“Dr. Rice” ຂອງ ເພື່ອນມິດສາກົນ
ປີ 2022, ສະຖານກົງສຸນໃຫຍ່ ຍີ່ປຸ່ນ ປະຈຳນະຄອນ ໂຮ່ຈີມິນ ໄດ້ສົມທົບກັບມະຫາວິທະຍາໄລ ນາມເກິ່ນເທີ ຈັດພິທີມອບລາງວັນ “ຫຼຽນໄຊ ຕາເວັນຂຶ້ນ, ລັດສະໝີຄຳ ແລະ ຣິບບີ້ມ ບູຮານ” ຈາກລັດຖະບານ ຍີ່ປຸ່ນ ໃຫ້ທ່ານ ສຈ.ປອ ຫວໍຕ່ອງຊວນ-ຜູ້ອຳນວຍການ ກິຕິມະສັກ ມະຫາວິທະຍາໄລ ນາມເກິ່ນເທີ.
ທ່ານ Watanabe Nobuhiro, ກົງສຸນໃຫຍ່ ຍີ່ປຸ່ນ ປະຈຳນະຄອນ ໂຮ່ຈີມິນ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ທ່ານ ສຈ.ປອ ຫວໍຕ່ອງຊວນ ໄດ້ປະກອບສ່ວນ ຫັນ ຫວຽດນາມ ຈາກປະເທດນຳເຂົ້າ ເຂົ້າ ເປັນປະເທດຜູ້ສົ່ງອອກເຂົ້າ ທີ່ມີຊື່ສຽງໃນໂລກ. ຜົນການຄົ້ນຄວ້າເຂົ້າສານ ຂອງ ທ່ານ ສຈ.ປອ ຫວໍຕ່ອງຊວນ ບໍ່ພຽງແຕ່ໄດ້ຮັບການຮັບຮູ້ຢູ່ ຫວຽດນາມ ເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ຍັງຢູ່ຍີ່ປຸ່ນ ແລະ ຫຼາຍປະເທດ ໃນພາກພື້ນ ອີກດ້ວຍ. ທ່ານ Watanabe Nobuhiro ໃຫ້ຮູ້ວ່າ ທ່ານ ສຈ.ປອ ຫວໍຕ່ອງຊວນ ໄດ້ຮັບການສຶກສາຢູ່ປະເທດ ຍີ່ປຸ່ນ ໃນຊຸມປີ 70 ຂອງສະຕະວັດທີ XX, ມາຮອດປັດຈຸບັນ, ການພົວພັນແລກປ່ຽນດ້ານວິຊາການສຶກສາ ກັບມະຫາວິທະຍາໄລ Kyushu ຢູ່ ຍີ່ປຸ່ນ ຍັງຄົງໄດ້ຮັກສາໄວ້. ມີນັກຄົ້ນຄວ້າ ຫຼາຍຄົນຢູ່ ຍີ່ປຸ່ນ ຍັງໄດ້ຮັບການແນະນຳ ຈາກທ່ານ ສຈ. ປອ ຫວໍຕ່ອງຊວນ. ດ້ວຍເຫດນັ້ນ, ເພ່ິນຈຶ່ງໄດ້ຮັບຄວາມຮັກແພງ ຕັ້ງຊື່ວ່າ “Dr. Rice” (ມີຄວາມໝາຍວ່າ “ດອກເຕີ ເຂົ້າ”) ຈາກເພື່ອນມິດສາກົນ”.
ປີ 2006, ທ່ານ Sahr Johnny, ໃນເວລານັ້ນ ເປັນເອກອັກຄະລັດຖະທູດ ເຊຍຣາເລອອນ ປະຈຳ ປັກກິ່ງ (ສປ ຈີນ), ຜ່ານການແນະນຳຂອງບໍລິສັດໜຶ່ງ ໄດ້ມາຍັງ ຫວຽດນາມ ເພື່ອພົບປະກັບທ່ານ ສຈ.ປອ ຫວໍຕ່ອງຊວນ ເພື່ອປຶກສາ ກ່ຽວກັບການຊ່ວຍເຫຼືອ ເຊຍຣາເລອອນ ເພື່ອຜະລິດຜະລິດສະບຽງອາຫານ. ສຈ.ປອ ຫວໍຕ່ອງຊວນ ໄດ້ຕົກລົງຊ່ວຍເຫຼືອທັນທີ ເພາະທ່ານ ຄິດວ່າ: “ຫວຽດນາມ ຈາກປະເທດ ຂາດແຄນສະບຽງອາຫານ ໄດ້ກາຍເປັນປະເທດສົ່ງອອກເຂົ້າ ອັນດັບທີ 2 ໃນໂລກ, ດັ່ງນັ້ນ ເຮົາສາມາດນຳເອົາປະສົບການ ຂອງຕົນມາຊ່ວຍເຫຼືອ ເຊຍຣາເລອອນ ໄດ້”.
