Trong gần 40 năm đổi mới, Việt Nam đã tạo nên nhiều kì tích, nhưng giữa bức tranh kinh tế – xã hội đang chuyển màu tươi sáng, vẫn còn gần 274.000 hộ nghèo, cận nghèo và gia đình chính sách vẫn phải sống trong những căn nhà tạm bợ, dột nát. Vì vậy, chương trình "Toàn dân chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên cả nước" đã thể hiện tính nhân văn, tinh thần tương thân, tương ái, không để ai bị bỏ lại phía sau. Và đây cũng chính là một trong nhiều chính sách mà Việt Nam đang nỗ lực thực hiện nhằm thể hiện cam kết khẳng định với thế giới về việc bảo vệ và thúc đẩy quyền con người, coi đây là mục tiêu và động lực của sự phát triển đất nước.

Để có được cái nhìn sinh động và đầy đủ về chương trình mang tính nhân văn cao cả này, chúng tôi đã có những chuyến đi dài đến nhiều vùng miền trên cả nước, nơi những căn nhà tuy còn nhỏ bé nhưng chắc chắn, vững bền và ấm áp tình người đang được khẩn trương xây dựng để kịp thời được trao đến tay người dân nghèo trong niềm hạnh phúc vô bờ về một cuộc sống “an cư lạc nghiệp”.

Tháng 6, Lai Châu đang cao điểm của mùa mưa nhưng chúng tôi vẫn quyết vượt đèo Hồng Thu Mán mưa mờ mịt để băng về vùng đất gió Phong Thổ. Trên xe, Đại tá Lê Công Thành, Phó Chính ủy Bộ đội Biên phòng tỉnh Lai Châu  cho hay: “Mưa gió, sạt lở cũng hành quân thôi nhà báo à, đồng đội của chúng tôi đang ngày đêm bám bản, bám dân chung tay giúp sức cùng bà con dựng nhà mới”.

Cán bộ, chiến sỹ Đồn biên phòng Ma Lù Thàng giúp hộ dân Tẩn Kim Hiền ở bản Tả Phìn dựng nhà mới. Ảnh: Đồn biên phòng Ma Lù Thàng

Cán bộ, chiến sỹ Đồn biên phòng Huổi Luông tích cực phối hợp với chính quyền địa phương, các tổ chức và cá nhân để xóa nhà tạm, nhà dột nát tại xã Huổi Luông. Ảnh: Thông Thiện/Báo ảnh Việt Nam

Tính đến cuối tháng 6/2025, Lực lượng Bộ đội biên phòng tỉnh Lai Châu tỉnh đã huy động 687 lượt cán bộ, chiến sĩ tham gia 1.193 ngày công giúp nhân dân làm 174 căn nhà. Ảnh: Việt Cường/Báo ảnh Việt Nam

Con đường đất nhão nhoét không cản được bước chân đoàn công tác chúng tôi đến bản Huổi Luông 2 cao gần 2000m so với mực nước biển. Mưa giăng mờ trời nhưng bộ đội vẫn đội mưa giúp gia đình anh Mào Văn Xuân người dân tộc Hà Nhì xây nhà.

Mào Văn Xuân hồ hởi: “Nhà cũ của tôi kia, chắc nó sẽ không tồn tại được sau mùa mưa này đâu! Nhưng được Nhà nước quan tâm hỗ trợ, gia đình tôi vay thêm ngân hàng và có một ít dành dụm được, lại được bộ đội biên phòng giúp công, giúp sức, nên tôi sắp có căn nhà mới rộng gần 80m2 này rồi”.

Với sự vào cuộc nhiệt tình, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ Lực lượng Bộ đội biên phòng tỉnh Lai Châu, nhiều căn nhà mới đã được dựng lên trong niềm vui, phấn khởi của người dân các xã biên giới. Ảnh: Bên phòng Lai Châu

Quyết tâm xóa nhà tạm, nhà dột nát không chỉ là chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước, mà còn là tiếng gọi từ sâu thẳm trái tim mỗi người lính biên phòng Lai Châu. Tính đến hết tháng 6/2025, bộ đội biên phòng tỉnh Lai Châu đã huy động 2.859 lượt cán bộ, chiến sĩ tham gia 3.666 ngày công giúp nhân dân làm mới 546 căn nhà. Không chỉ đóng góp công sức, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh đã triển khai tổ chức phát động, tuyên truyền, vận động quyên góp để ủng hộ thực hiện phong trào xoá nhà tạm, nhà dột nát. Ngoài ra, Bộ đội biên phòng tỉnh, các đồn biên phòng cũng phối hợp kêu gọi các doanh nghiệp, nhà hảo tâm ủng hộ gần 3 tỉ đồng để hỗ trợ kinh phí và vật liệu xây dựng nhà cho người dân.

