ໂດຍຮັບແຮງບັນດານໃຈ ຈາກແນວຄວາມຄິດກ່ຽວກັບປະເພດລະ ຄອນມະຫາຊົນໜ່ຶງ ທີ່ນຳມາ ໂອກາດເຂົ້າເຖິງວັດທະນະທໍາ ແລະ ການສຶກສາສໍາລັບທຸກຄົນ, ຜູ້ກໍາກັບ ຊາວຝຣັ່ງ Quentin Delorme ປາດຖະໜາ ທີ່ຈະພາຜູ້ຊົມໄປສູ່ ການເດີນທາງ ທີ່ໜ້າຕື່ນເຕັ້ນ ແລະ ມະຫັດສະຈັນ ໂດຍຜ່ານການສະແດງ “ແຕ່ປາງກ່ອນ”, ເປັນບົດລະ ຄອນໜຶ່ງ ທີ່ເໝາະສົມ ກັບທຸກເພດ ທຸກໄວ ດ້ວຍຄວາມຫຼາກຫຼາຍ, ຄວາມແປກໃໝ່ ແລະ ເປັນເອກະລັກ ໃນການສະແດງ, ແຕ່ຍັງສາ ມາດເຂົ້າເຖິງໄດ້ງ່າຍ ໃນການຈັດສ້າງ, ການປະດິດແຕ່ງ ແລະ ກຳ ກັບການສະແດງ.

ຜູ້​ກຳກັບ Quentin Delorme ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:  “ຜ່ານ​ການ​ປະດິດ​ແຕ່ງເທບນິຍາຍ​ ເອົາເກີ, ຂະ​ບວນການ​ສ້າງ ​ໜອງໄຕ ຫຼື ຍອດ​ພູ​ແທັກໂມນ... ຂ້າພະ​ເຈົ້າ​ຢາກ​ນຳ​ຜູ້​ຊົມ​ກັບ​ຄືນ​ສູ່​ຮາກ​ຖານ​ວັດທະນະທຳ ​​ທີ່​ອຸດົມ ສົມບູນ, ຖືລັກສະນະຊຸມຊົນ​ ​ແລະ ມີ​ມະນຸດສະທຳ ກວ່າ. ຜ່ານ​ການ​ສ້າງ​ເລື່ອງລາວ ທ່ີມີລັກສະນະ ​ພື້ນ​ຖານ​ ຂອງ ​ວັດ​ທະ​ນະ​ທຳ​ ຫວຽດ​ນາມ ​ຄືນ​ໃໝ່ 3 ເລື່ອງ, ຂ້າ​ພະ​ເຈົ້າ​ຢາກ​ຍົກ​ໃຫ້​ເຫັນ​ຄວາມ​ຄ້າຍ​ຄື​ກັນ​ຢ່າງ​ຈະ​ແຈ້ງ​ທີ່​ສຸດ ​ລະ​ຫວ່າງ​ວັດ​ທະ​ນະ​ທຳ​ ຫວຽດ​ນາມ ແລະ ວັດ​ທະ​ນະ​ທຳ​ອື່ນໆ​ ໃນ​ໂລກ. ເລື່ອງລາວ ແມ່ນວັດສະດຸທີ່ມີ ຄວາມສາມາດສ້າງຄວາມສະໜິດຕິດພັນ, ມີລັກສະນະ ທົ່ວໄປ ແລະ ຍືນຍົງກັບການເວລາ. ຂ້າ​ພະ​ເຈົ້າ​ເຊື່ອ​ວ່າ ​ສິ່ງ​ເຫຼົ່າ​ນີ້​ ເປັນ​ອາ​ວຸດ ທ່ີຍິ່ງໃຫຍ່ ມະຫັດສະຈັນ, ​ຊ່ວຍໃຫ້ສາມາດ​ສ້າງ​ພື້ນຖານ ວັດ​ທະ​ນະ​ທໍາ ທ່ີເປັນສາກົນ ໄດ້ຫຼາຍຂຶ້ນ”. 

“ແຕ່ກ່ອນ” ສ່ວນຫຼາຍແມ່ນໄດ້ຮັບແຮງບັນດານໃຈ ມາຈາກນິທານພື້ນເມືອງ 3 ເລື່ອງທີ່ນຳມາດັດແປງເປັນ ບົດລະຄອນ, ລວມມີ “ເທບພະເຈົ້າ ແຫ່ງສະຫວັນ” ເປັນນິທານ ກ່ຽວກັບຕົ້ນກໍາເນີດ, “ລູກມັງກອນ ແລະ ຫຼານ ເທວະດາ” ແມ່ນນິທານ ກ່ຽວກັບຕົ້ນກຳເນີດ ຂອງຊາວ ຫວຽດນາມ ແລະ “ນິຍາຍ ຕົ້ນໝາກໃບພູ” ສະແດງໃຫ້ເຫັນ ການເຊື່ອມຕໍ່ພື້ນຖານ ລະຫວ່າງມະນຸດກັບ ທໍາມະຊາດ. ທັງສາມເລື່ອງ ປະສົມປະສານກັນ ເພື່ອສ້າງເປັນບົດ ລະຄອນໜຶ່ງທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍສີສັນ, ໃນນັ້ນ ແຕ່ລະເລື່ອງ ໄດ້ເຜີຍອອກມາ ຕາມລໍາດັບ ຢ່າງກົມກຽວ ລະຫວ່າງຈິນຕະນາການ, ສິ່ງເໜືອທຳມະຊາດ ແລະ ລັດທິ ຄວາມເປັນຈິງ.

