Từ thực tế sau các chuyến đi...
Công tác tại Viện Thổ nhưỡng nông hóa, Ths.Nguyễn Thu Hà phải đi thực tế tại nhiều vùng trồng cây nông nghiệp khác nhau. Ở đó, chị Hà nhận thấy hiện đất nông nghiệp của Việt Nam đang bị bạc màu, thoái hóa trên diện rộng và diện tích đang tăng rất lớn theo các năm. Đây được coi là hệ quả đến từ đặc điểm sản xuất nông nghiệp của Việt Nam thường luân canh 4 vụ/năm, do đó người dân phải sử dụng rất nhiều phân bón hóa học.
Theo số liệu thống kê mới nhất, Việt Nam là một trong những nước sử dụng phân bón hóa học cao nhất thế giới, với tổng lượng phân bón hóa học được sử dụng xấp xỉ 7,7 triệu tấn/năm.
Tuy nhiên, việc sử dụng phân bón chỉ đạt hiệu suất hơn 40%. Ở một số vùng, tỷ lệ này còn thấp hơn chỉ khoảng 10-20%.
Tức là hàng năm, Việt Nam mất khoảng 4,62 triệu tấn phân bón, gây lãng phí rất lớn cho người nông dân. Việc sử dụng quá nhiều phân bón hóa học cũng khiến đất đai ngày càng thoái hóa, dinh dưỡng bị mất cân đối dẫn đến việc trồng trọt, canh tác các giống cây trồng về sau ngày càng khó khăn.
Còn lý do khách quan, đến từ hiện tượng biến đổi khí hậu trên toàn cầu, mà trong đó, Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Diện tích đất hạn hán của Việt Nam đang gia tăng đáng kể.
Đó là những thực trạng đáng báo động mà theo Ths.Nguyễn Thu Hà là: “Thực tế sản xuất nông nghiệp đang vắt kiệt đất”. Ths.Nguyễn Thu Hà cùng nhóm cộng sự đã lấy các mẫu đất ở những vùng đất khô hạn, đất khô cằn nghèo dinh dưỡng, hay những vùng đất có nhiều sâu bệnh. Sau quá trình nghiên cứu mẫu đất, Ths.Nguyễn Thu Hà đã tìm ra nguyên lý của chế phẩm vi sinh cải tạo đất. Theo đó, những con vi sinh vật có khả năng đề kháng cao như vi khuẩn có lợi trong cơ thể người sẽ được bắt, sau đó làm giàu về số lượng và được bón trở lại cho đất.
Đặc điểm của những vi sinh vật được làm giàu này tuỳ thuộc vào từng loại đất khác nhau. Ví dụ như đất hạn hán thì sẽ làm giàu những vi sinh vật có khả năng tạo độ ẩm cao cho đất,…
... đến các giải pháp bền vững cho đất
Theo Ths.Nguyễn Thu Hà, chế phẩm vi sinh cải tạo đất được chia thành 2 nhóm chính với công dụng tương ứng. Nhóm thứ nhất là nhóm chuyển hoá dinh dưỡng, bao gồm nhóm vi sinh vật có hoạt tính cố định nitơ, phân giải phốt phát khó tan, phân giải kali khó tan và có tác dụng sinh chất giữ ẩm cho đất rất thích hợp với các loại đất bạc màu, nghèo kiệt về dinh dưỡng, đất khô hạn. Đây là điểm vượt trội hoàn toàn so với các chế phẩm vi sinh hiện đang có trên thị trường.
Cũng theo Ths.Nguyễn Thu Hà, tỷ lệ hấp thụ phân bón của cây trồng, với lân chỉ đạt 40%, kali là 50-60%, đạm 50%,.. còn lại, số phân bón này sẽ tích tụ trong đất ở dạng khó tiêu, vừa gây hại cho đất vừa gây lãng phí.
Nhóm thứ hai là nhóm vi sinh vật sinh chất giữ ẩm. Nhóm vi sinh vật này được đưa vào các vùng đất khô hạn để tăng khả năng giữ ẩm cho đất.
Từ năm 2014, chế phẩm đã được ứng dụng tại các khu vực đất cát ở nhiều tỉnh thành trên cả nước và đã chứng minh được tính ưu việt.
Cụ thể, chế phẩm đã được sử dụng trên 100ha tại các vùng trồng lạc, trồng xoài, trồng cây hàng hoá… tại các tỉnh Bình Định, Nghệ An. Đây là những vùng có diện tích đất trồng nông nghiệp là đất cát lớn nhất cả nước. Sau khi người nông dân ở đây sử dụng chế phẩm với liều lượng 20kg/1ha năng suất thu được tăng từ 15% đến 25% so với phương thức canh tác truyền thống.
