ສະຖາປັດຕະຍະກຳ ທີ່ເປັນເອກະລັກ ຂອງ ວັດ ຊຽມກ໋ານ
ບາກລຽວ ບໍ່ພຽງແຕ່ເປັນບໍ່ເກີດ ຂອງ ສິລະປະ ການຂັບ “ເດີ່ນກາ ຕ່າຍຕື໋” ຢູ່ພາກໃຕ້ ຫວຽດນາມ ເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ຍັງມີຮ່ອງຮອຍປະ ຫວັດສາດ, ວັດທະນະທຳ, ສະຖາປັດຕະຍະກຳ, ຄວາມເຊື່ອຖື ແລະ ງານບຸນປະເພນີ ຂອງ ຊາວ ຫວຽດ-ຈີນ-ຂະແມ, ໃນນັ້ນຕ້ອງ ເວົ້າ ເຖິງວັດ ຊຽມກ໋ານ ຊຶ່ງເປັນໜຶ່ງໃນບັນດາ ວັດ ຂະແມ ທີ່ໃຫຍ່ໂຕ ແລະ ສວຍງາມທີສຸດ ໃນລະບົບວັດ ຂະແມ ຢູ່ພາກ ໃຕ້. ຄວາມສະ ຫງ່າ ເຄັ່ງຂຶມ ແລະ ສະຖາປັດຕະຍະກຳ ຂອງວັດ ຊຽມກ໋ານ ສ້າງ ຄວາມປະທັບໃຈ ທີ່ຍາກຈະຫຼົງລືມ ສຳລັບ ນັກທ່ອງທ່ຽວ ເມື່ອມາຍັງ ທີ່ນີ້ຢູ່ສະເໝີ.
ຊຽມກ໋ານ ເປັນວັດ ຂະແມ ຕັ້ງຢູ່ຕາແສງ ຫວິ໊ງແຈັກດົງ, ນະຄອນ ບາກລຽວ (ແຂວງ ບາກລຽວ) ໄດ້ຮັບການກໍ່ສ້າງເມື່ອປີ 1887, ມີເນື້ອທີ່ປະມານ 5 ເຮັກຕາ, ໃນເບື້ອງຕົ້ນ, ວັດ ຊຽມກ໋ານ ມີຊື່ເປັນ ພາສາ ຂະແມ ວ່າ: ກອມພິຊາໂກ ຊຶ່ງສະແດງເຖິງ ຄວາມຮອບຮູ້ຢ່າງ ເລິກເຊິ່ງ ຂອງ ພຸດທະປັນຍາ. ຊື່ ຊຽມກ໋ານ ແມ່ນມາຈາກ ພາສາ ຈີນ (ພາສາຈີນ ເຊື້ອສາຍ ຈ໋າວເຈົາ, ປະເທດຈີນ, ປັດຈຸບັນພວມອາໄສ ເປັນຈຳນວນຫຼາຍຢູ່ ບາກລຽວ) ເຊິ່ງມີຄວາມໝາຍວ່າ “ຕິດກັບນໍ້າ” ຍ້ອນພູມສັນຖານຂອງດິນແດນແຫ່ງນີ້ ແຕ່ກ່ອນແມ່ນຕິດກັບເຂດ ດິນສັນດອນ ແຄມທະເລ.
ຜູ້ມີຄຸນງາມຄວາມດີ ໃນການກໍ່ສ້າງວັດ ແມ່ນຄູ່ຜົວເມຍ ທ່ານ ເນນ (63 ປີ) ແລະ ນາງ ແງັດ (ອາຍຸ 54 ປີ) - ຊຶ່ງເປັນຄອບຄົວຮັ່ງມີ ໃນໝູ່ ບ້ານ. ຮ່ວມແຮງຮ່ວມໃຈ ກັບ ຄູ່ຜົວເມຍນີ້ ຍັງມີອີກ 30 ຄອບຄົວ ແຕ່ ລະມື້ ທຳການບຸກເບີກ ຖາກຖາງທີ່ດິນ, ຕັດໄມ້ ເພື່ອມາປຸກສ້າງວັດ. ພາຍຫຼັງການກໍ່ສ້າງ ເປັນເວລາ 2 ເດືອນ ກໍສໍາເລັດ, ປະຊາຊົນໃນ ບ້ານ ຈຶ່ງໄດ້ປຶກສາຫາລືກັນ ຈິ່ງນິມົນ ພະອາຈານ ແຖັກເມົາ (1829-1909) - ຜູ້ມີຄວາມຮອບຮູ້ ກ່ຽວກັບໜັງສືຜູກ ແລະ ຊຳນິຊຳນານ ໃນດ້ານຫຼັກພະທຳຄຳສັ່ງສອນ ຂອງ ພຸດທະສາສະໜາ ມາເປັນເຈົ້າ ອາວາດວັດ.
