Hình thành các vùng sản xuất chuyên canh tập trung
Với thế mạnh của một vùng có điều kiện đất đai, khi hậu thích hợp với nhiều loại cây trồng, nhất là các loại cây công nghiệp dài ngày, cây hàng năm nên các tỉnh Tây Nguyên đã hình thành các vùng sản xuất chuyên canh tập trung có quy mô lớn về cây cà phê, hồ tiêu, cao su, điều, chè, ngô lai, sắn (mì)…
Cà phê Tây Nguyên chiếm hầu hết diện tích và trở thành cây trồng có ưu thế tuyệt đối của vùng cũng như khẳng định được vị thế trên thị trường thế giới, góp phần đưa Việt Nam trở thành quốc gia sản xuất, xuất khẩu cà phê đứng thứ 2 trên thế giới, trong đó đứng số 1 thế giới về sản xuất, xuất khẩu cà phê vối.
Hiện diện tích cà phê toàn vùng Tây Nguyên có trên 576.800 ha, chiếm gần 90% diện tích cà phê của cả nước, trong đó diện tích cà phê cho thu hoạch 548.533 ha.
Niên vụ cà phê 2016 - 2017, mặc dù gặp thời tiết bất lợi, nắng hạn kéo dài nhưng năng suất cà phê toàn vùng Tây Nguyên vẫn đạt bình quân 2,5 tấn cà phê nhân/ha, cao gấp 3 lần so với năng suất cà phê vối của thế giới, sản lượng đạt trên 1,3 triệu tấn cà phê nhân, chiếm 93,3% sản lượng cà phê nhân của cả nước.
Vùng cao su Tây Nguyên tập trung với diện tích trên 251.348 ha, trong đó, diện tích đã đưa vào kinh doanh (khai thác mủ) 139.115 ha, với sản lượng mủ mỗi năm đạt từ 192.207 tấn trở lên, chiếm 27% diện tích và 18% sản lượng mủ cao su của cả nước.
Các tỉnh Tây Nguyên cũng có trên 71.000 ha tiêu, với sản lượng mỗi năm đạt từ 120.877 tấn tiêu hạt trở lên, chiếm trên 60% sản lượng hồ tiêu của cả nước; có gần 74.000 ha điều, sản lượng mỗi năm cũng đạt trên 67.276 tấn điều nhân….
Ngành nông nghiệp ở Tây Nguyên đã góp phần thúc đẩy kinh tế, xã hội trên địa bàn ngày càng phát triển ổn định, đời sống của đồng bào các dân tộc ngày càng được nâng lên. Hiện nhiều địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên ngày càng có nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp từ cây cà phê, hồ tiêu, rau quả có thu nhập từ 500 triệu đến hàng tỷ đồng/ha.
Sớm tháo gỡ các “điểm nghẽn” cho nông nghiệp Tây Nguyên
Theo đánh giá của nhiều chuyên gia tại Hội thảo Phát triển nông nghiệp Tây Nguyên góc nhìn từ các nông dân tỷ phú được tổ chức tại thành phố Buôn Ma Thuột mới đây, kết cấu hạ tầng, dịch vụ nông nghiệp vùng Tây Nguyên chưa đáp ứng nhu cầu thực tế, cơ cấu cây trồng chưa được đổi mới. Đặc biệt, Tây Nguyên còn nhiều “điểm nghẽn” trong vấn đề nguồn đất sản xuất, vốn đầu tư, nguồn lao động có chất lượng, sự tham gia “vào cuộc” của các nhà khoa học, các nhà đầu tư, các doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp còn khiêm tốn…
Đồng chí Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an Trưởng ban Chỉ đạo Tây Nguyên đã đề nghị Ban Chỉ đạo Tây Nguyên, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Kế hoạch - Đầu tư, Bộ Khoa học - Công nghệ, các ngân hàng, các tỉnh vùng Tây Nguyên xây dựng chương trình hỗ trợ và cơ chế chính sách thuận lợi để xây dựng một số mô hình liên kết sản xuất-kinh doanh công nghệ cao. Trong đó, doanh nghiệp đóng vai trò là hạt nhân nhằm đưa các ngành hàng chủ lực trong nông nghiệp của Tây Nguyên tham gia mạnh mẽ vào chuỗi giá trị nội địa và chuỗi giá trị toàn cầu. Đồng thời cần xây dựng, thiết kế các chương trình nghiên cứu, phát triển nông nghiệp Tây Nguyên mang tính tổng thể cả về khoa học quản lý, cơ chế chính sách, thị trường và kỹ thuật công nghệ, trong đó có vấn đề về quy hoạch vùng trồng, vùng sản xuất nông nghiệp đi liền với tổ chức nông dân, tổ chức thị trường gắn với công nghệ cao, sớm tạo dựng nền nông ngiệp hữu cơ tại Tây Nguyên.
