Tại tỉnh Sơn La, đã có nhiều mô hình liên kết được áp dụng giúp cải thiện sinh kế cho người dân nông thôn, đặc biệt bà con các dân tộc. Mô hình trồng rau an toàn VietGAP mang lại hiệu quả kinh tế cao do Trung tâm Nghiên cứu Nông nghiệp quốc tế Australia (ACIAR) khởi xướng, với sự hỗ trợ kỹ thuật của Viện KHKT Nông lâm nghiệp miền núi phía Bắc (NOMAFSI), phối hợp cùng các đơn vị đối tác FS, FAVRI,CASRAD thực hiện cùng cán bộ các địa phương.
Từ thành công trong chuyển đổi phương thức sản xuất nông nghiệp…
Tham gia tập huấn dự án “Cải thiện sinh kế ở Myanmar và Việt Nam thông qua chuỗi giá trị rau”, bà con các dân tộc vùng cao ở huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La hiện đã thích ứng với các phương pháp sản xuất, canh tác mới an toàn cũng như cho thấy hiệu quả kinh tế rõ rệt.
Là một trong những phụ nữ đầu tiên tham gia mô hình trồng rau an toàn ở huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La, bà Đinh Thị Xoa (61 tuổi, người dân tộc Mường) sau đó đã vận động nhiều chị em phụ nữ trong vùng chuyển đổi sang trồng cải bắp, su su, cà chua, dưa mèo, bí ngồi…
Cán bộ Trung tâm Nghiên cứu Nông nghiệp quốc tế Australia (ACIAR) cùng các phóng viên phỏng vấn anh Vàng A Sa,
người dân tộc Mông ở bản Bó Nhàng (xã Vân Hồ, huyện Vân Hồ, Sơn La).
Vườn rau cải bắp của Tổ hợp tác sản xuất và tiêu thụ rau an toàn Hang Trùng 1 do bà Đinh Thị Xoa làm tổ trưởng.
Anh Bùi Văn Tùng, Viện Khoa học Kỹ thuật Nông lâm nghiệp Miền núi phía Bắc, cán bộ nghiên cứu của Dự án
trợ giúp người dân trong việc chăm sóc và bảo vệ các loài rau màu.
Cây giống của dự án chủ yếu là các loại cà chua, bắp cải, xà lách... để người dân làm quen với việc trồng rau.
Trang sổ nhật ký chăm sóc rau được người dân ghi chép cẩn thận từ bón phân, phun thuốc... theo VietGAP |
Theo bà Xoa, với diện tích đất canh tác ít ỏi vùng cao quê bà, từ việc trồng lúa một vụ năng suất rất thấp nên năm 2016, bà đã thành lập Tổ hợp tác sản xuất và tiêu thụ rau an toàn Hang Trùng 1, chuyển đổi đất lúa, ngô sang một vụ trồng rau an toàn theo tiêu chuẩn VietGap.
|
Sáu tháng đầu năm 2018, 149 thành viên dự án tại 10 làng ở 2 huyện Mộc Châu và Vân Hồ đã sản xuất khoảng 286 tấn rau được chứng nhận an toàn trên 47ha đất. Nông dân trồng rau có thu nhập ròng trung bình 300 triệu đồng mỗi ha, trong khi cùng diện tích đối chứng đạt 120 triệu đồng trên mỗi ha ngoài dự án trong làng. |
Với 7 thành viên ban đầu cùng không ít khó khăn khi chưa quen với việc trồng rau, với kỹ thuật được hỗ trợ từ dự án “Cải thiện sinh kế ở Myanmar và Việt Nam thông qua chuỗi giá trị rau” do ACIAR tổ chức, bà Đinh Thị Xoa đã phổ biến kĩ năng canh tác rau an toàn theo quy trình VIETGAP cho các xã viên. Từ đó, họ đã dần thay đổi cơ bản về thói quen canh tác như khâu chuẩn bị đất, phân bón, cho đến thuốc bảo vệ thực vật và bước đầu thành công trong việc trồng các loại cà chùa, bắp cải, xà lách...
Hiện Tổ hợp tác của bà Xoa phát triển thành Hợp tác rau an toàn Vân Hồ và đạt chứng nhận rau an toàn về chất lượng sản phẩm do Chi cục quản lý chất lượng nông lâm thủy sản tỉnh Sơn La cấp.
Với sự hỗ trợ từ dự án trong việc kết nối thị trường tiêu thụ, năm 2018, Hợp tác xã rau an toàn Vân Hồ đã xuất bán trên 230 tấn rau cho Big C Hà Nội, với doanh thu gần 2 tỷ đồng.
Theo bà Nguyễn Thị Thanh An, Trưởng đại diện Trung tâm Nghiên cứu Nông nghiệp quốc tế Australia (ACIAR) thì dự án “Cải thiện sinh kế ở Myanmar và Việt Nam thông qua chuỗi giá trị rau” đã vận động, hỗ trợ người dân huyện Vân Hồ đổi mới sản xuất nông nghiệp bằng việc đưa họ đến tham quan mô hình ở các nơi. Dự án triển khai từ năm 2015 và đến nay đã có rất nhiều hộ dân tham gia phương thức sản xuất nông nghiệp mới. Nhờ vậy nhiều hộ đã thoát nghèo vươn lên làm giàu.
… đến các mô hình trồng rau sạch, giúp nông dân làm giàu.
Từ Hợp tác xã rau an toàn Vân Hồ, chúng tôi tiếp tục thăm mô hình sản xuất rau của Tổ hợp tác rau an toàn Bó Nhàng 2. Đây là tổ hợp tác không chỉ được hưởng lợi trong việc được phổ biến kỹ năng canh tác rau an toàn theo quy trình VietGap mà còn nhận được tài trợ vườn ươm cây trồng và diện tích 96m2 nhà màng để nhân giống từ dự án của ACIAR.
