ຄວາມງາມ ໃນພິທີ Sen Dolta ຂອງ ຊາວເຜົ່າ ຂະແມ
ງານບຸນ Sen Dolta ຂອງຊາວເຜົ່າ ຂະແມ ຖືກຈັດຂຶ້ນ ແຕ່ວັນທີ 29 ສິງຫາ ຫາ ວັນທີ 1 ກັນຍາ ຕາມຈັນທະປະຕິທິນ ຂອງທຸກໆ ປີ. ນີ້ແມ່ນງານບຸນປະເພນີ ທີ່ສຳຄັນ ຂອງ ຊາວຂະແມ ເພື່ອລະນຶກເຖິງບຸນຄຸນພໍ່ ແມ່ ແລະ ຍາດຕິພີ່ນ້ອງ ໃນການລ້ຽງດູ ທີ່ໄດ້ ລ່ວງລັບໄປແລ້ວ, ພ້ອມດຽວກັນ ກໍເພື່ອສະແດງຄວາມຮູ້ບຸນຄຸນ ຕໍ່ບັນພະບຸລຸດ ຜູ້ທ່ີໄດ້ບຸກເບີກ ຖາກຖາງດິນແດນ, ປົກປັກຮັກສາ ໝູ່ ບ້ານ. ນອກຈາກນັ້ນ, ງານບຸນ Sen Dolta ບໍ່ພຽງແຕ່ ແມ່ນໂອ ກາດ ເພື່ອສະແດງເຖິງ ຄວາມຮູ້ບຸນຄຸນ, ແຕ່ຍັງເປັນ ສັນຍາລັກ ແຫ່ງນໍ້າໃຈ ສາມັກຄີ, ຄວາມຜູກພັນ, ຄວາມຮັກແພງ ອັນແໜ້ນ ແຟ້ນ ທີ່ຊາວເຜົ່າ ຂະແມ ໄດ້ຮັກສາໄວ້ ຜ່ານຫຼາຍຮຸ່ນຄົນ.
ໃນພາສາ ຂະແມ, “Sen” ມີຄວາມໝາຍວ່າ ບູຊາ, "Dol" ມີ ຄວາມໝາຍວ່າ ແມ່ຕູ້, "Ta" ມີຄວາມ ໝາຍວ່າ ພໍ່ຕູ້. Sen Dolta ເປັນສິ່ງເຕືອນໃຈ ເຖິງກົກເຄົ້າເຫງົ້າກໍ ແລະ ຄວາມຄວາມກະຕັນຍູ ຮູ້ຄຸນ ຕໍ່ບັນພະບຸລຸດ. ພິທີໄຫວ້ບູຊາ ໄດ້ດຳເນີນໄປທ່າມກາງບັນ ຍາກາດ ທີ່ງຽບສະຫງົບ ແລະ ສັກສິດ, ນຳມາເຊິ່ງຄວາມຮູ້ສຶກສະ ຫງົບສຸກ ແລະ ເລິກເຊິ່ງ. ຈາກຄວາມລຽບງ່າຍ ໃນແຕ່ລະພິທີການຍິ່ງເຮັດໃຫ້ຈິດວິນຍານ ມຸ່ງສູ່ຕົ້ນກໍາເນີດ ຂອງ ຊາວເຜົ່າຂະແມ ຍິ່ງ ໂດດເດັ່ນຂຶ້ນ.
ກ່ອນໜ້ານີ້, ງານບຸນ Sen Dolta ແກ່ຍາວເປັນເວລາເຄິ່ງເດືອນ, ດ້ວຍຫຼາຍພິທີກໍາ ທາງຈິດວິນຍານ ທີ່ມີຄວາມໝາຍອັນສັກສິດ, ແຕ່ມາຮອດປັດຈຸບັນ ຍ້ອນວິຖີການດໍາລົງຊີວິດ ຂອງຍຸກໃໝ່ ມີ ການປ່ຽນແປງ ງານບຸນ ໄດ້ດຳເນີນໄປພຽງແຕ່ 3 ມື້, ແຕ່ຄຸນຄ່າ ທາງ ຈິດວິນຍານ ຂອງ Sen Dolta ຍັງຄົບຖ້ວນສົມບູນແບບ.
ໃນມື້ທຳອິດ, ທຸກຄອບຄົວຈະກະກຽມ, ມ້ຽມມັດເຮືອນຊານ, ຂັດຖູ ແທ່ນບູນຊາ ບັນພະບຸລຸດໃຫ້ສະອາດ ແລ້ວຈັດພາເຂົ້າ, ໝາກໄມ້, ເຫຼົ້າ, ຊາ ເພື່ອເຊີນດວງວິນຍານ ຂອງ ບັນພະບຸລຸດ ໃຫ້ມາເຕົ້າໂຮມກັນກັບລູກຫຼານ. ນອກຈາກພິທີໄຫວ້ບູຊາ ຢູ່ຕາມບ້ານເຮືອນແລ້ວ, ພິທີທີ່ສຳຄັນອື່ນໆ ລ້ວນແຕ່ຖືກຈັດຂຶ້ນຢູ່ວັດ. ພິເສດ ແມ່ນ ພິທີສູດມົນ ພາວະນາເພື່ອຂໍໃຫ້ດວງວິນຍານ ໄປສູ່ສຸຂະຕິ ແມ່ນພິທີຕົ້ນຕໍ ແລະ ສຳຄັນທີ່ສຸດຂອງງານບຸນ Sen Dolta ທີ່ໄດ້ດຳເນີນໃນມື້ທີ 2.