ອາທິດໜຶ່ງຢູ່ ເຊຍຣາເລອອນ, ທ່ານ ສຈ.ປອ ຫວໍຕ່ອງຊວນ ໄດ້ເດີນທາງໄປທົ່ວທຸກແຫ່ງ ເພື່ອພົບປະແລກປ່ຽນ ກັບບັນດາ ເຈົ້າກົກ ເຈົ້າເຫຼົ່າ ແລະ ຊາວກະສິກອນ ເພື່ອຊອກຮູ້ ກ່ຽວກັບຄວາມຊີນເຄີຍໃນການປູກຝັງ ຂອງ ເຂົາເຈົ້າ ແລະ ປຶກສາຫາລື ກັບບັນດາພະນັກງານ ຄົ້ນຄວ້າເຂົ້າຢູ່ Rokupr ເພື່ອຊອກຮູ້ ກ່ຽວກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ ໃນການຄົ້ນຄວ້າ ແລະ ຖ່າຍທອດເຕັກໂນໂລຊີ. ໜຶ່ງປີຫຼັງການສຳຫຼວດ, “ກຸ່ມປະຕິບັດງານ ຄວາມປອດໄພ ດ້ານສະບຽງອາຫານ ເຊຍຣາເລອອນ” ນຳໂດຍທ່ານ ສຈ.ປອ ຫວໍຕ່ອງຊວນ ໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນ.
ໃນການເດີນທາງ ຄັ້ງທີ 2 ໄປຍັງປະເທດ ອາຟຣິກກາຕາເວັນຕົກ ທີ່ຖືກຈັດ ໃນກຸ່ມບັນດາປະເທດ ທຸກຍາກ ທີ່ສຸດໃນໂລກ, ສຳພາລະໃນການເດີນທາງ ຂອງທ່ານ ສຈ.ປອ ຫວໍຕ່ອງຊວນ ແລະ ເພື່ອນຮ່ວມງານນໍາມາໃນຄັ້ງນີ້ ໄດ້ນໍາ 50 ແນວພັນເຂົ້າທີ່ໃຫ້ສະມັດຕະພາບສູງ ແລະ 10 ແນວພັນເຂົ້າທີ່ມີຄຸນນະພາບສູງ ຂອງເຂດທົ່ງພຽງແມ່ນ້ຳຂອງ. ເນື່ອງຈາກວ່າໃນໄລຍະ ການສຳຫຼວດກ່ອນນີ້, ທ່ານ ສຈ. ປອ ຫວໍຕ່ອງຊວນ ເຫັນວ່າ ປະເທດ ເຊຍຣາເລອອນ ມີເນື້ອທີ່ດິນກວ້າງຂວາງ, ມີປະຊາກອນໜ້ອຍ, ສະພາບດິນຟ້າອາກາດ ຂ້ອນຂ້າງ ຄ້າຍຄືກັນ ກັບເຂດທົ່ງພຽງແມ່ນ້ຳຂອງ, ແຕ່ປະຊາຊົນ ສ່ວນໃຫຍ່ຍັງປູກເຂົ້າ ແບບດັ້ງເດີມ, ພຽງໜຶ່ງລະດູຕໍ່ປີ ແລະ ບໍ່ໄດ້ນໍາໃຊ້ ເຕັກນິກປູກເຂົ້າແບບກ້າວ ໜ້າ. ນ້ຳຫົດຢູ່ທີ່ນີ້ ແມ່ນຂຶ້ນກັບນຳຝົນທັງໝົດ, ບໍ່ມີລະບົບຊົນລະປະທານໃດໆ ທີ່ໄດ້ຮັບການກໍ່ສ້າງ, ດ້ວຍເຫດນັ້ນຜົນຜະລິດບັນລຸໄດ້ພຽງ 2-3 ໂຕນ/ເຮັກຕາ.