Điểm đặc biệt, với nguyên lý hoạt động trên, chế phẩm vi sinh không gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe con người, vật nuôi, cây trồng như thuốc bảo vệ thực vật từ hóa chất. Đây được coi là một biện pháp thân thiện với môi trường trong việc bảo vệ sức khoẻ cho đất, góp phần cân bằng hệ sinh thái trong môi trường đất, tăng độ phì nhiêu của đất trong thời gian dài.
“Việc sử dụng chế phẩm cũng giống như những người có ý thức phòng bệnh cao, có nghĩa là quan tâm đến tính bền vững của đất”, Ths.Nguyễn Thu Hà nhấn mạnh.
Với chi phí rẻ, cách sử dụng và bảo quản đơn giản, phù hợp với nhiều loại đất và nhiều loại cây trồng khác nhau, chế phẩm vi sinh cải tạo đất của Ths. Nguyễn Thu Hà được coi là sự lựa chọn đúng đắn, bền vững trong đặc thù canh tác nông nghiệp của người nông dân Việt./.
Công tác tại Viện Thổ nhưỡng nông hóa, Ths.Nguyễn Thu Hà phải đi thực tế tại nhiều vùng trồng cây nông nghiệp khác nhau. Ở đó, chị Hà nhận thấy hiện đất nông nghiệp của Việt Nam đang bị bạc màu, thoái hóa trên diện rộng và diện tích đang tăng rất lớn theo các năm. Đây được coi là hệ quả đến từ đặc điểm sản xuất nông nghiệp của Việt Nam thường luân canh 4 vụ/năm, do đó người dân phải sử dụng rất nhiều phân bón hóa học.
Theo số liệu thống kê mới nhất, Việt Nam là một trong những nước sử dụng phân bón hóa học cao nhất thế giới, với tổng lượng phân bón hóa học được sử dụng xấp xỉ 7,7 triệu tấn/năm.
 Ths.Nguyễn Thu Hà, nhà khoa học vừa đạt giải vàng Triển lãm quốc tế sáng chế của phụ nữ tổ chức tại Hàn Quốc.  Ths.Nguyễn Thu Hà trong đoàn Hội Nữ Trí thức Việt Nam tham dự Triển lãm quốc tế sáng chế của phụ nữ tổ chức tại Hàn Quốc. Ảnh: Tư liệu NVCC  Ths.Nguyễn Thu Hà nhận Giải vàng Triển lãm quốc tế sáng chế của phụ nữ tổ chức tại Hàn Quốc với sản phẩm là chế phẩm vi sinh cải tạo đất. Ảnh: Tư liệu NVCC  Chế phẩm vi sinh cải tạo đất của Viện Thổ nhưỡng nông hóa Việt Nam hiện cũng được đánh giá cao ở Việt Nam khi nhận các giải thưởng vinh danh trong nước. Ảnh: Tư liệu NVCC |
Tuy nhiên, việc sử dụng phân bón chỉ đạt hiệu suất hơn 40%. Ở một số vùng, tỷ lệ này còn thấp hơn chỉ khoảng 10-20%.
Tức là hàng năm, Việt Nam mất khoảng 4,62 triệu tấn phân bón, gây lãng phí rất lớn cho người nông dân. Việc sử dụng quá nhiều phân bón hóa học cũng khiến đất đai ngày càng thoái hóa, dinh dưỡng bị mất cân đối dẫn đến việc trồng trọt, canh tác các giống cây trồng về sau ngày càng khó khăn.
Còn lý do khách quan, đến từ hiện tượng biến đổi khí hậu trên toàn cầu, mà trong đó, Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Diện tích đất hạn hán của Việt Nam đang gia tăng đáng kể.
Đó là những thực trạng đáng báo động mà theo Ths.Nguyễn Thu Hà là: “Thực tế sản xuất nông nghiệp đang vắt kiệt đất”. Ths.Nguyễn Thu Hà cùng nhóm cộng sự đã lấy các mẫu đất ở những vùng đất khô hạn, đất khô cằn nghèo dinh dưỡng, hay những vùng đất có nhiều sâu bệnh. Sau quá trình nghiên cứu mẫu đất, Ths.Nguyễn Thu Hà đã tìm ra nguyên lý của chế phẩm vi sinh cải tạo đất. Theo đó, những con vi sinh vật có khả năng đề kháng cao như vi khuẩn có lợi trong cơ thể người sẽ được bắt, sau đó làm giàu về số lượng và được bón trở lại cho đất.
