່ອນມິດ ໃນບ້ານ ກໍມາຍັງເຂດຫໍນີ້ເພື່ອເຂົ້າຮ່ວມງານບຸນ ທີ່ແກ່ຍາວ ຕະຫຼອດສອງມື້. ໃຕ້ຮົ່ມເຢັນທີ່ຕີນຫໍ ໂປຊາ ອີນື, ປ້າ ໄຍ໊ ພ້ອມກັບ ໝູ່ເພື່ອນໄດ້ຈັດຕັ້ງການປຸງແຕ່ງເຂົ້າໜົມພື້ນເມືອງ ຫຼາຍຊະນິດ ເຊັ່ນ: ເຂົ້າໜົມຖົ່ວຂຽວ, ເຂົ້າໜົມແຕັດ, ເຂົ້າໜົມຂີງ, ເຂົ້າໜົມ ມັນຕົ້ນ ແລະ ອື່ນໆ ເພື່ອນຳໄປຖວາຍຢູ່ ຫໍວິຫານ. ຮູບພາບຊາວເຜົ່າ ຈຳ ໃນຊຸດອາພອນພື້ນເມືອງ, ເທິງຫົວຖືພາຖາດ ເຄື່ອງສັງຄະທານຍ່າງຂຶ້ນເຂດຫໍ ໂປ ຊາ ອີນື ຈາກຕີນພູ ໄດ້ກາຍເປັນທີ່ຄຸ້ນເຄີຍ 

ທໍາພິທີ ເປີດປະຕູຫໍ ໂປ ຊາ ອີນື ກ່ອນນໍາເສື້ອຜ້າອາພອນ ຂອງ ເທບທິດາ ເຂົ້າໄປພາຍໃນ. ພາບ: ຫື້ວແທ່ງ

ພິທີກະກຽມເຄື່ອງສັງຄະທານ ກ່ອນເວລາ ສັກກາລະບູຊາ ຢູ່ພາຍໃນຫໍ ໂປ ຊາ ອີນື ທີ່ງານບຸນ ກາເຕ. ພາບ: ຮວ່າງຮ່າ

ໃນສອງມື້ຂອງງານບຸນ, ມີຫຼາຍພິທີ ທີ່ເປັນເອກະລັກ ໄດ້ດຳເນີນໄປ ຢູ່ເຂດຫໍ ໂປຊາ ອີນື ເຊ່ັນ: ພິທີ ເປີດປະຕູຫໍ, ໄຫວ້ບູຊາ, ພິທີ ແຫ່ກ້ຽວຊຸດ ເທບທິດາ ໂປ ຊາ ອີນື, ອາບນ້ຳແທ່ນບູຊາ Linga-Yoni (ສັນຍາລັກ ອາໄວຍະເພດຂອງ ຜູ້ຊາຍ-ຜູ້ຍິງ), ນຸ່ງຊຸດອາ ພອນ, ໄຫວ້ບູຊາ ກາເຕ ຢູ່ຕໍ່ໜ້າຫໍຫຼັກ... ດ້ວຍຄວາມໝາຍທີ່ສັກ ສິດ ຄື ຂອບໃຈພະເຈົ້າ ທີ່ໄດ້ຊ່ວຍໃຫ້ ຝົນຟ້າອາກາດເອື້ອອໍານວຍ, ການເກັບກ່ຽວໄດ້ຮັບຜົນດີ, ເພື່ອລະນຶກເຖິງ ວິລະຊົນຜູ້ເສຍສະ ຫຼະຊີວິດເພື່ອຊາດ, ບັນພະບຸລຸດ. ຊາວເຜົ່າ ຈຳ ມາຍັງຫໍເພື່ອທຳພິທີ ພາວະນາ ຂໍຮ້ອງ ໃຫ້ມີສຸຂະພາບແຂງແຮງ, ຢູ່ຢ່າງສະຫງົບສຸກ, ຄອບຄົວ ໄດ້ຮັບອຸປະຖຳຄໍ້າຊູ ຈາກບັນພະບຸລຸດ ແລະ ເທວະດາ  ຟ້າແຖນ, ລູກຫຼານທຳມາຫາກິນມີໂຊກມີລາບ.

 

