ພິທີແຫ່ ສະຫຼຽງ ບ້ານ ຢາງກາວ
ງານບຸນ ບ້ານ ຢາງກາວ (ຕາແສງ ບາດຈ່າງ, ເມືອງ ຢາເລີມ, ຮ່າໂນ້ຍ) ຖືກຈັດຂຶ້ນລະຫວ່າງວັນທີ 15 – 16 ກຸມພາ (ຕາມຈັນທະປະຕິທິນ) ຂອງທຸກໆ ປີ, ເພື່ອລະນຶກເຖິງບຸນຄຸນຂອງບັນດາເທບພະເຈົ້າ ທີ່ຖືວ່າ ແມ່ນເທບພະເຈົ້າ ຂອງໝູ່ບ້ານ,ໃນງານ ຈະມີການແຫ່ ສະຫຼຽງ ຊຸດທີ່ພິເສດ.
ງານບຸນ ຖືກຈັດຂຶ້ນດ້ວຍຫຼາຍກິດຈະກຳ ທີ່ໜ້າຕື່ນເຕັ້ນ ແລະຄຶກຄື້ນຄື: ຂະບວນແຫ່ທຸງຫາງ, ຂະບວນແຫ່ ສະຫຼຽງນໍ້າ, ພິທີຖະຫວາຍທູບທຽນ, ແຕ່ຂະບວນທີ່ລໍຖ້າທີ່ສຸດແມ່ນຂະບວນແຫ່ ສະຫຼຽງ ບັນດາເທບພະເຈົ້າ ປະຈໍາ ໝູ່ບ້ານ.
ສາລາບ້ານ ຢາງກາວ ໄຫວ້ບູຊາ ເທວະດາ 4 ອົງຄື: ຟຸ່ງເຊີນ, ຟຸ່ງຢີ, ຫາຍເນືອງ ແລະ ຕີເນືອງ. ຕາມປົກກະຕິແລ້ວ, ເຂົາເຈົ້າຈະໄດ້ໄຫວ້ບູຊາ ຢູ່ວັງຕ້ອງຫ້າມໃນສາລາບ້ານ, ແຕ່ໃນມື້ບຸນ, ໂຖປັກທູບໄຫວ້ບູຊາບັນດາເທບພະເຈົ້າ ຈະໄດ້ ແຫ່ໄປອ້ອມຮອບໝູ່ບ້ານແຫ່ງນີ້.
ໃນເມື່ອກ່ອນ, ໝູ່ບ້ານ ຢາງກາວ ແມ່ນເຂດກະສິກຳ ລ້ວນໆ, ດັ່ງນັ້ນ ຕາມປະເພນີ ຈະມີຂະບວນແຫ່ນ້ຳໃນວັນບຸນ. ຂະບວນແຫ່ອອກຈາກສາລາບ້ານ, ລົງເຮືອໄປຫາກາງ ແມ່ນໍ້າແດງ ເພື່ອເອົານ້ຳທີ່ສະ ອາດ, ບໍລິສຸດ ເພື່ອນຳກັບ ຄືນສູ່ສາລາບ້ານເພື່ອໄຫວ້ບູຊາ. ນີ້ແມ່ນພິທີການ ເພື່ອສະແດງໃຫ້ເຫັນຄວາມຮູ້ບຸນຄຸນຕໍ່ບັນດາເທບພະເຈົ້າ, ພ້ອມກັນນັ້ນ ກໍເປັນຄວາມໄຝ່ຝັນ ແລະ ປາດຖະໜາຂອງຊາວບ້ານເພື່ອອະທິຖານຂໍໃຫ້ດິນຟ້າອາກາດທີ່ເອື້ອອຳນວຍ, ຜົນລະປູກທີ່ດີ ແລະ ການເກັບກ່ຽວທີ່ອຸດົມສົມບູນ.
ຂະບວນແຫ່ ສະຫຼຽງ ເທບພະເຈົ້າ ຢູ່ໝູ່ບ້ານ ຢາງກາວ ແມ່ນຄວາມປາຖະໜາຂອງທຸກຄົນ
ເພາະວ່າ ນອກຈາກວິທີແຫ່ຂະບວນທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະ, ດຶງດູດໃຈແລ້ວ ແລະ ໄດ້ຈັດຂຶ້ນປີລະເທື່ອເທົ່ານັ້ນ.
ໃນມື້ທຳອິດຂອງງານບຸນ, ຊາວບ້ານຈະປູສາດມີລາຍດອກໄມ້, ສີດນ້ຳຫອມ, ວາງ ສະຫຼຽງ ຢູ່ໜ້າສາລາບ້ານ ຢາງກາວ. ຫຼັງຈາກທໍາພິທີແລ້ວ, ຊາວບ້ານ ຈະນໍາໂຖປັກທູບ ເພື່ອບູຊາເທບພະເຈົ້າ 4 ອົງ ຈາກ ວັງຕ້ອງຫ້າມ ແລ້ວເອົາໄປວາງເທິງ ສະຫຼຽງ. ໂຖປັກທູບ ແລະ ເຄື່ອງໄຫວ້ບູຊາ ຢູ່ເທິງ ສະຫຼຽງ ໄດ້ຮັບການຈັດວາງຢ່າງແໜ້ນໜາ, ນັບແຕ່ນີ້ ເປັນຕົ້ນໄປ, ເທບພະເຈົ້າ ທັງ 4 ອົງ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມໃນບັນ ຍາກາດ ຂອງ ງານບຸນ.