Đặc điểm của những vi sinh vật được làm giàu này tuỳ thuộc vào từng loại đất khác nhau. Ví dụ như đất hạn hán thì sẽ làm giàu những vi sinh vật có khả năng tạo độ ẩm cao cho đất,…
... đến các giải pháp bền vững cho đất
Theo Ths.Nguyễn Thu Hà, chế phẩm vi sinh cải tạo đất được chia thành 2 nhóm chính với công dụng tương ứng. Nhóm thứ nhất là nhóm chuyển hoá dinh dưỡng, bao gồm nhóm vi sinh vật có hoạt tính cố định nitơ, phân giải phốt phát khó tan, phân giải kali khó tan và có tác dụng sinh chất giữ ẩm cho đất rất thích hợp với các loại đất bạc màu, nghèo kiệt về dinh dưỡng, đất khô hạn. Đây là điểm vượt trội hoàn toàn so với các chế phẩm vi sinh hiện đang có trên thị trường.
Cũng theo Ths.Nguyễn Thu Hà, tỷ lệ hấp thụ phân bón của cây trồng, với lân chỉ đạt 40%, kali là 50-60%, đạm 50%,.. còn lại, số phân bón này sẽ tích tụ trong đất ở dạng khó tiêu, vừa gây hại cho đất vừa gây lãng phí.
Nhóm thứ hai là nhóm vi sinh vật sinh chất giữ ẩm. Nhóm vi sinh vật này được đưa vào các vùng đất khô hạn để tăng khả năng giữ ẩm cho đất.
Từ năm 2014, chế phẩm đã được ứng dụng tại các khu vực đất cát ở nhiều tỉnh thành trên cả nước và đã chứng minh được tính ưu việt.
 Ths.Nguyễn Thu Hà cùng các đồng nghiệp tại phòng thí nghiệm Viện Thổ nhưỡng nông hóa Việt Nam.  Hiện Ths.Nguyễn Thu Hà cùng nhóm cộng sự tiếp tục nghiên cứu công nghệ chuyển đổi gen, tạo nên các chủng vi sinh vật đột biến, làm gia tăng các hoạt tính có lợi cho đất.  Ths.Nguyễn Thu Hà đi thực tế tại nhiều vùng trồng cây nông nghiệp. Ảnh: Tư liệu NVCC  Ths.Nguyễn Thu Hà cùng bà con nông dân đánh giá hiệu quả chế phẩm vi sinh do bà cùng các đồng nghiệp tại Viện Thổ nhưỡng nông hóa Việt Nam làm ra. Ảnh: Tư liệu NVCC  Ths.Nguyễn Thu Hà đánh giá hiệu quả của các sản phẩm vi sinh cải tạo đất tại tại vườn thử nghiệm thuộc Viện Thổ nhưỡng nông hóa Việt Nam. Ảnh: Tư liệu NVCC  Với chi phí rẻ, chế phẩm vi sinh cải tạo đất của Viện Thổ nhưỡng nông hóa Việt Nam phù hợp với nhiều loại đất và nhiều loại cây trồng khác nhau. |
Cụ thể, chế phẩm đã được sử dụng trên 100ha tại các vùng trồng lạc, trồng xoài, trồng cây hàng hoá… tại các tỉnh Bình Định, Nghệ An. Đây là những vùng có diện tích đất trồng nông nghiệp là đất cát lớn nhất cả nước. Sau khi người nông dân ở đây sử dụng chế phẩm với liều lượng 20kg/1ha năng suất thu được tăng từ 15% đến 25% so với phương thức canh tác truyền thống.
Điểm đặc biệt, với nguyên lý hoạt động trên, chế phẩm vi sinh không gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe con người, vật nuôi, cây trồng như thuốc bảo vệ thực vật từ hóa chất. Đây được coi là một biện pháp thân thiện với môi trường trong việc bảo vệ sức khoẻ cho đất, góp phần cân bằng hệ sinh thái trong môi trường đất, tăng độ phì nhiêu của đất trong thời gian dài.
“Việc sử dụng chế phẩm cũng giống như những người có ý thức phòng bệnh cao, có nghĩa là quan tâm đến tính bền vững của đất”, Ths.Nguyễn Thu Hà nhấn mạnh.
Với chi phí rẻ, cách sử dụng và bảo quản đơn giản, phù hợp với nhiều loại đất và nhiều loại cây trồng khác nhau, chế phẩm vi sinh cải tạo đất của Ths. Nguyễn Thu Hà được coi là sự lựa chọn đúng đắn, bền vững trong đặc thù canh tác nông nghiệp của người nông dân Việt./.
Bài: Thảo Vy - Ảnh: Việt Cường và Tư liệu NVCC