ໃນຈັກກະວານໜຶ່ງ ທີ່ລັກສະນະສິລະປະໃນຊີວິດ ຍັງມີຄວາມໝາຍຢ່າງເຕັມທີ່, “ແຕ່ປາງກ່ອນ” ພາຜູ້ຊົມເຂົ້າຮ່ວມ ໃນການເດີນທາງເພື່ອຄົ້ນພົບພື້ນຖານວັດທະນະທໍາ ຍອດຍິ່ງໜຶ່ງ ຜ່ານຮູບປະພັນຂອງ ມັງກອນ, ເທວະດາ, ຜີສາງ, ວິນຍານ ແລະ ຜີປີສາດ.

ໃນ​ໄຍລະ​ທີ່​ສັງຄົມ​ພວມ​ປະ​ເຊີນ​ໜ້າ​ກັບ​ການ​ຂະຫຍາຍຕົວ​ ຂອງ​ ລັດທິ​ບຸກຄົນ, ລັດທິການ​ບໍລິ​ໂພ​ກ ​ພ້ອມກັບການ​ລຸກລໍ້າ​ຂອງ​ເຕັກ​ໂນ​ໂລ​ຊີ, ການ​ປະດິດ​ສ້າງ​ ດ້ານ​ສິລະ​ປະ​ບົນ​ພື້ນຖານນິທານ ​ແລະ ເລື່ອງລາວ ​ເບິ່ງ​ຄື​ວ່າ​ ມີ​ຄວາມ​ຈຳ​ເປັນ​ຫຼາຍ ​ເພາະ​ບົດລະຄອນຄື​ເປັນ​ຂົວ​ຕໍ່​ລະຫວ່າງ​ອະດີດ​ກັບ​ປັດຈຸ​ບັນ, ​ເຕືອນ​ຄະຕິໃຫ້​ເຮົາ​ລະນຶກ​ເຖິງ​ຕົ້ນກຳເນີດ, ຄຸນຄ່າມູນເຊື້ອ​ຂອງ​ຕົນ. ບົດລະຄອນ “ແຕ່ປາງກ່ອນ” ກ່າວເຖິງ ຄໍາຖາມ ອັນໃຫຍ່ຫຼວງ ຂອງ ຊີວິດມະນຸດ ເຊັ່ນວ່າ ຄົນມາຈາກໃສ, ເກີດມາແນວໃດ, ການສືບທອດຂອງບັນດາ ພິທີກໍາຂອງບັນພະບຸລຸດ, ຄວາມສໍາພັນລະຫວ່າງ ທໍາມະຊາດ ກັບມະນຸດ, ແລະ ມະນຸດໃນເວລາທີ່ປະເຊີນ ກັບຄວາມຕາຍ ແລະ ຄວາມສຳ ພັນທາງໃຈ... ໄດ້ບັນດາ ນັກສະແດງໃນບົດລະຄອນ ສະແດງຄືກັບສະມາຊິກ ໃນສັງຄົມ ພວມພ້ອມກັນແບ່ງປັນ ແລະ ເຮັດໃຫ້ ຈິນຕະ ນາການ ຂອງ ຊຸມຊົນ ກັບຄຶືນສູ່ຊີວິດ.

“ແຕ່ປາງກ່ອນ” ຄືເປັນການເດີນທາງ ທີ່ໜ້າສົນໃຈ ແລະ ຕື່ນເຕັ້ນ, ໂດຍຜ່ານຮູບແບບການສະແດງ ອອກທາງດ້ານ ສິລະປະ ທີ່ຫຼາກຫຼາຍທີ່ສຸດ. ຜູ້​ຊົມ​ສາມາດ​ສຳຜັດ​ກັບ​ຄວາມ​ຫຼາກ​ຫຼາຍ​ ຂອງ ​ສິລະ​ປະ​ ການສະແດງ ລະຄອນເທິງເວທີ ​ເພາະ​ບົດລະຄອນ​ໄດ້​ນຳ​ໃຊ້​ມາດຕະຖານ​ ວັດທະນະທຳ​ ທົ່ວ​ໂລກ​ເຊັ່ນ: ດົນຕີ, ການ​ສາຍ​ວີດີ​ໂອ, ພາບ, ລະຄອນ​ຕຸກກະຕາ, ​ໂສກນາດຕະກໍາ​ ຂອງ​ ເກຼັກ.

ບົດ : VNP/ເງິນຮ່ນ - ພາບ: ແຄ໋ງລອງ - ແປໂດຍ: ຢືຟຽນ