ໃນຊຸມວັນນີ້, ທຸກຄົນຈະແຕ່ງຕົວ ໃນຊຸດອາພອນພື້ນເມືອງທີ່ສວຍ ງາມ ແລະ ເຕົ້າໂຮມກັນຢູ່ວັດ ຂະແມ ຢ່າງພ້ອມພຽງກັນ. ຢູ່ ຫ້ອງ ໂຖງໃຫຍ່ ຫໍທຳມະສະພາ, ຫຼັງຈາກທຳການ ຖະຫວາຍທູບທຽນ ບູຊາ ພະພຸດທະເຈົ້າ ດ້ວຍຄວາມເຄົາລົບນັບຖືແລ້ວ, ເຂົາເຈົ້າຈະ ນັ່ງ ເຕົ້າໂຮມກັນຢູ່ອ້ອມພະສົງ ເພື່ອທໍາພິທີໄຫວ້ພະ ສູດມົນພາ ວະນາອະຖິຖານ ໃຫ້ຜູ້ທີ່ລ່ວງລັບໄປແລ້ວ ໄດ້ໄປສູ່ສຸກຂະຕິພົບ. ທ່າມກາງ ບັນຍາກາດ ທີ່ສັກສິດ, ທຸກຄົນພ້ອມກັນສູດມົນ ດ້ວຍ ໃຈໃສສັດທາ ຕໍ່ພະພຸດທະເຈົ້າ, ລະນຶກເຖິງ ບັນພະບຸລຸດ ແລະ ພ້ອມກັນ ຂໍພອນ ແຕ່ສິ່ງດີໆ. ເມື່ອພິທີສູດມົນ ສິ້ນສຸດລົງ, ຜູ້ຄົນ ຍັງຢາກຢູ່ພາຍໃນວັດ ທີ່ຄຸ້ນເຄີຍ ເພື່ອການສົນທະນາ, ແບ່ງປັນເລື່ອງລາວ ຕ່າງໆ ກ່ຽວກັບການປູກຝັງ, ຄວາມມ່ວນຊື່ນ, ຄວາມໂສກເສົ້າໃນຊີວິດ. ບໍ່ພຽງແຕ່ແມ່ນສະຖານທີ່ໄຫວ້ບູຊາເທົ່ານັ້ນ, ວັດ ຍັງແມ່ນ ສູນລວມ, ເປັນບ່ອນຜູກພັນຄວາມຮູ້ສຶກ ທາງໃຈ ຂອງ ຊຸມຊົນ.
ຕາມປະເພນີ ບູຮານ, ໃນມື້ສຸດທ້າຍ ຂອງ ງານບຸນ ຈະມີພິທີ ປ່ອຍ ເຮືອກາບກ້ວຍ ລົງສູ່ແມ່ນ້ຳ ເພື່ອສົ່ງບັນພະບຸລຸດ ໄປສູ່ຊີວິດ ນິລັນ ດອນ. ໃນປັດຈຸບັນ, ພິທີໄຫວ້ບູຊາໃນງານບຸນ Sen Dolta ແມ່ນ ລຽບງ່າຍກວ່າແຕ່ກ່ອນ, ດັ່ງນັ້ນພິທີປ່ອຍເຮືອ ລົງແມ່ນໍ້າ ຈຶ່ງບໍ່ມີຜູ້ ຄົນ ນິຍົມຈັດຫຼາຍ ຄືແຕ່ກ່ອນ.
ເຖິງວ່າໄດ້ມີການປ່ຽນແປງຫຼາຍຢ່າງໃນຊີວິດຍຸກໃໝ່ກໍຕາມ, ແຕ່ ງານບຸນ Sen Dolta ຍັງຄົງແມ່ນພາກສ່ວນໜຶ່ງ ທີ່ຂາດບໍ່ໄດ້ ໃນຊີ ວິດທາງດ້ານຈິດໃຈ ຂອງ ຊາວເຜົ່າ ຂະແມ. ນີ້ບໍ່ພຽງແຕ່ ແມ່ນໂອ ກາດ ເພື່ອສະແດງຄວາມກະຕັນຍູ ຮູ້ຄຸນ ຕໍ່ປູ່ຍ່າຕາຍາຍ ເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ຍັງແມ່ນໂອກາດ ເພື່ອໃຫ້ຄົນຮຸ່ນໜຸ່ມ ເຂົ້າໃຈ ແລະ ຮັບເອົາ ບັນດາ ຄຸນຄ່າວັດທະນະທຳ ອັນມີຄ່າ, ເຜີຍແຜ່ນ້ຳໃຈ ສາມັກຄີ, ຄວາມຮັກແພງກັນໃນຊຸມຊົນອີກດ້ວຍ.
- ບົດ ແລະ ພາບໂດຍ: ຫວຽດເກື່ອງ/VNP - ແປໂດຍ: ບິກລຽນ