Khởi nghiệp bằng nghề trồng các loại rau truyền thống trên khoảng đất 1.000 m2, thu nhập không đủ trang trải cuộc sống, Vàng A Sa, người dân tộc Mông ở bản Bó Nhàng (xã Vân Hồ, huyện Vân Hồ, Sơn La) được tham gia tập huấn dự án Cải thiện sinh kế thông qua phát triển các chuỗi giá trị rau do ACIAR tổ chức tháng 6/2016.
Vợ chồng anh Vàng A Sa, người dân tộc Mông ở Vân Hồ, một trong những hộ gia đình cải thiện sinh kế
thông qua các dự án của Tổ chức ACIAR.
Anh Vàng A Sa chăm sóc cây giống tại vườn ươm có diện tích 96m2 do Tổ chức ACIAR hỗ trợ.
Mô hình trồng rau an toàn ở Vân Hồ ngày càng thu hút nhiều hộ dân như chị Giàng A Páo tham gia.
Nhiều hộ gia đình khác tại huyện Vân Hồ đã tham gia vào Tổ sản xuất rau của anh Vàng A Sa
hiện đã cải thiện đời sống với mức thu nhập cao hơn từ những vườn rau theo tiêu chuẩn VietGAP.
Chị Shannon Miskelly, cán bộ Tổ chức ACIAR tìm hiểu quá trình khởi nghiệp bằng nghề trồng các loại rau truyền thống
của Vàng A Sa, người dân tộc Mông ở bản Bó Nhàng (xã Vân Hồ, huyện Vân Hồ, Sơn La). |
Cùng với 2 người anh em, Vàng A Sa thành lập Tổ hợp tác trồng rau an toàn VietGAP do mình làm Tổ trưởng. Hiện Tổ hợp sản xuất rau sạch của Sa đã có được 3-4 chuyến xe tải cỡ 1,5- 2 tấn chở rau về thẳng siêu thị BigC ở Hà Nội, theo đơn đặt hàng cố định. Thu nhập của các hộ đồng bào Mông trồng rau sạch hiện giờ đã tăng gấp vài chục lần so với trước đây, quy mô tổ hợp tác đã thành hợp tác xã, số thành viên tăng lên gấp chục lần nhưng Vàng A Sa cho biết, anh chưa muốn dừng lại.
|
ACIAR là một phần trong chương trình hợp tác phát triển quốc tế của Australia, có nhiệm vụ xây dựng các hệ thống nông nghiệp bền vững và năng suất hơn vì lợi ích của các quốc gia đang phát triển và Australia. ACIAR Việt Nam đã có mặt tại Việt Nam từ năm 1993. |
Còn đối với những gia đình khó khăn khi tham gia vào Tổ hợp tác, theo Vàng A Sa, họ sẽ dược bán chịu cây giống và sau 1 vụ sản xuất các hộ đó có thể hoàn trả lại. Đồng thời với sự hỗ trợ của Tổ hợp tác, đầu ra tiêu thụ rau theo dự án của ACIAR chứ không phải mang ra chợ bán. Vì vậy, mức thu nhập của các xã viên đã được nâng cao nhiều so với trước. Điển hình ngay anh Vàng A Sa sau khi làm mô hình sản xuất rau an toàn này đã mua được xe tải để chở rau bán cho các siêu thị Big C, Metro, Fivamart ở Hà Nội.
Cũng là một trong những thành viên đã tham gia vào Tổ hợp tác rau an toàn Bó Nhàng 2, chị Giàng A Páo trước khi chưa tham gia vào tổ hợp tác có cuộc sống rất khó khăn, thu nhập chỉ từ 10-15triệu đồng/năm trên 5000m2 trồng ngô, lúa. Khi chuyển đổi sang mô hình trồng rau như hiện nay, dù mới chỉ trồng trên ½ diện tích nhưng 1 vụ chị Páo đã thu đc 30 triệu đồng. Với 3 vụ trong năm, gia đình chị trung bình thu nhập từ 60-70 triệu đồng/năm. Nhờ vậy mà cuộc sống gia đình chị cũng được cải thiện về sinh hoạt rất nhiều.
Dù còn nhiều khó khăn, qua sự giúp đỡ từ dự án “Cải thiện sinh kế ở Myanmar và Việt Nam thông qua chuỗi giá trị rau” hiện đã có rất nhiều hộ gia đình ở huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La nâng cao được giá trị sản xuất rau bản địa, giúp người nông dân có thể bán được nông sản của mình ở các thị trường cao cấp hơn. Qua đó, kinh tế cũng như sinh kế của người dân các vùng này cũng được cải thiện đáng kể./.
|
Cải thiện sinh kế cho người dân nông thôn và đồng bào các dân tộc thiểu số đang được nhiều địa phương cũng như các tổ chức quốc tế triển khai. Mô hình liên kết giúp bà con sản xuất rau an toàn của Chính phủ Úc, thông qua Trung tâm Nghiên cứu Nông nghiệp quốc tế Australia (ACIAR) với Dự án “Cải thiện sinh kế ở Myanmar và Việt Nam thông qua chuỗi giá trị rau” tại Sơn La đã chứng minh tiềm năng kinh tế và mang lại thu nhập đáng kể cho các hộ nông dân từ việc phát triển chuỗi giá trị rau an toàn. |
Bài và ảnh: Khánh Long
https://vietnam.vnanet.vn/vietnamese/tin-tuc/trong-rau-vietgap-mo-hinh-sinh-ke-ben-vung-tu-aciar-203559.html