ទស្សនាពុទ្ធមណ្ឌលនៅលើ “ដំបូលផ្ទះណាមបូ”
ស្ថិតនៅទីតាំងកម្ពស់៩៨៦ម៉ែត្រ មានខ្យល់អាកាសបរិសុទ្ធ ត្រជាក់ស្រួល ទេសភាពស្រស់ស្អាត ភ្នំបាដែនត្រូវបានគេស្គាល់ថា ជា «ភ្នំកំពូលនៃស្ថានសួគ៌» «ដំបូលផ្ទះណាមបូ»។ ដោយទទួលបានការអនុគ្រោះពីធម្មជាតិ ព្រមទាំងការវិនិយោគ ស្ថាបនាដោយដៃ និង បញ្ញារបស់មនុស្ស ភ្នំបាដែនបានក្លាយជាអាសយដ្ឋានទេសចរណ៍ទាក់ទាញ ដែលភ្ញៀវជាតិ និង អន្តរជាតិ មិនអាចបង់រំលងពេលមកដល់ខេត្តតីនិញ(Tay Ninh)។
ពេលឡើងដល់កំពូលភ្នំបាដែន ក្រៅពីបានគយគន់ទេសភាពដ៏ស្រស់ស្អាតដូចឋានសួគ៌ ភ្ញៀវទេសចរក៏បានទស្សនាស្ថាបត្យកម្ម និងរូបសំណាកប្លែកៗនៅតាមវត្តអារាម រូបសំណាក ជ្រោះទឹកធ្លាក់ ផ្លូវធ្វើដំណើរ ។ល។ ព្រមទាំងបានស្តាប់នូវរឿងព្រេងពណ៌នាអំពីប្រវត្តិភ្នំបាដែន។
រឿងព្រេងនិទានថា នាងធៀនហឿង (Thien Huong) ជានារីស្រស់ស្អាត ស្លូតបូត។ ក្នុងភូមិមានយុវជនម្នាក់ឈ្មោះ ឡេ ស៊ីទ្រៀត (Le Si Triet) កំព្រាឪពុកម្តាយតាំងពីតូច បានព្រះសង្ឃ ទ្រីតឹន ចិញ្ចឹមបីបាច់រហូតដល់ធំដឹងក្ដីចេះទាំងសិល្ប៍សាស្រ្តវិជ្ជាគុន ក៏មានចិត្តប្រតិព័ទ្ធស្រឡាញ់អ្នកនាង។ ថ្ងៃមួយ អ្នកនាងធៀនហឿង ឡើងភ្នំទៅវត្តម៉ោត ដើម្បីថ្វាយបូជា ស្រាប់តែត្រូវក្រុមដៃដល់ចាប់ខ្លួន។ ក្នុងគ្រាគ្រោះថ្នាក់នោះ យុវជនឡេ ស៊ីទ្រៀត (Le Si Triet) បានស្ទុះចេញវាយបណ្តេញ និង ជួយសង្គ្រោះនាង។ ដើម្បីតបគុណដល់យុវជនរូបនេះ ឪពុកម្តាយនាងធៀនហឿង បានសន្យាលើកកូនស្រីឱ្យកំលោះឡេ ស៊ីទ្រៀត (Le Si Triet)។ ប៉ុន្តែក្នុងគ្រាមានចលាចលនោះ អ្នកទាំងពីរមិនទាន់បានរៀបការផង កំលោះឡេ ស៊ីទ្រៀត (Le Si Triet) ត្រូវចូលរួមកងជួរទាហានទៅចម្បាំង។
ពេលឡេ ស៊ីទ្រៀត (Le Si Triet) ចូលបម្រើកងទ័ព នៅផ្ទះថ្ងៃមួយៗ នាងធៀនហឿង (Thien Huong) ឡើងភ្នំថ្វាយបូជាព្រះពុទ្ធ ស្រាប់តែត្រូវក្រុមមនុស្សអាក្រក់ពីមុននោះ ឡោមព័ទ្ធចាប់ខ្លួនម្តងទៀត បំណងធ្វើបាបនាង។ ដើម្បីរក្សាភាពស្មោះត្រង់ នាងបានលោតចុះជ្រោះភ្នំសម្លាប់ខ្លួន។ យប់មួយ នាងបានបង្ហាញខ្លួនជួប ព្រះសង្ឃទ្រីតឹន ក្នុងរូបរាងជាស្ត្រីស្បែកខ្មៅស្រអែម ហើយរៀបរាប់ប្រាប់រឿងរ៉ាវទាំងអស់។ បន្ទាប់ពីស្តាប់រឿងរ៉ាវចប់ ព្រះសង្ឃបានភ្ញាក់ដឹងខ្លួន ហើយចាត់ឱ្យគេទៅរកសាកសពនាងយកមកបូជា ក្រោយមកប្រជាជននៅតំបន់នោះ បានសាងសង់ទីសក្ការៈបូជានាងនៅលើភ្នំ។ ផ្តើមពីនោះមក ភ្នំម៉ោតត្រូវបានប្រជាជនហៅថា ភ្នំបាដែន (យាយម៉ៅ)។
