ວັດ ເກົ່າ ໄດ້ຟື້ນຊີບຄືນໃໝ່
ຜ່ານການຄົງຕົວ ມາເປັນເວລາປະມານ 400 ປີ, ວັດ ເກົ່າ (ຂົວ) ແມ່ນສະຖາປັດຕະຍະກຳ ພິເສດແຫ່ງໜຶ່ງ, ມີລັກສະນະ ເປັນສັນຍະ ລັກ ຂອງເມືອງມໍລະດົກໂລກ ໂຮ້ຍອານ ໄດ້ຖືກເປ່ເພ ຊຸດໂຊມ ຕາມການເວລາ ຢ່າງຮຸນແຮງ. ດ້ວຍການຊ່ວຍເຫຼືອ ຂອງ ນັກຊ່ຽວຊານ ພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ, ບັນດາອົງການຮ່ວມມື ສາກົນຈາກ ຍີ່ປຸ່ນ, ການບູລະນະປະຕິສັງຂອນ ຄັ້ງໃຫຍ່ນີ້ ໄດ້ຊ່ວຍ ໃຫ້ວັດ ເກົ່າ ຟື້ນຊີບຄືນໃໝ່ ແລະ ຍືນຍົງຄົງຕົວ ຢູ່ຄູ່ ກັບ ວັນເວລາ.
ວັດ ເກົ່າ ຍັງເອີ້ນວ່າ ຂົວ ຍີ່ປຸ່ນ ຫຼື ລາຍວ໊ຽນກ່ຽວ (ຂົວຕ້ອນຮັບ ແຂກ ມາແຕ່ຫ່າງໄກ) ແມ່ນກິດຈະກຳມີຄຸນຄ່າພິເສດ ດ້ານປະຫວັດ ສາດ, ວັດທະນະທຳ, ສະຖາປັດຕະຍະກຳ ສິລະປະ, ໄດ້ກາຍເປັນ ສັນຍະລັັກພິເສດ ແລະ ເປັນຈິດວິນຍານ ຂອງ ຄຸ້ມເມືອງເກົ່າ ໂຮ້ຍອານ.
ເປັນເວລາປະມານ 400 ປີ ແຫ່ງການຄົງຕົວ, ຕັ້ງແຕ່ ເລີ່ມຮັບການ ກໍ່ສ້າງ, ເຖິງວ່າໄດ້ມີການ ປະຕິສັງຂອນຫຼາຍຄັ້ງ ກໍ່ຕາມ, ແຕ່ວັດ ເກົ່າ ກໍບໍ່ສາມາດຫຼີກລ່ຽງການຊຸດໂຊມ ຄືກັນກັບໂຄງສ້າງໄມ້ອື່ນໆ.
ຜ່ານຫຼາຍໄລຍະປະຫວັດສາດ, ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ ຈາກການເວລາ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ, ໂດຍສະເພາະຢ່າງຍິ່ງ ແມ່ນຈາກພາຍຸ ແລະ ໄພນ້ຳຖ້ວມ ປະຈຳປີ, ກິດຈະກຳແຫ່ງນີ້ໄດ້ຖືກເປ່ເພ ເສຍຫາຍ ຢ່າງໜັກໜ່ວງ ແລະ ຈຳເປັນຕ້ອງ ໄດ້ຮັບການສ້ອມແປງ ໂດຍດ່ວນ.
ຫຼັງຈາກຜ່ານການຄົ້ນຄວ້າ ຢ່າງລະອຽດ ແລະ ເລິກເຊິ່ງ ດ້ວຍ ການສຳຫຼວດ, ສຳມະນາ, ພົບປະແລກປ່ຽນ ແລະ ປຶກສາຫາລື ຫຼາຍຄັ້ງ ເພື່ອຕົກລົງ ໃນແຜນການ ບູລະນະ ປະຕິສັງຂອນ, ໃນວັນທີ 28 ທັນວາ 2022, ປູສະນີຍະສະຖານ ປະຫວັດສາດ ວັດ ເກົ່າ ເລີ່ມໄດ້ຮັບການສ້ອມແປງ ແລະ ໃຊ້ເວລາກວ່າ 19 ເດືອນ, ການປະຕິສັງຂອນຄັ້ງໃຫຍ່ນີ້ ໄດ້ສຳເລັດ ໃນວັນທີ 3 ສິງຫາ 2024.