Nhà nước cũng sớm điều chỉnh cơ chế, chính sách phù hợp với thực tiễn sản xuất, nhất là các chính sách về đất đai, đầu tư, tín dụng cho phát triển nông nghiệp, khuyến khích các thành phần kinh tế trong, ngoài nước đầu tư phát triển các cơ sở chế biến tinh các mặt hàng nông sản chủ lực như cà phê, cao su, điều, hồ tiêu, sắn (mì)…để nâng cao giá trị gia tăng cũng như sức cạnh tranh trên thị trường thế giới.
Trưởng Ban Chỉ đạo Tây Nguyên đề nghị các bộ, ngành chức năng sớm hỗ trợ các tỉnh Tây Nguyên xây dựng các đề án bảo tồn giống quý, trung tâm giống cây, con, trung tâm bác sỹ cây trồng, vật nuôi gắn với đào tạo nguồn nhân lực nhằm phục vụ tốt yêu cầu phát triển bền vững của vùng sản xuất nông sản hàng hóa Tây Nguyên./.
Với thế mạnh của một vùng có điều kiện đất đai, khi hậu thích hợp với nhiều loại cây trồng, nhất là các loại cây công nghiệp dài ngày, cây hàng năm nên các tỉnh Tây Nguyên đã hình thành các vùng sản xuất chuyên canh tập trung có quy mô lớn về cây cà phê, hồ tiêu, cao su, điều, chè, ngô lai, sắn (mì)…
Cà phê Tây Nguyên chiếm hầu hết diện tích và trở thành cây trồng có ưu thế tuyệt đối của vùng cũng như khẳng định được vị thế trên thị trường thế giới, góp phần đưa Việt Nam trở thành quốc gia sản xuất, xuất khẩu cà phê đứng thứ 2 trên thế giới, trong đó đứng số 1 thế giới về sản xuất, xuất khẩu cà phê vối.
Hiện diện tích cà phê toàn vùng Tây Nguyên có trên 576.800 ha, chiếm gần 90% diện tích cà phê của cả nước, trong đó diện tích cà phê cho thu hoạch 548.533 ha.
 Nhờ mạnh dạn chuyển đổi theo hướng thâm canh, bền vững, nhiều nông dân trồng tiêu tại Đắk Nông đang liên tiếp thu hoạch những “mùa vàng”. Đặc biệt là chất lượng hạt tiêu ngày càng được nâng cao, góp phần xây dựng thương hiệu tiêu sạch, phát triển bền vững loại cây trồng có giá trị kinh tế cao nhất hiện nay tại Đắk Nông nói riêng và Tây Nguyên nói chung. Ảnh: TTXVN  Mùa cà phê chín. Ảnh: Tư liệu BAVN  Thu hái cà phê tại vùng nguyên liệu của Công ty TNHH Thái Hòa. Ảnh: Tư liệu BAVN |
Niên vụ cà phê 2016 - 2017, mặc dù gặp thời tiết bất lợi, nắng hạn kéo dài nhưng năng suất cà phê toàn vùng Tây Nguyên vẫn đạt bình quân 2,5 tấn cà phê nhân/ha, cao gấp 3 lần so với năng suất cà phê vối của thế giới, sản lượng đạt trên 1,3 triệu tấn cà phê nhân, chiếm 93,3% sản lượng cà phê nhân của cả nước.
Vùng cao su Tây Nguyên tập trung với diện tích trên 251.348 ha, trong đó, diện tích đã đưa vào kinh doanh (khai thác mủ) 139.115 ha, với sản lượng mủ mỗi năm đạt từ 192.207 tấn trở lên, chiếm 27% diện tích và 18% sản lượng mủ cao su của cả nước.
Các tỉnh Tây Nguyên cũng có trên 71.000 ha tiêu, với sản lượng mỗi năm đạt từ 120.877 tấn tiêu hạt trở lên, chiếm trên 60% sản lượng hồ tiêu của cả nước; có gần 74.000 ha điều, sản lượng mỗi năm cũng đạt trên 67.276 tấn điều nhân….