ແນວພັນເຂົ້າ ທີ່ເພິ່ນເອົາໄປນັ້ນ ໄດ້ຖືກປູກທົດລອງຢູ່ເຂດ Mange Bureh ແລະ ສູນຄົ້ນຄວ້າ Rokupr, ພ້ອມໆ ກັນນັ້ນ ແມ່ນການອອກແບບ ລະບົບຊົນລະປະທານ ໃນພື້ນທີ່ທົດສອບ. ບັນດາຜູ້ຊ່ຽວຊານ ຫວຽດນາມ ໄດ້ບັນລຸສິ່ງມະຫັດສະຈັນ ສອງຢ່າງ. ທໍາອິດແມ່ນປູກເຂົ້າ 2 ລະດູ/ປີ, ໄລຍະເວລາປູກເຂົ້າ ພຽງແຕ່ 95-100 ວັນ, ບັນລຸຜົນຜະລິດ ປະມານ 4,7 ໂຕນ/ເຮັກຕາ. ບໍ່ພຽງແຕ່ເທົ່ານັ້ນ, ຜູ້ຊ່ຽວຊານ ຍັງສະສົມ ແນວພັນ ເຂົ້າ ຢ່າງພຽງພໍ ເພື່ອການປູກ ໃນບໍລິເວນກວ້າງ. ຫຼັງທົດລອງ ປະສົບຜົນສໍາເລັດ ໃນເບື້ອງຕົ້ນຢູ່ ເຊຍຣາເລອອນ, ສຈ.ປອ ຊວນ ແລະ ເພື່ອນຮ່ວມງານ ສືບຕໍ່ມີໜ້າຢູ່ປະເທດ ນີເຊຣີ, ຊູດັງ, ໂມຊຳບິກ, ຣູວັນດາ, ບູຣູນດີ, ລີເບເຣຍ ເພື່ອທໍາການສຳຫຼວດ.
ເລື່ອງການສ້າງຄວາມສຳເລັດທີ່ມະຫັດສະຈັນທີ່ ເຊຍຣາເລອອນ ໄດ້ຖືກທວນຄືນ ໃນງານສຳມະນາສາກົນ ທາງອອນໄລ ກ່ຽວກັບ ຄວາມປອດໄພດ້ານສະບຽງອາຫານ ແລະ ໂພຊະນາການ ທີ່ໄດ້ຈັດຂຶ້ນໃນທ້າຍເດືອນ ພຶດສະພາ 2022. ມາຮອດປັດຈຸບັນ, ທ່ານ ສຈ. ປອ ຫວໍຕ່ອງຊວນ ຍັງຄົງມີຄວາມຄິດຂ້ອງຄາໃຈ ຕໍ່ຄວາມປາຖະໜາ ຢາກຊ່ວຍປະຊາຊົນ ອາຟຣິກກາ ຫຼຸດຜ່ອນຄວາມວິຕົກກັງວົນ ກ່ຽວກັບຄວາມໝັ້ນຄົງດ້ານສະບຽງອາຫານ. ທ່ານ ກ່າວວ່າ: “ຢູ່ ອາຟຣິກກາ, ອາຫານແມ່ນຢູ່ໃນແຜ່ນດິນ, ແຫຼ່ງຊັບພະຍາກອນມະນຸດ ສຸດທີ່ອຸດົມສົມບູນ, ໂດຍສະເພາະ ແມ່ນໄວໜຸ່່ມທີ່ມີຄວາມກະຕືລືລົ້ນໃນການເຮັດວຽກ. ພຽງແຕ່ຈັດໃຫ້ເຂົາເຈົ້າມີທັກສະ, ເຄື່ອງມື ແລະ ເຕັກໂນໂລຊີ ການຜະລິດ, ອາຟຣິກກາ ຈະຊະນະໄພອຶດຫີວ, ຮັບປະກັນຄວາມປອດໄພ ດ້ານສະບຽງອາຫານ ແລະ ພັດທະນາແບບຍືນຍົງ ຢ່າງແນ່ນອນ...”.
ມາຮອດປັດຈຸບັນ, ເຖິງວ່າ ອາຍຸ 82 ປີແລ້ວ, ແຕ່ “ບິດາ ຂອງ ຕົ້ນເຂົ້າ” ຢູ່ເຂດທົ່ງພຽງແມ່ນ້ຳຂອງ ຍັງສະແດງໃຫ້ເຫັນຄວາມປ່ຽມລົ້ນດ້ວຍພະລັງຊີວິດຂອງ “ຜູ້ເຖົ້າຊາວພາກໃຕ້” ດ້ວຍແຜນການເຮັດວຽກຢ່າງລຽນຕິດ. ເພິ່ນຍັງມີຄວາມຝັນຫຼາຍຢ່າງ ກັບບັນດາໂຄງການກະສິກຳຢູ່ຕາມທ້ອງຖິ່ນ ດ້ວຍຄວາມປາດຖະໜາຢາກຊ່ວຍຊາວກະສິກອນ ຫຼຸດພົ້ນອອກຈາກຄວາມທຸກຍາກ.
ບົດ: ຖາວວີ - ພາບ: ຫວູ໊ແຄ໋ງລອງ ແລະ ເອກະສານ - ແປໂດຍ: ບິກລຽນ