ເຂົ້າຂຽບ ໂຖຮ່າ
ໝູ່ບ້ານ ໂຖຮ່າ, ຕາແສງ ເວິນຮ່າ, ເມືອງ ຫວຽດອ໋ຽນ, ແຂວງ ບັກຢາງ ມີຊື່ສຽງໃນການຜະລິດ ເຂົ້າຂຽບ ພື້ນເມືອງ ມາແຕ່ດົນນານ. ສະຖານທີ່ແຫ່ງນີ້ ໄດ້ຖືວ່າ ເປັນ “ອານາຈັກ” ຂອງ ເຂົ້າຂຽບ, ຮັກສາມູນເຊື້ອ ອັນຍອດຍິ່ງ ດ້ານອາຫານການກິນ ຂອງຊາວ ຫວຽດນາມ ແລະ ບຸນບ້ານ ໂຖຮ່າ ໄດ້ຮັບການຮັບຮອງ ຈາກລັດຖະບານ ໃຫ້ເປັນ ມໍລະດົກວັດທະນະທຳ ທ່ີເປັນນາມມະທໍາ ລະດັບຊາດໃນປີ 2012.
ອາຊີບຜະລິດເຂົ້າຂຽບ ໂຖຮ່າ ມີປະຫວັດຄວາມເປັນມານັບຮ້ອຍປີ, ສືບທອດກັນມາຫຼາຍລຸ້ນຄົນ. ຕາມຜູ້ເຖົ້າຜູ້ແກ່ໃນໝູ່ບ້ານໃຫ້ຮູ້ວ່າ ອາຊີບນີ້ ປະກົດຂຶ້ນໃນສະໄໝລາຊະວົງ ຫງວຽນ, ໄດ້ຕິດພັນກັບເລື່ອງລາວ ຂອງແມ່ຍິງຄົນໜຶ່ງທີ່ອົບພະຍົບໄປຢູ່ ໂຖຮ່າ ແລະ ໄດ້ນຳເອົາຄວາມລັບ ທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະຂອງການຜະລິດເຂົ້າ ຂຽບ. ຜ່ານຫຼາຍລຸ້ນຄົນ, ປະຊາຊົນຢູ່ທີ່ນີ້ ໄດ້ພະຍາຍາມປົກປັກຮັກສາ ແລະ ພັດທະນາອາຊີບພື້ນເມືອງນີ້, ໄດ້ຫັນເປັນສ່ວນໜຶ່ງທີ່ຂາດບໍ່ໄດ້ໃນຊີວິດວັດທະນະທຳ ຂອງທ້ອງຖິ່ນ. ໝູ່ບ້ານອາຊີບແຫ່ງນີ້ ໄດ້ສ້າງວຽກເຮັດງານທຳ ໃຫ້ປະຊາຊົນນັບຮ້ອຍຄົນ, ປະກອບສ່ວນຊຸກຍູ້ການພັດທະນາເສດຖະກິດ ຂອງທ້ອງຖິ່ນ.
ເພື່ອຜະລິດ ເຂົ້າຂຽບ ທີ່ແຊບ, ໜຽວ, ກອບ, ຊາວບ້ານ ໂຖຮ່າ ຕ້ອງຜ່ານຫຼາຍຂັ້ນຕອນຢ່າງລະອຽດ. ນໍາເຂົ້າໜຽວ ລ້າງໃຫ້ສະອາດ, ມ່າ ຈົນອ່ອນ, ຫຼັງຈາກນັ້ນ ນໍາເຂົ້າ ໄປບົດເປັນແປ້ງ. ແປ້ງ ບົດ ຈະ ປະສົມກັບ ນ້ໍາໃນອັດຕາສ່ວນທີ່ເໝາະສົມ, ຖອກເປັນແຜ່ນບາງ ໃສ່ຜ້າບາງໆ ແລະ ຕາກແດດ ຈົນແຫ້ງ. ສຸດທ້າຍ, ເຂົ້າຂຽບ ຖືກ ນໍາໄປຂາງໄຟ ດ້ວຍຖ່ານຈົນ ກາຍປ່ຽນເປັນສີເຫຼືອງອ່ອນ.