ການບູລະນະ ວັດ ເກົ່າ ຄັ້ງໃຫຍ່ນີ້ ໄດ້ຖືວ່າ ເປັນສິ່ງທ້າທາຍ ອັນໃຫຍ່ຫຼວງ ສຳລັບບັນດານັກຊ່ຽວຊານ ແລະ ຊ່າງຝີມື ທີ່ປະຕິບັດ ໂດຍກົງ. ເພາະວ່າ ໂຄງການນີ້ ໄດ້ຄົງຕົວມາເປັນເວລາ ປະມານ 4 ສັດຕະວັດ ແລ້ວ ເພາະສະນັ້ນ ລະດັບ ຄວາມເປ່ເພ ເສຍຫາຍ ແມ່ນສຸດທີ່ຮ້າຍແຮງ, ມີສິ້ນສ່ວນຫຼາຍຢ່າງ ຖືກເປ່ແພ ບໍ່ມີຮ່ອງຮອຍ ເຫຼືອໄວ້. ເພາະສະນັ້ນ, ເພື່ອຟື້ນຟູ ກິດຈະກຳ ຄືນໃໝ່ ໃຫ້ຊັດເຈນ ແລະ ໃຫ້ຄືກັບສະພາບເດີມ, ຮຽກຮ້ອງ ການບູລະນະ ຕ້ອງໄດ້ ຄິດໄລ່ ຢ່າງລະມັດລະວັງ, ຖືກຕ້ອງ ຊັດເຈນ ແລະ ມີວິທະຍາສາດ ໂດຍອີງຕາມຜົນ ຂອງ ການສຳຫຼວດ ດ້ານບູຮານຄະດີ ຢູ່ພື້ນທີ່ ຕົວຈິງ, ການປຶກສາຫາລື ຈາກນັກຊ່ຽວຊານ, ການພິຈາລະນາ ແລະ ອະນຸມັດຜ່ານ ຈາກບັນດາອົງການ ທີ່ມີອຳນາດຕັດສິນ.
ພິເສດ, ນີ້ແມ່ນຄັ້ງທຳອິດ ມີອະນຸສອນສະຖານ ແຫ່ງໜ່ຶງ ໄດ້ຮັບການ ປະຕິສັງຂອນແບບ “ຜ່າຕັດເປີດ”, ໝາຍຄວາມວ່າ ຂະບວນການ ບູລະນະ ສ້ອມແປງ ໄດ້ຖືກດຳເນີນໄປ ຢູ່ໃຈກາງ ເຂດເມືອງເກົ່າ ທີ່ມີຈຳນວນນັກທ່ອງທ່ຽວ ແລະ ປະຊາຊົນ ໄປມາ ຢ່າງຄຶກຄື້ນ ໃນແຕ່ລະວັນ ແລະ ພວກເຂົາສາມາດສັງເກດ, ເຂົ້າໃກ້, ຕິດຕາມ, ຊອກຮູ້ໂດຍກົງ ກ່ຽວກັບຂະບວນການປະຕິສັງຂອນ ທັງໝົດ ຂອງອະນຸສອນສະຖານ ວັດ ເກົ່າ.
ໃນລະຫວ່າງການສ້ອມແປງ, ລາຍລະອຽດ, ສິ້ນສ່ວນຈຳນວນ ຫຼາຍເຊັ່ນ: ດິນຈີ່, ດິນຂໍ, ຂື່, ກອນ, ຫຼັງຄາ, ລາຍແຕ້ມ, ລວດລາຍ... ໄດ້ຖືກໝາຍໄວ້, ຖ່າຍຮູບ, ຖ່າຍວີດີໂອ ນັບແຕ່ຮູບຮ່າງ, ສີສັນ, ຂະ ໜາດ ຕະຫຼອດຮອດຈຸດຕິດຕັ້ງ ຢ່າງພິຖີພິຖັນ... ເພື່ອຫຼີກເວັ້ນ ຄວາມຜິດພາດ ໃນລະຫວ່າງການຮື້ຖອນ ທຸກສິ້ນສ່ວນ ທີ່ຕ້ອງການ ປະຕິສັງຂອນ ແລະ ເອົາມາຕິດຕັ້ງຄືນໃໝ່.