ມີການສະແດງສິລະປະ ພື້ນເມືອງຫຼາຍລາຍການ ພາຍໃນງານບຸນ ຄື: ສະແດງເຄື່ອງດົນຕີພື້ນເມືອງ, ຟ້ອນ ແລະ ຮ້ອງເພງພື້ນເມືອງ ຂອງຊາວເຜົ່າ ຈຳ, ຊາວໜຸ່ມ ເຂົ້າຮ່ວມແຂ່ງຂັນເປົ່າປີ່ ຊາຣານາຍ, ປະກວດ ຊຸດອາພອນ ພື້ນເມືອງ, ປະກວດຫໍ່ເຂົ້າໜົມ, ຕຳເຂົ້າ, ປະ ດັບປະດາ ແລະ ຈັດວາງ ເຄື່ອງສັງຄະທານ ແລະ ອື່ນໆ... ຊຶ່ງໄດ້ ດຳເນີນໄປ ທ່າມກາງບັນຍາກາດ ທີ່ຟົດຟື້ນ ແລະ ດຶງດູດຜູ້ຊົມ. ບັນດາວາດຟ້ອນ, ຈັງຫວະເພງພື້ນເມືອງ ປະສານເຂົ້າກັບ ສຽງກອງ ພື້ນເມືອງ ແລະ ສຽງປີ່ ຊາຣານາຍ ເຮັດໃຫ້ທົ່ວພື້ນທ່ີມີບັນຍາກາດ ທີ່ຄຶກຄື້ນ.  ນອກຈາກນັ້ນ, ມີຫຼາຍກິດຈະກຳ ແນະນຳ ວັດທະນະທຳ ຂອງຊາວເຜົ່າ ຈຳ ເຊັ່ນ: ສະແດງອາຊີບ ເຮັດເຄື່ອງປັ້ນດິນເຜົາ, ຕໍ່າແພລາຍດອກ, ວາງສະແດງ ຜະລິດຕະພັນພິເສດຂອງ ທ້ອງຖິ່ນ... ທັງໝົດນີ້ ໄດ້ສ້າງເປັນງານບຸນ ກາເຕ 2022 ທີ່ຟົດຟື້ນ, ເຕັມໄປດ້ວຍສີສັນ ແລະ ຄວາມໝາຍ.  

 

 

ທ້າວ ທົງຖ໋າຍບ໊າວ (ນັກສຶກສາໂຮງຮຽນ ວິທະຍາໄລ ວິຊາຊີບ ບິ່ງຖ້ວນ) ສະແດງໃຫ້ເຫັນ ຄວາມຮູ້ຢ່າງເລິກເຊິ່ງ ກ່ຽວກັບຮີດຄອງ ປະເພນີ ງານບຸນ ຂອງ ຊາວເຜົ່າຕົນ ເມື່ອທັງຖ່າຍຮູບ, ຖ່າຍວີດີໂອ ກ່ຽວກັບງານບຸນ ທັງອະທິບາຍໃຫ້ນັກທ່ອງທ່ຽວ ເຂົ້າໃຈ ຄວາມໝາຍ ຂອງພິທີຕ່າງໆ ທີ່ຖືກຈັດຂຶ້ນໃນງານບຸນ ກາເຕ. ທ້າວ ຖ໋າຍບ໊າວ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ “ຂ້າພະເຈົ້າຮັກມັກ ແລະ ຄົ້ນພົບ ກ່ຽວກັບ ວັດທະນະທໍາ, ປະຫວັດສາດທີສຸດ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນ ວັດທະນະທໍາ ຂອງຊົນເຜົ່າ ຈຳ; ງານບຸນ ຄືດັ່ງນີ້ ແມ່ນໂອກາດ ເພື່ອໃຫ້ປະຊາຊົນໄດ້ພົບປະແລກປ່ຽນ ແລະ ສະແດງຄວາມ ຮັກແພງຕໍ່ຄົນສະໜິດ, ທັງແມ່ນໂອກາດ ເພື່ອຄວາມມ່ວນຊື່ນ, ບັນເທີງ ພາຍຫຼັງການຮ່ຳຮຽນ ແລະ ເຮັດວຽກຢ່າງຫ້າວຫັນ ມາເປັນ ເວລາໜ່ຶງປີ”.

ງານບຸນ ກາເຕ ຂອງຊາວເຜົ່າ ຈຳ ໄດ້ກະຊວງວັດທະນະທຳ, ກິລາ ແລະ ທ່ອງທ່ຽວ ຈັດເປັນໜຶ່ງໃນ 15 ງານບຸນໃຫຍ່ກວ່າໝູ່ຢູ່ ຫວຽດ ນາມ; ກະຊວງວັດທະນະທຳ, ກິລາ ແລະ ທ່ອງທ່ຽວ ໄດ້ມີຂໍ້ຕົກລົງ ເລກທີ 776/QD-BVHTTDL ຈັດງານບຸນ ປະເພນີ ກາເຕ ຂອງ ຊາວເຜົ່າ ຈຳ, ແຂວງ ບິ່ງຖ້ວນ ເຂົ້າໃນ ບັນຊີລາຍຊື່ ມໍລະດົກ ວັດ ທະນະທຳ ທີ່ເປັນນາມມະທຳ ຂອງຊາດ ແລະ ໄດ້ຮັບອະນຸມັດ ຈາກ ພະແນກວັດທະນະທຳ, ກິລາ ແລະ ທ່ອງທ່ຽວ ແຂວງ ບິ່ງຖ້ວນ ປະກາດ ໃນໂອກາດ ງານບຸນ ກາເຕ 2022 ທີ່ຜ່ານມາ.

ບົດ: ເຊີນເຫງ້ຍ - ພາບ: ຫງວຽນຖັັ໋ງ, ຫື້ວແທ່ງ, ຮວ່າງຮ່າ, ເລມິງ - ແປໂດຍ: ບິກລຽນ