ពន្យល់សុបិនលើកទីពីរ គឺនៅពេលព្រះអង្គម្ចាស់ ង្វៀនអាញ់ (Nguyen Anh) ត្រូវកងទ័ពតីសឺនវាយបណ្តេញរត់មកពួននៅភ្នំបាដែន។ យប់នោះ បាដែនបានពន្យល់សុបិន ចង្អុលប្រាប់ផ្លូវឱ្យព្រះអង្គម្ចាស់ ង្វៀន រត់គេចខ្លួន។ ពេល ង្វៀនអាញ់ ឡើងគ្រងរាជ្យ នឹកឃើញរឿងដែលធៀនហឿង បានពន្យល់សុបិនប្រាប់ទីលាក់ខ្លួន និងរួចផុតពីគ្រោះថ្នាក់ ព្រះអង្គបានតែងតាំងនាងជា លីញសឺនថាញ់ម៉ៅ (Linh Son Thanh Mau) សាងសង់រូបសំណាកអ្នកនាង ដោយសំរឹទ្ធខ្មៅ ទុកសម្រាប់ប្រជាជនគោរពបូជា។
រមណីយដ្ឋានភ្នំបាដែនលាតសន្ធឹងលើផ្ទៃដីប្រមាណ ២៤គីឡូម៉ែត្រក្រឡា ដែលមានភ្នំបីបង្កើតឡើងគឺ ភ្នំហែវ ភ្នំភុង ភ្នំបាដែន។ ស្ថិតនៅពាសពេញតាមជើងភ្នំរហូតដល់កំពូលភ្នំ គឺជាការប្រជុំស្ថាបត្យកម្មមួយ រួមមានវិមាន វត្តអារាម ទីស្ការបូជា ចេតិយ៍។ល។ ក្នុងនោះ លេចធ្លោបំផុតគឺវត្តបាដែន ឬនៅហៅថាវត្តលើ មានតម្កល់រូបសំណាកបាដែន ធ្វើពីស្ពាន់។ ក្រៅពីនេះ នៅលើភ្នំមានវត្តមួយចំនួនទៀតដូចជា វត្តព្រះពុទ្ធដែលមានរូបសំណាកព្រះពុទ្ធចូលបរិនិព្វាន វត្តហាង វត្តហាឬហៅថាវត្តក្រោម វត្តទ្រុងឬហៅថាវត្តកណ្តាល និង វត្តវឹនសឺន (Van Son)។
កន្រ្តកខ្សែកាបនៅតំបន់ទេសចរណ៍ Sun World Ba Den Mountain គឺជាប្រព័ន្ធកន្រ្តកខ្សែកាបមួយ ក្នុងចំណោមប្រព័ន្ធកន្រ្តកខ្សែកាប ដែលមានចម្រោតធំជាងគេលើពិភពលោក ចម្រោតជាមធ្យម៦៣,៥៣% (ប្រហែល៣២,៤៣ដឺក្រេ) និង ចម្រោតអតិបរមា ១០៤% (ប្រហែល៤៥ដឺក្រ)។ ជាមួយចម្រោតពិសេសនេះ និង ល្បឿនធ្វើដំណើរ៦ម៉ែត្រក្នុងមួយវិនាទី ខ្សែកាបនឹងដឹកជញ្ជូនភ្ញៀវទេសចរ ពីវត្តបា ឆ្លងកាត់ជម្រាលភ្នំចោត ឡើងទៅដល់ «ដំបូលផ្ទះណាមបូ” អស់រយៈពេលប្រហែល៥នាទីប៉ុណ្ណោះ។
នៅចម្រុះនឹងវត្តអារាម គឺមានរូងភ្នំជាច្រើនដែលបានព្រះសង្ឃ និង ពុទ្ធសាសនិក ជួសជុលកែលម្អ ធ្វើជាកន្លែងគោរពបូជាដូចជា រូងថាញ់ឡុង (Thanh Long) - រូងនាគ រូងអ៊ុងហូ (Ong Ho) - រូងតាខ្លា រូងបាកូ (Ba Co) - រូងនារីបីនាក់ រូងបាទ្វឹន (Ba Tuan) រូងធៀនថៃ (Thien Thai) រូងអ៊ុងតា (Ong Ta) - រូងអ្នកតា ហាងយ៉ (Hang Gio)។ល។ ក្រោមជើងភ្នំ គឺជាតំបន់ទេសចរណ៍វប្បធម៌ និង តំបន់លេងកម្សាន្ត ភោជនិយដ្ឋាន។
ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ សមាគមព្រះពុទ្ធសាសនាខេត្តតីនិញ (Tay Ninh) បានរៀបចំពិធីពុទ្ធាភិសេកព្រះពោធិសត្វតាកំប៉ោង បន្ថែមភាពទាក់ទាញមួយកម្រិតទៀត សម្រាប់តំបន់ទេសចរណ៍ភ្នំបាដែន។ រូបសំណាកព្រះពោធិសត្វតាកំប៉ោង មានកម្ពស់ ៣៦ម៉ែត្រ ទទឹងធំបំផុត៤៥ម៉ែត្រ ផ្ទៃក្រឡារូបសំណាក៤.៦៥១ម៉ែត្រក្រឡា ទម្ងន់៥.១១២តោន។ តាកំប៉ោងបានកសាងតាមវិធីសាស្រ្តពិសេសមិនដែលមាននៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម៖ ប្រគំថ្មភក់ធម្មជាតិ ៦.៦៨៨ដុំ តាមលំនាំស្រែកាំជណ្តើរ។
រហូតមកដល់ពេលនេះ តំបន់ទេសចរណ៍ភ្នំបាដែន នៅតែរក្សាបានកំណត់ត្រាពិភពលោកហ្គីណេសជាច្រើនដូចជា៖ សំណង់ស្ថានីយបាដែន គឺជា «ស្ថានីយកន្រ្តកខ្សែកាបធំបំផុតលើពិភពលោក» រូបសំណាកព្រះពោធិ៍សត្វមានកំណត់ត្រាពីរគឺ «រូបសំណាកព្រះម៉ែសាងដោយស្ពាន់ខ្ពស់ជាងគេនៅអាស៊ី ដែលស្ថិតនៅលើកំពូលភ្នំ» និង «រូបសំណាកព្រះម៉ែសាងដោយស្ពាន់ខ្ពស់ជាងគេនៅវៀតណាម ដែលស្ថិតនៅលើកំពូលភ្នំ» «រូបសំណាកតាកំប៉ោងសាងដោយថ្មភក់ធំជាងគេលើពិភពលោក» «ជ្រោះសិប្បនិម្មិតមានកម្ពស់ខ្ពស់ជាងគេនៅទ្វីបអាស៊ី»។
ជាមួយសម្រស់ធម្មជាតិរួមនឹងកេរដំណែលស្លាកស្នាមប្រវត្តិសាស្ត្រ វប្បធម៌ស៊ីជម្រៅ នៅខែមករា ឆ្នាំ១៩៨៩ ភ្នំបាដែនបានទទួលស្គាល់ជាកេរដំណែលប្រវត្តិសាស្ត្រ និងរម្មណីយដ្ឋានថ្នាក់ជាតិ។ ក្រុមហ៊ុន Sun Group និង ខេត្តតីនិញ បានសហការគ្នាវិនិយោគកែលម្អភ្នំបាដែន ឱ្យក្លាយជាអាសយដ្ឋានទេសចរណ៍ទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរ។ អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ តំបន់ទេសចរណ៍ភ្នំបាដែន «ដំបូលផ្ទះណាមបូ» តែងតែបានជ្រើសរើសជាកន្លែងរៀបចំពិធីបុណ្យសាសនាពិសេស និងព្រឹត្តិការណ៍វប្បធម៌សិល្បៈជាច្រើន ដែលទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិច្រើនកុះករ មកទស្សនា៕
អត្ថបទ៖ ទ្រិញ ថុងថៀន រូបថត៖ ង្វៀនថាំង ឡេមិញ និង ឯកសារផ្តល់ដោយ Sun Group