ດ້ວຍຄວາມເອົາໃຈໃສ່, ລະມັດລະວັງ ແລະ ມີີວິທະຍາສາດ, ຫຼັງຈາກການຟື້ນຟູຄັ້ງໃຫຍ່ນີ້, ຮູບຮ່າງ ສະຖາປັດຕະຍະກຳ ແລະ ໂຄງປະກອບວັດ ເກົ່າ, ນັບແຕ່ພາບລວມ ເຖິງ ສ່ວນລາຍລະອຽດ ລ້ວນແຕ່ ໄດ້ຮັບການຮັກສາໄວ້ ເກືອບວ່າຄືເກົ່າ; ແຕ່ລະສິ້ນສ່ວນ, ໂຄງປະກອບ, ວັດຖຸພັນເກົ່າ ທີ່ມີຄຸນຄ່າ ດ້ານປະຫວັດສາດ ທີ່ຍັງ ຢູ່ໃນສະພາບດີ ຈະຖືກເກັບຮັກສາ ແລະ ນໍາໃຊ້ຄືນໃໝ່; ສ່ວນທີ່ຖືກ ເປ່ເພຈະ ໄດ້ຮັບການເສີມສ້າງ ໃຫ້ແຂງແກ່ນ ເພື່ອເພີ່ມ ຄວາມທົນທານ ແລ້ວຕິດຕັ້ງຄືນໃໝ່ ໂດຍນຳໃຊ້ເຕັກນິກ ພື້ນເມືອງ ສົມທົບກັບວັດສະດຸ ແລະ ສານເຄມີທີ່ທັນສະໄໝ; ມີພຽງແຕ່ ສິ້ນສ່ວນຈໍານວນໜ້ອຍ ທີ່ຖືກເປ່ເພ ເສຍຫາຍທັງໝົດ ຈຳເປັນຕ້ອງ ໄດ້ຮັບການປ່ຽນແທນ, ແຕ່ດ້ານຮູບນອກ, ວັດສະດຸ ແລະ ເຕັກນິກ ຕ້ອງໄດ້ຮັບປະກັນເກືອບຄືກັນກັບຕົ້ນສະບັບ.
ອາດເວົ້າໄດ້ວ່າ, ພາຍຫຼັງເວລາປະມານ 4 ສະຕະວັດ ຕາກແດດທົນຝົນ, ຫຼັງຈາກ ການສ້ອມແປງຄັ້ງໃຫຍ່ນີ້, ອະນຸສອນ ສະຖານວັດ ເກົ່າ ໄດ້ຮັບການຟື້ນຊີບຄືນໃໝ່. ກິດຈະກຳນີ້ ແກ້ໄຂ ໄດ້ ຂໍ້ບົກຜ່ອງ ເກືອບວ່າສິ້ນເຊີງ, ເພີ່ມທະວີຄວາມທົນທານ, ຮັບປະກັນ ຄວາມໝັ້ນຄົງ ເພືື່ອສືບຕໍ່ ຍືນຍົງຄົງຕົວໄປຄຽງຄູ່ກັບ ມໍລະດົກ ວັດທະນະທຳ ໂຮ້ຍອານ, ສືບຕໍ່ແມ່ນຈຸດໝາຍປາຍທາງ ທີ່ຂາດບໍ່ໄດ້ ໃນການເດີນທາງ ຄົ້ນພົບ ຂອງນັກທ່ອງທ່ຽວ ທັງພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ.
- ປະຕິບັດໂດຍ: ແທງຮ່ວາ - ແປໂດຍ: ບິກລຽນ