Đại tá Lê Công Thành, phó chính Ủy bộ đội Biên phòng tỉnh Lai Châu và đồng chí Nguyễn Văn Thanh, phó bí thư thường trực huyện Phong Thổ trao nhà mới cho người dân bản Huổi Luông 2. Ảnh: Việt Cường/Báo ảnh Việt Nam

Với quyết tâm cao độ của những người lính biên phòng, hành trình xóa nhà tạm ở Lai Châu đã dần cán đích đúng lộ trình đặt ra. Ở các địa bàn biên giới đặc biệt khó khăn như Sì Lở Lầu, Pa Ủ, Huổi, Luông, Pa Vệ Sử, Tá Bạ… những mái ấm kiên cố đang từng ngày mọc lên, cùng với đó là niềm tin, là động lực để người dân biên giới vươn lên ổn định cuộc sống, cùng nhau gìn giữ từng tấc đất quê hương nơi phên dậu Tổ quốc.

Miền Trung – Tây Nguyên là vùng đất luôn gánh chịu nhiều thiên tai bão lũ, còn nhiều khó khăn so với cả nước nên có số hộ thuộc diện khó khăn về nhà ở lớn nhất cả nước, vì thế chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát được Chính phủ quan tâm, ưu tiên hàng đầu, nhờ đó hầu hết các địa phương ở khu vực này như Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Bình Định, Khánh Hòa, Lâm Đồng, Đắk Lắk đã nỗ lực hoàn thành chương trình, nhiều địa phương còn hoàn thành sớm trước thời hạn 31/08 theo yêu cầu đề ra của Chính phủ.

Bộ đội biên phòng tỉnh Kon Tum (nay là tỉnh Quảng Ngãi) dự lễ khởi công xây dựng nhà mới cho người dân vùng biên giới. Ảnh: Nguyễn Khoa Chương

Cả gia đình chị Rađêl Thị Tin, người Cơ Tu ở thôn Tà Vàng, xã Tây Giang, Tp. Đà Nẵng cùng chung tay xây nhà mới.
Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Huyện miền núi Tây Giang, tỉnh Quảng Nam (nay là xã Tây Giang, Tp. Đà Nẵng) là địa phương miền núi giáp với biên giới nước bạn Lào, nơi đây có tới khoảng 95% dân số là đồng bào người Cơ Tu, địa hình đồi núi xa xôi cách trở, nhiều nơi dân cư thưa thớt, cuộc sống kinh tế còn nhiều khó khăn nhưng nhờ sự hỗ trợ quyết liệt của Chính phủ, thành phố và các cấp chính quyền địa phương cũng như từ các nguồn hảo tâm khác mà đến nay cũng đã hoàn thành sớm chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát, đảm bảo nơi ở an toàn cho người dân trước mùa mưa bão được dự báo là khó lường trong năm nay.

Bà con trong thôn Tà Vàng mỗi người một tay hỗ trợ làm nhà mới cho gia đình chị Rađêl Thị Tin. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Ông Arất Blúi, Chủ tịch UBND xã Tây Giang, cho biết bản thân ông đã trực tiếp đi kiểm tra hết các địa bàn, có nơi đi đến mấy lần và nhận thấy chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát được triển khai rất tốt. Bằng nguồn vốn của Trung ương, địa phương, xã hội hóa và ngày công đóng góp của người dân, đến nay Tây Giang đã cơ bản hoàn thành việc xây mới và sửa chữa nhà cho người dân, đảm bảo cho bà con yên tâm vào ở trước mùa mưa lũ năm nay.

Khu dân cư thôn Tà Vàng, xã A Tiêng, huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam (nay thuộc xã Tây Giang, Tp. Đà Nẵng) 100% nhà dân đã được kiên cố hóa, đảm bảo điều kiện ăn ở an toàn, ổn định cho người dân. Ảnh: Thanh Phong

Anh Bling Tăng (áo hoa văn đỏ), người Cơ Tu ở thôn Pơr’ning, xã Tây Giang, Tp. Đà Nẵng chia sẻ với bạn bè về niềm vui được dọn về nhà mới. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Anh Bhling Phát, người dân tộc Cơ Tu, Trưởng thôn Pơr’ning cho biết thêm, chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát là sự quan tâm rất lớn của nhà nước đối với bà con, trước đây thôn Pơr’ning có nhiều hộ chưa có nhà ổn định, nhờ có chương trình mà đến nay thôn đã có hơn 30 hộ được hỗ trợ sửa chữa hoặc xây mới để bà con đảm bảo việc ăn ở, sinh hoạt an toàn, lâu dài và ổn định.

Được biết, thực hiện chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát, từ 2021 đến 2025, huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam (nay là xã Tây Giang, Tp. Đà Nẵng) đã tiến hành sửa chữa và xây mới được 1.067 căn nhà, riêng 6 tháng đầu năm 2025 này đã bàn giao được 407 căn. Tính đến nay, địa phương đã hoàn thành chương trình trước thời hạn 31/08 theo yêu cầu đề ra của Chính phủ.