ຄວາມແຕກຕ່າງ ຂອງວັດ ຊຽມກ໋ານ ແມ່ນຄວາມປານີດແນບນຽນ ໃນແຕ່ລະລາຍແຕ້ມ ບໍ່ວ່າຈະເປັນຝາ, ຫຼັງຄາ ຫຼື ເສົາຫຼັກ... ລ້ວນ ແຕ່ໄດ້ຮັບການປະດັບປະດາ ຢ່າງສວຍງາມ ແລະ ຫຼາກຫຼາຍສີສັນ. ນອກຈາກນັ້ນ, ວັດ ຍັງມີຮູບປັ້ນໃຫຍ່ເຖິງ 115 ອົງ, ຫີນສີລາ ໜຶ່ງ ແຜ່ນ ແລະ ລະຄັງໜ່ວຍໜຶ່ງ ມີແຕ່ປີ 1887. ບັນດາກິດຈະກຳ ດັ່ງ ກ່າວຢູ່ຫ່າງກັນເຖິງຮ້ອຍແມັດ, ສະຫຼັບກັນແມ່ນເດີ່ນ ແລະ ແຖວຕົ້ນໄມ້ທີ່ຂຽວເຢັນ ທ່າມກາງບັນຍາກາດທີ່ງຽບສະຫງົບ ແລະ ເຄັ່ງຂຶມ.
ກຸ່ມສະຖາປັດຕະຍະກຳ ຂອງວັດ ຊຽມກ໋ານ ປະກອບດ້ວຍຫຼາຍກິດ ຈະກຳຫັນໜ້າໄປທາງທິດຕາເວັນອອກ, ໄດ້ສ້າງຂຶ້ນ ຕາມ ແນວໂນ້ມ ນິກາຍຫິນະຍານ. ໃນນັ້ນພົ້ນເດັ່ນທີສຸດແມ່ນຫ້ອງທຳມະສະພາ ຂອງ ວັດ. ຫ້ອງທຳມະສະພາ ສ້າງເປັນຮູບ ສີ່ຫຼ່ຽມສາກ, ກວ້າງ 18 ແມັດ, ຍາວ 36 ແມັດ. ທາງເຂົ້າຫ້ອງໂຖງ ມີຂັ້ນໄດ 18 ຂັ້ນ, ຢູ່ຂ້າງເທິງ ແມ່ນ ຮູບປັ້ນພະພຸດທະເຈົ້າ ສັກກະຍະນຸນີ.
ຢູ່ເທິງຝາ, ເພດານ ແລະ ເສົາຂອງຫ້ອງໂຖງໃຫຍ່ ໄດ້ຖືກຕົກແຕ່ງ ຢ່າງສົດໃສ ແລະ ວິຈິດບັນຈົງ. ພົ້ນເດັ່ນແມ່ນ ບັນດາພາບແຕ້ມຂະ ໜາດໃຫຍ່ ເລົ່າເຖິງເລື່ອງລາວ ກ່ຽວກັບ ພະພຸດທະເຈົ້າ ນັບແຕ່ພະ ອົງ ປະສູດ ຈົນເຖິງ ເວລາເປັນ ອໍລະຫັນ. ມູມຫຼັງຄາຂອງ ແຕ່ລະ ຍອດ ແມ່ນປະດັບຮູບ ຫາງພະຍານາກ ທີ່ຍາວ, ຄົດໂຄ້ງ ອ່ອນໂຍນ ແລະ ຖືກແກະສະຫຼັກ ແລະ ດ້ວຍລວດລາຍ ຫຼາຍຮູບຫຼາຍແບບ ຊຶ່ງເປັນຜົນງານສິ້ນເອກ ເຮັດໃຫ້ຫຼາຍຄົນຕິດອົກຕິດໃຈ.
ເບິ່ງແຕ່ໄກ, ຮູບພາບ ວັດ ໄດ້ປະກົດຂຶ້ນ ໃນສາຍຕາຂອງທ່ານດ້ວຍສີເຫຼືອງ ທີ່ໂດດເດັ່ນ. ອ້ອມຮອບວັດແມ່ນຮົ້ວກັ້ນ ໄດ້ຮັບການກໍ່ສ້າງ ຢ່າງໝັ້ນຄົງ, ມີຫຼາຍລວດລາຍ ທີ່ໜ້າປະທັບໃຈ. ໃນບໍລິເວນ ວັດມີ ຕົ້ນໄມ້ຂຽວ ທີ່ໃຫຍ່ສູງ ປູກຊື່ເປັນແຖວ.
