Martín Rama: “ເພື່ອຄວາມຮັກ ຮ່າໂນ້ຍ”
ທ່ານ Martín Rama ຜູ້ຊ່ຽວຊານດ້ານເສດຖະກິດ ຊາວ ອູຣູ ກວາຍ ໄດ້ໃຊ້ຊີວິດ ຢູ່ ຫວຽດນາມ ແລະ ຕິດພັນກັບ ຮ່າໂນ້ຍ ມາເປັນເວລາ ກວ່າ 20 ປີ ແລ້ວ. “ເພື່ອຄວາມຮັກ ຮ່າໂນ້ຍ” ແມ່ນປຶ້ມທີ່ເພິ່ນຫາກໍ່ພິມຈຳໜ່າຍ ເມື່ອເດືອນ ກໍລະກົດ 2023, ແມ່ນບັນດາບົດຂຽນ ກ່ຽວກັບການອະນຸລັກຮັກສາ ມໍລະດົກ ແລະ ພັດທະນາຕົວເມືອງ ທີ່ເພິ່ນໄດ້ສະເໜີ ແລະ ປະຕິບັດໃນຊ່ວງ ເວລາໃຊ້ຊີວິດ ແລະ ເຮັດວຽກຢູ່ ຫວຽດນາມ.
ປັດຈຸບັນ, Martín Rama ເປັນທີ່ປຶກສາ ໃຫ້ ປະທານທະນາຄານ ໂລກ. ຄັ້ງທຳອິດທີ່ມາ ຮ່າໂນ້ຍ ໃນປີ 1998 ແລະ ທ່ານໄດ້ຫຼົງຮັກແຜ່ນດິນນີ້. ທ່ານໄດ້ສະແດງຄວາມຮັກນັ້ນໂດຍຜ່ານ ການສະເໜີວິທີແກ້ໄຂ ເພື່ອປົກປັກຮັກສາມໍລະດົກ ຮ່າໂນ້ຍ. ໃນຖານະເປັນຜູ້ຊ່ຽວຊານ ດ້ານເສດຖະກິດ ຂອງ ທະນາຄານໂລກ ທີ່ເຮັດວຽກຢູ່ ຫວຽດນາມ (2002-2021), ທ່ານ Martín Rama ໄດ້ຊອກຮູ້ ແລະ ປະກອບສ່ວນໃຫ້ ຮ່າໂນ້ຍ ຕາມແບບສະເພາະ ຂອງຕົນ. ປີ 2014, ທ່ານ Martín Rama ໄດ້ພິມຈຳໜ່າຍປຶ້ມ “ຮ່າໂນ້ຍ, ສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວ” ໄດ້ບັນທຶກບັນດາເລື່ອງລາວ ແລະ ຮູບພາບ ທີ່ຕົນຖ່າຍ ໃນຂະນະເດີນທາງຢູ່ທຸກຫົນແຫ່ງ ຂອງ ຮ່າໂນ້ຍ ແລະ ໄດ້ຮັບລາງວັນ ບຸ່ຍຊວນຟ໋າຍ-ເພື່ອຄວາມຮັກຮ່າໂນ້ຍ.
ຮ່າໂນ້ຍ ໃນຕົວທ່ານ Martín Rama ແມ່ນຄວາມສະເໜ່ ທັງໝົດ ທີ່ເພິ່ນເອີ້ນ ຮ່າໂນ້ຍ ດ້ວຍຊື່ທີ່ຄຸ້ນເຄີຍວ່າ “ນາງ”. ໂຄງການພັດ ທະນາຕົວເມືອງແບບຍືນຍົງ “ທົດລອງຮູບແບບໃໝ່ ໃນໜຶ່ງ ບຼອກ ເຮືອນ” ເພື່ອແນໃສ່ນໍາສະເໜີຕົວແບບ ຊ່ວຍໃຫ້ ຮ່າໂນ້ຍບູຮານ, ອຸດົມໄປດ້ວຍວັດທະນະທຳ ແລະ ສີສັນ ສະເພາະ ໃນຮ່າໂນ້ຍ ທັນສະໄໝ, ກໍໄດ້ຮັບລາງວັນ ບຸ່ຍຊວນຟ໋າຍ- ເພື່ອຄວາມຮັກ ຮ່າໂນ້ຍ ອີກເທື່ອໜຶ່ງ ໃນປີ 2018.
ແຕ່ປີ 2017-2020, ທ່ານ ເປັນຜູ້ອຳນວຍການ ໂຄງການກິດຕິມະສັກ ຢູ່ສູນພັດທະນາແບບຍືນຍົງ ສັງກັດ ສະພາ ມະຫາບັນດິດ ວິທະຍາສາດ ສັງຄົມ ຫວຽດນາມ. ປີ 2023, ທ່ານ ໄດ້ຮ່ວມມືກັບບໍລິສັດປຶ້ມ ແລະ ສື່ມວນຊົນ ຫວຽດນາມ (ພູມປັນຍາໜຸ່ມ Books) ນໍາສະເໜີປຶ້ມ ຫົວທີ 2 “ເພື່ອຄວາມຮັກ ຮ່າໂນ້ຍ”. ສິ່ງທີ່ພິເສດຂອງປຶ້ມຫົວນີ້ ແມ່ນການຮີບໂຮມໜັງສືພິມ 45 ບົດ ລວມມີ ບັນດາບົດຂຽນ, ວິທີແກ້ໄຂ ກ່ຽວກັບການປົກປັກຮັກສາ ແລະ ພັດທະນາຕົວເມືອງ ຮ່າໂນ້ຍ ທີ່ນັກຂຽນໄດ້ນຳສະເໜີໃນໜັງສືພິມ ຫວຽດນາມ ແຕ່ປີ 2016 – 2022. ພ້ອມດຽວກັນ ແມ່ນການພົວພັນແລກປ່ຽນ ກັບບັນດາເພື່ອນຮ່ວມງານ, ນັກໜັງສືພິມ, ສະຖາປານິກ, ເພື່ອນມິດສາກົນ… ພ້ອມກັນມຸ່ງໄປເຖິງເປົ້າໝາຍປົກປັກຮັກສາມໍລະດົກ ຮ່າໂນ້ຍ.