Ngành nông nghiệp ở Tây Nguyên đã góp phần thúc đẩy kinh tế, xã hội trên địa bàn ngày càng phát triển ổn định, đời sống của đồng bào các dân tộc ngày càng được nâng lên. Hiện nhiều địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên ngày càng có nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp từ cây cà phê, hồ tiêu, rau quả có thu nhập từ 500 triệu đến hàng tỷ đồng/ha.
Sớm tháo gỡ các “điểm nghẽn” cho nông nghiệp Tây Nguyên
Theo đánh giá của nhiều chuyên gia tại Hội thảo Phát triển nông nghiệp Tây Nguyên góc nhìn từ các nông dân tỷ phú được tổ chức tại thành phố Buôn Ma Thuột mới đây, kết cấu hạ tầng, dịch vụ nông nghiệp vùng Tây Nguyên chưa đáp ứng nhu cầu thực tế, cơ cấu cây trồng chưa được đổi mới. Đặc biệt, Tây Nguyên còn nhiều “điểm nghẽn” trong vấn đề nguồn đất sản xuất, vốn đầu tư, nguồn lao động có chất lượng, sự tham gia “vào cuộc” của các nhà khoa học, các nhà đầu tư, các doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp còn khiêm tốn…
Đồng chí Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an Trưởng ban Chỉ đạo Tây Nguyên đã đề nghị Ban Chỉ đạo Tây Nguyên, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Kế hoạch - Đầu tư, Bộ Khoa học - Công nghệ, các ngân hàng, các tỉnh vùng Tây Nguyên xây dựng chương trình hỗ trợ và cơ chế chính sách thuận lợi để xây dựng một số mô hình liên kết sản xuất-kinh doanh công nghệ cao. Trong đó, doanh nghiệp đóng vai trò là hạt nhân nhằm đưa các ngành hàng chủ lực trong nông nghiệp của Tây Nguyên tham gia mạnh mẽ vào chuỗi giá trị nội địa và chuỗi giá trị toàn cầu. Đồng thời cần xây dựng, thiết kế các chương trình nghiên cứu, phát triển nông nghiệp Tây Nguyên mang tính tổng thể cả về khoa học quản lý, cơ chế chính sách, thị trường và kỹ thuật công nghệ, trong đó có vấn đề về quy hoạch vùng trồng, vùng sản xuất nông nghiệp đi liền với tổ chức nông dân, tổ chức thị trường gắn với công nghệ cao, sớm tạo dựng nền nông ngiệp hữu cơ tại Tây Nguyên.
 Phơi hạt cà phê sau thu hoạch trên sân nhà của một gia đình ở Tây Nguyên. Ảnh: Tư liệu BAVN  Cà phê đạt tiêu chuẩn xuất khẩu đang được đóng gói tại một doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu cà phê tại Tây Nguyên. Ảnh: Tư liệu BAVN  Một góc kho cà phê xuất khẩu của Công ty Đầu tư xuất nhập khẩu cà phê Tây Nguyên. Ảnh: Tư liệu BAVN |
Nhà nước cũng sớm điều chỉnh cơ chế, chính sách phù hợp với thực tiễn sản xuất, nhất là các chính sách về đất đai, đầu tư, tín dụng cho phát triển nông nghiệp, khuyến khích các thành phần kinh tế trong, ngoài nước đầu tư phát triển các cơ sở chế biến tinh các mặt hàng nông sản chủ lực như cà phê, cao su, điều, hồ tiêu, sắn (mì)…để nâng cao giá trị gia tăng cũng như sức cạnh tranh trên thị trường thế giới.
Trưởng Ban Chỉ đạo Tây Nguyên đề nghị các bộ, ngành chức năng sớm hỗ trợ các tỉnh Tây Nguyên xây dựng các đề án bảo tồn giống quý, trung tâm giống cây, con, trung tâm bác sỹ cây trồng, vật nuôi gắn với đào tạo nguồn nhân lực nhằm phục vụ tốt yêu cầu phát triển bền vững của vùng sản xuất nông sản hàng hóa Tây Nguyên./.
|
Các tỉnh Tây Nguyên (Đắk Lắk, Gia Lai, Kon Tum, Đắk Nông, Lâm Đồng) có tổng diện tích tự nhiên 54.637 km vuông, trong đó có 2 triệu ha đất sản xuất nông nghiệp… |
Bài: Quang Huy/TTXVN Ảnh: Tư liệu BAVN