ໂດດເດັ່ນ ພາຍໃຕ້ທ້ອງຟ້າສີຄາມ ແມ່ນໂຄງສ້າງ ຂອງ ຫຼັງຄາ ມີ ຫຼາຍຊັ້ນຊ້ອນທັບກັນ, ອັນໄດ້ເຮັດໃຫ້ ວັດ ຄືວ່າ ມີຄວາມສູງ ຍິ່ງຂຶ້ນ ພ້ອມກັບຍອດຊ່ໍຟ້າ ຍິ່ງເຫັນວ່າ ສູງເໝືອນດັ່ງ ຍອດທາດ. ຢູ່ເທິງ ຫຼັງ ຄາ ໄດ້ຖືກປະດັບຮູບປັ້ນມັງກອນ ຂະແມ, ຫົວມັງກອນຄູ່, ໂຕມັງ ກອນ ຢຽດອອກ, ຫາງມັງກອນ ໂຄ້ງຂຶ້ນຄືຮູບແປວໄຟ. ລະບົບຫຼັງຄາຢູ່ທາງນອກຫ້ອງໂຖງ ປະກອບ ມີຫຼາຍຊັ້ນ ທັບຊ້ອນ ກັນ, ໄດ້ອອກແບບສອດຄ່ອງກັບປາຍຍອດ ຕາມແບບສະຖາ ປັດຕະ ຍະກຳ ທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະ ຂອງຫໍທາດ ອັງກໍ. ຖ້າເບິ່ງດີໆ, ນັກ ທ່ອງທ່ຽວ ຈະຕ້ອງແປກໃຈ ອັນເນ່ື່ອງຈາກ ແຕ່ລະແຜ່ນ ແກະສະຫຼັກ ຢູ່ເທິງຫຼັງຄາ, ເສົາ ຄືດ່ັງຜົນງານການປະດິດແຕ່ງ ດ້ານສິລະປະໄດ້ ປະດັບປະດາຮູບມັງກອນ ຂະແມ, ພະຍານາກ, ພະຍາຄຸດ... ທີ່ມີຊີ ວິດຊີວາ ເປັນຢ່າງຍິ່ງ.
ບໍ່ພຽງແຕ່ເປັນວັດ ທີ່ມີຊື່ສຽງ ດ້ວຍສະຖາປັດຕະຍະກຳ ແລະ ສິລະປະ ທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະເທ່ົ່ານັ້ນ, ວັດ ຊຽມກ໋ານ ຍັງໄດ້ຮັບຮູ້ວ່າ ແມ່ນສະຖານທີ່ຮັກສາ ແລະ ສ້າງຄວາມງາມດ້ານວັດທະນະທຳຫຼາຍຢ່າງ ໃນຊີວິດທາງດ້ານຈິດໃຈ ຂອງຊາວເຜົ່າ ຂະແມ ອີກດ້ວຍ. ປັັດຈຸ ບັນ, ທາງວັດ ຍັງໄດ້ເກັບຮັກສາໄວ້ຊຸດປຶ້ມ ຂະແມບູຮານ ທີ່ຂຽນໄວ້ຢູ່ໃນໃບລານ ມີຄວາມໜາເຖິງ 70 ໜ້າ ຫຼື ຫໍບັນລະຍາຍບູຮານ ກັບ ປຶ້ມ ນິທານພື້ນເມືອງ ແຕ່ສະໄໝກ່ອນຫຼາຍສະບັບ.
ວັດ ຊຽມກ໋ານ ແມ່ນສະຖາປັດຕະຍະກຳ ທີ່ໂດດເດັ່ນ, ນຳມາເຊິ່ງ ຄວາມງາມໃຫ້ແກ່ວັດທະນະທຳ ທາງໃຈ ຂອງ ວົງຄະນາຍາດ ຊາວ ເຜົ່າ ຂະແມ, ເປັນຈຸດໝາຍປາຍທາງ ທີ່ມີຊື່ສຽງ ຢູ່ເຂດທົ່ງພຽງ ແມ່ ນ້ຳຂອງ.
ບົດ: VNP/ທົງຫາຍ - ພາບ: ຫງວຽນຖັ໋ງ, ຮວ່າງຮ່າ, ເລມິງ - ແປໂດຍ: ບິກລຽນ