“ເລື່ອງ ຮ່າໂນ້ຍ” ສະແດງໃຫ້ເຫັນ ຜ່ານມຸມມອງ ຂອງ ທ່ານ Martín Rama ສຸດທີ່ພິເສດຄື: ເຮືອນວິນລາບູຮານແບບ ຝຣັ່ງ, ອາ ພາດເມັນລວມໝູ່, ຮິມທາງ, ຖະໜົນປື້ມ..., ບັນດາຄຸນຄ່າ ມໍລະ ດົກນັ້ນ ຕ້ອງໄດ້ຮັບການອະນຸລັກຮັກສາ. ຜ່ານບັນດາຂະບວນ ການ ອະນຸລັກຮັກສາ ນະຄອນ ຮ່າໂນ້ຍ ທີ່ Martín Rama ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມຄື: ສະຖານີ ຮ່າໂນ້ຍ, ສະຖານີລົດໄຟໃຕ້ດິນ, ສະຖານີວິທະ ຍຸກ ຈາຍສຽງຢູ່ ຖະໜົນ ແບັກມາຍ, ຈິດຕະກຳໃສ່ຝາ ການປະ ຕິວັດ, ຄຸ້ມເມືອງ ບາດິ່ງ... ທ່ານ Martín Rama ຮູ້ສຶກດີໃຈຫຼາຍ ເມື່ອ ຮ່າໂນ້ຍ ຮັກສາໄດ້ບັນດາກິດຈະການ ກໍ່ສ້າງທີ່ມີຄວາມໝາຍ ປະຫວັດສາດ ແລະ ວັດທະນະທຳ. ນັກຈິດຕະກອນໜຸ່ມ ດັ້ງຫວຽດລົກ ເປັນຜູ້ແຕ້ມຮູບປະກອບ ຊຶ່ງຊ່ວຍໃຫ້ປຶ້ມ “ເພື່ອຄວາມຮັກ ຮ່າໂນ້ຍ” ມີຄວາມໃກ້ຊິດ ແລະ ເຂົ້າເຖິງໃຈຜູ້ອ່ານ.
“ເພື່ອຄວາມຮັກ ຮ່າໂນ້ຍ” ແມ່ນການເດີນທາງແຫ່ງຄວາມມານະພະຍາຍາມ ຂອງທ່ານ Martín Rama ໃນການນໍາສະເໜີ ບັນດາວິທີແກ້ໄຂ ປະກອບສ່ວນປົກປັກຮັກສາ ແລະ ພັດທະນາ ບັນດາລັກສະນະ ອັນລ້ຳຄ່າຂອງ ຮ່າໂນ້ຍ. ຮູບພາບ ຮ່າໂນ້ຍ ທີ່ເກົ່າແກ່, ມີມາແຕ່ດົນນານ ແລະ ແນະນຳຈຸດທີ່ເປັນເອກະລັກ ສະເພາະທີ່ສຸດສູ່ນັກທ່ອງທ່ຽວສາກົນ.
ທ່ານ Martín Rama ແບ່ງປັນວ່າ: “ຂ້າພະເຈົ້າ ໄດ້ເລືອກເປັນຜູ້ ອໍານວຍການກິຕິມະສັກ ບໍ່ຮັບເງິນເດືອນ ຢູ່ສູນການພັດທະນາ ແບບຍືນຍົງ ສັງກັດສະພາມະຫາບັນດິດ ວິທະຍາສາດ ສັງຄົມ ຫວຽດນາມ. ຂ້າພະເຈົ້າຈະດີໃຈຫຼາຍ ຖ້າຫາກວ່າ ຂ້າພະເຈົ້າສາມາດປະກອບສ່ວນ, ເຖິງແມ່ນວ່າພຽງເລັກນ້ອຍ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ ຮ່າໂນ້ຍເປັນນະຄອນ ທີ່ປະເສີດ. ເພາະວ່າ ມັນເປັນຕົວເມືອງ ທີ່ຄົນທັງໂລກຮັກ”.
“ຄວາມຮັກ ຮ່າໂນ້ຍ” ຂອງ ທ່ານ Martín Rama ແມ່ນລຽບງ່າຍ ແຕ່ສະເໝີຕົ້ນສະເໝີປາຍ.
ບົດ: ບິກເວິນ - ພາບ: ແທງຢາງ - ແປໂດຍ: ບິກລຽນ