ເຂົ້າຂຽບ ໂຖຮ່າ ມີລັກສະນະບາງ, ໜຽວ, ກອບ, ມີສີຂາວແບບທຳມະຊາດ. ເຂົ້າຂຽບ ບໍ່ໃຊ້ສານເຄມີ, ຮັບປະກັນຄວາມປອດໄພດ້ານສະບຽງອາຫານ ແລະ ສາມາດເກັບ ໄວ້ໄດ້ດົນ ພາຍໃຕ້ ເງື່ອນໄຂ ປົກກະຕິ. ຍ້ອນທ່າໄດ້ປຽບດັ່ງກ່າວ, ເຂົ້າຂຽບ ໂຖຮ່າ ໄດ້ກາຍເປັນສ່ວນປະກອບທີ່ຂາດບໍ່ໄດ້ໃນເຍື່ອງອາຫານເຊັ່ນ: ແນມຈືນ, ພັນແນມ, ຈ່າຢໍ່… ແລະ ໄດ້ຮັບຄວາມນິຍົມຈາກຫຼາຍຄົນ.
ອາຊີບຜະລິດເຂົ້າຂຽບ ໂຖຮ່າ ບໍ່ພຽງແຕ່ນຳມາ ເຊິ່ງຄຸນຄ່າທາງດ້ານເສດຖະກິດ ໃຫ້ແກ່ ຊາວທ້ອງຖິ່ນເທົ່ານັ້ນ, ຍັງປະກອບສ່ວນອະນຸ ລັກຮັກສາ ແລະ ເສີມຂະຫຍາຍ ມູນເຊື້ອ ວັດທະນະທຳ ອັນດີງາມ ຂອງຊາດອີກດ້ວຍ. ນັກທ່ອງທ່ຽວ ມາຍັງ ໂຖຮ່າ ສາມາດໄປຢ້ຽມຢາມໝູ່ບ້ານອາຊີບ, ຮຽນຮູ້ກ່ຽວກັບຂະບວນການເຮັດເຂົ້າຂຽບ ແລະ ຊື້ເຂົ້າຂຽບ ທີ່ແຊບທີ່ສຸດມາເປັນຂອງຝາກ ຂອງຕ້ອນ.
ຕ່າງຈາກພູມີພາກອື່ນ, ເຂົ້າຂຽບ ໂຖຮ່າ ໄດ້ສ້າງເຄື່ອງໝາຍການຄ້າຂອງຕົນຍ້ອນຄຸນລັກສະນະຄື: ມີສີຂາວ ພໍດີ, ອ່ອນນຸ້ມ, ຢືດຢຸ່ນ, ເມື່ອເປີດຖົງໃສ່ເຂົ້າຂຽບ ຈະຍັງມີກິ່ນຫອມ ແລະ ໜຽວ, ບໍ່ແຕກງ່າຍຄືກັບ ເຂົ້າຂຽບ ຫຼາຍປະເພດຕ່າງໆ, ເວລາພັນແນມ ແລ້ວເອົາ ໄປຈືນ, ຈະເຮັດໃຫ້ເຂົ້າຂຽບ ກອບ ແລະ ອອກສີເຫຼືອງ ດຶງດູດໃຈ.
ດ້ວຍລົດຊາດ ທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະ, ປັດຈຸບັນ ເຂົ້າຂຽບໂຖຮ່າ ບໍ່ພຽງແຕ່ໄດ້ຮັບຄວາມນິຍົມຈາກຕະຫຼາດພາຍໃນ ປະເທດເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ຍັງຖືກສົ່ງອອກໄປຍັງບັນດາປະເທດຄື: ສ ເກົາຫຼີ, ຍີ່ປຸ່ນ... ອີກດ້ວຍ.
ອາຊີບຜະລິດ ເຂົ້າຂຽບ ໂຖຮ່າ ແມ່ນມໍລະດົກ ວັດທະນະທຳ ອັນລ້ຳຄ່າທີ່ຕ້ອງໄດ້ຮັບການອະນຸລັກຮັກສາ ແລະ ເຊີດຊູ. ດ້ວຍບັນດາຄຸນ ຄ່າທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະ ແລະ ມີຄວາມໝາຍອັນໃຫຍ່ຫຼວງ, ເຂົ້າຂຽບ ໂຖຮ່າ ໄດ້ກາຍເປັນ ຄວາມພາກພູມໃຈຂອງຊາວ ບັກຢາງ ແລະ ເປັນຂອງຝາກຂອງຕ້ອນ ພິເສດໃຫ້ແກ່ນັກທ່ອງທ່ຽວເມື່ອມາເຖິງດິນແດນ ອັນສັກສິດແຫ່ງນີ້.