ເມື່ອເຖິງເລີກງາມຍາມດີ, ຊາຍໜຸ່ມ ທີ່ມີສຸຂະພາບແຂງແຮງ 8 ຄົນໄດ້ຍົກ ສະຫຼຽງ ຂຶ້ນບ່າຂອງຕົນ. ຈາກນັ້ນ ສະຫຼຽງ ຈະບໍ່ໄດ້ວາງລົງພື້ນ ນອກຈາກຈະກັບຄືນພັກຜ່ອນ ເທິງສາດດອກໄມ້ ທີ່ເດີ່ນສາລາບ້ານ. ສະຫຼຽງ ໄດ້ແຫ່ ຕາມວິທີຊຸດທີ່ພິເສດ, ຕາມບັນດາຈັງຫວະແຫ່, ສະຫຼຽງ ບາງຄັ້ງຈະເຄື່ອນໄປຂ້າງໜ້າ, ບາງຄັ້ງຖອຍຫຼັງ, ບາງຄັ້ງ ໝູນ ຕິ້ວໆ, ບາງຄັ້ງ ແລ່ນເທິງຖະໜົນຢ່າງໄຫວພິບ ແລະ ອ່ອນຊ້ອຍ.
ດ້ວຍວິທີການເຄື່ອນຍ້າຍແບບນີ້, ຂະບວນແຫ່ສະຫຼຽງ ເຄື່ອນຍ້າຍ ໄປຕາມເສັ້ນທາງຂອງ ໝູ່ບ້ານແລ້ວ ຈະແຫ່ເຂົ້າໄປຍັງ ສະຖານທີ່ສຳຄັນໆ ເຊັ່ນ: ວັດວາອາຮາມ, ອະນຸສອນສະຖານ ນັກຮົບເສຍສະ ຫຼະຊີວິດເພື່ອຊາດ ແລະ ໂຮງຮຽນ ທ່າມກາງສຽງດົນຕີ ແລະ ສຽງຊົມເຊີຍ ຂອງຜູ້ຊົມ, ຂະບວນແຫ່ສະຫຼຽງ ຈະໝູນໄປມາ, ໂຍກຂຶ້ນໂຍກລົງຢ່າງບໍ່ຢຸດ, ສ້າງບັນຍາກາດຟົດຟື້ນມ່ວນຊື່ນ.
ດັ່ງນັ້ນໃນມື້ເປີດງານບຸນ, ປະຊາຊົນ ຈະແຫ່ ສະຫຼຽງ ໄປທົ່ວໝູ່ບ້ານຈົນຮອດຄ່ຳ ຈຶ່ງກັບຄືນສູ່ເດີ່ນສາລາບ້ານ. ຢູ່ທີ່ນີ້, ຊາວບ້ານຈະເຮັດພິທີບູຊາ, ແລ້ວຂົນເຄື່ອງບູຊາອອກຈາກສະຫຼຽງ ແລ້ວກັບຄືນສູ່ວັງຕ້ອງຫ້າມ.
ໝູ່ບ້ານ ຢາງກາວ ຍັງໄຫວ້ບູຊາ ເທບພະເຈົ້າ ອີກສອງອົງຢູ່ວັດໃຫຍ່ຕັ້ງຢູ່ແຄມແມ່ນ້ຳ ແດງ, ດັ່ງນັ້ນ ໃນຕອນເຊົ້າມື້ຕໍ່ມາ, ຂະບວນແຫ່ສະຫຼຽງ ຈະອອກໄປທີ່ນັ້ນ. ຊາວບ້ານ ໄດ້ເຮັດທຸກຂັ້ນຕອນເພື່ອແຫ່ເທບພະເຈົ້າສອງອົງນັ້ນ ຂຶ້ນສະຫຼຽງ. ຂະບວນແຫ່ ໄດ້ເຄື່ອນຖອຍ ຫຼັງ ແຕ່ຝັ່ງແມ່ນ້ຳ ແດງ ກັບໄປຫາທຸກຮ່ອມ ໃນບ້ານ ທ່າມກາງບັນ ຍາກາດທີ່ຄຶກ ຄື້ນຕະຫຼອດຮອດທ່ຽງຄືນ.
ທ່ານ ຫງວຽນແທ່ງນາມ, ອາໄສຢູ່ໝູ່ບ້ານ ບາດຈ່າງ 2 ກ່າວວ່າ: “ຂ້າ ພະເຈົ້າກໍ່ຄືກັບ ປະຊາຊົນ ໃນໝູ່ບ້ານຫຼາຍຄົນ ເຊື່ອວ່າ ຂະບວນແຫ່ ສະຫຼຽງ ຍິ່ງໝູນດົນເທົ່າໃດ, ນັ້ນໝາຍເຖິງປີນັ້ນ ແມ່ນປີມີຄວາມສຸກ ແລະ ໂຊກລາບ”.
ບົດ ແລະ ພາບ: VNP/ຫວຽດເກື່ອງ - ແປໂດຍ: ຢືຟຽນ