Chính quyền địa phương các cấp tỉnh Quảng Trị đến chúc mừng và bàn giao nhà mới cho một hộ gia đình người dân tộc Pa Kô. Ảnh: Nguyên Linh

Với quyết tâm hoàn thành chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát theo đúng thời hạn quy định của Chính phủ, nhiều địa phương phía Nam cũng đã hoàn thành sớm chương trình này. Điển hình như Tp. Hồ Chí Minh (trước khi hợp nhất) đã hoàn thành xây mới và sửa chữa 1.222 căn nhà với tổng kinh phí hơn 70 tỉ đồng cho các hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn về nhà ở, góp phần thiết thực và ý nghĩa vào các hoạt động chào mừng kỉ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/04/1975 – 30/04/2025).

Nhà anh Chamale Dùng và Ktê Văn Xung (từ phải qua trái) - đồng bào Raglai ở xã Lợi Hải, huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận (nay là xã Thuận Bắc, tỉnh Khánh Hòa) được chính quyền hỗ trợ mỗi nhà xây mới 80 triệu đồng và các gia đình hỏi vay mượn thêm để xây dựng và hoàn thiện những căn nhà của mình. Ảnh: Lê Minh/ Báo ảnh Việt Nam

Chỉ trong khoảng 2 tháng thực hiện (từ đầu tháng 4 đến hết tháng 5), tỉnh Ninh Thuận (nay thuộc Tỉnh Khánh Hòa) đã hoàn thành xây mới, sửa chữa 2.183 căn nhà. Ảnh: Tư liệu

Nhiều địa phương trước khi hợp nhất như Sóc Trăng, Cà Mau, Cần Thơ, Ninh Thuận và các tỉnh An Giang, Vĩnh Long… cũng đã hoàn thành chương trình trước tiến độ.

Có mặt tại tỉnh Ninh Thuận (trước khi hợp nhất), địa phương có đông cộng đồng người Chăm (khoảng 13%), người Raglai (khoảng 11%) và một số dân tộc khác sinh sống, chúng tôi thực sự ấn tượng với “Chiến dịch 90 ngày đêm hưởng ứng phong trào thi đua chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát”. Chỉ trong khoảng 2 tháng thực hiện (từ đầu tháng 04 đến hết tháng 05/2025), Ninh Thuận đã hoàn thành xây mới và sửa chữa 2.183 căn nhà để bàn giao cho người dân có hoàn cảnh khó khăn về nhà ở để ổn định cuộc sống.

Vợ chồng anh Chamale Dùng, người Raglai ở xã Lợi Hải, huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận (nay là xã Thuận Bắc, tỉnh Khánh Hòa) không giấu được niềm vui và sự xúc động khi đứng trước căn nhà mới khang trang, chắc chắn với tổng diện tích gần 100m2 vừa được chính quyền bàn giao cho gia đình vào cuối tháng 5 vừa qua, anh Chamale Dùng cho biết được chính quyền địa phương hỗ trợ 80 triệu đồng, vợ chồng anh vay mượn thêm 20 triệu nữa để xây căn nhà mới này, giờ không còn phải lo cảnh mỗi khi đi rẫy cứ lo con cái ở nhà không an toàn trong căn nhà ọp ẹp như trước đây nữa.

Gia đình bà Đổng Thị Hồng, là đồng bào Chăm ở huyện Thuận Nam tỉnh Ninh Thuận (nay là xã Phước Hà, tỉnh Khánh Hòa) được chính quyền hỗ trợ sửa chữa nhà và xây dựng mới nhà vệ sinh. Ảnh: Lê Minh/ Báo ảnh Việt Nam

Được biết, để triển khai chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát, ngay từ đầu năm 2025 tỉnh Ninh Thuận (trước khi hợp nhất) đã tích cực huy động được hơn 141,7 tỉ đồng để xây mới 1.526 căn nhà và sửa chữa 657 căn. Với sự đồng lòng và quyết tâm cao của chính quyền, sự hỗ trợ kịp thời của các doanh nghiệp, doanh nhân và sự chia sẻ của cộng đồng xã hội, Ninh Thuận đã rút ngắn thời gian và hoàn thành việc xóa nhà tạm, nhà dột nát vượt mục tiêu đặt ra.

Thực hiện: Thanh Hòa, Việt Cường, Lê Minh, Thông Thiện, Sơn Nghĩa/Báo ảnh Việt Nam, Thanh Phong, Nguyên Linh và Tư liệu

https://vietnam.vnanet.vn/vietnamese/long-form/xoa-nha-tam-nha-dot-nat-cho-dan-loi-hieu-trieu-day-nhan-van-cua-dang-405096.html