Trong không gian cổ kính của đình Kim Ngân (số 42–44 Hàng Bạc, Hà Nội), triển lãm “Trăng ta” không chỉ đưa người xem trở lại miền ký ức với những đồ chơi dân gian truyền thống văn hóa xưa, mà còn tiếp thêm sức sống cho di sản trong đời sống đương đại.

Triển lãm “Trăng ta” tái hiện những đồ chơi văn hóa truyền thống mà là bước đi để giữ gìn di sản trong đời sống đương đại.

Với mong muốn nghiên cứu và khôi phục giá trị truyền thống Việt, nhà nghiên cứu mỹ thuật Kevin Vương đã khởi xướng dự án “Trăng ta”. Triển lãm được Kevin Vương dành 5 năm miệt mài sưu tầm, khảo cứu và hệ thống hóa tư liệu từ nhiều nguồn trong và ngoài nước.

Từ những tư liệu quý của Bảo tàng Pháp và Viện Viễn Đông Bác Cổ, cùng quá trình thực nghiệm công phu, ông Kevin Vương đã phục dựng thành công chiếc đầu sư tử Bắc Bộ là một biểu tượng đặc trưng của Trung thu miền Bắc. Được làm từ mây tre, giấy dó và sơn ta, chiếc đầu sư tử hiện lên sống động, gần gũi, gợi lại ký ức lễ hội dân gian từng rộn rã khắp phố phường xưa.

Buổi tọa đàm chia sẻ tái hiện và ứng dụng di sản trong đời sống đương đại.

Không chỉ có chiếc đầu sư tử cổ, triển lãm “Trăng ta” còn tái hiện mâm cỗ Trung thu truyền thống với đủ sắc vị mùa thu: bánh nướng, bánh dẻo, hoa quả, con giống bột, đầu sư tử nhí và các thức quả được tỉa tót theo tích xưa. Tất cả hòa quyện trong ánh trăng rằm, tạo nên một không gian hoài niệm giữa lòng khu phố cổ Hà Nội.

Một góc trưng bày chiếc đầu sư tử được nhà Kevin Vương làm cùng một số nghệ nhân.

 

Chia sẻ về hành trình phục dựng, nhà nghiên cứu Kevin Vương cho biết: “Khó khăn lớn nhất là việc tìm lại hình ảnh đầu sư tử Bắc Bộ – nét đặc trưng của Trung thu miền Bắc đã dần mai một. Dù có trong tay tư liệu và kiến thức, nhưng để tái hiện được dáng hình và thần thái chiếc đầu sư tử là vô cùng khó. Tôi đã phải kết hợp làm việc từ xa và trực tiếp tại xưởng, liên tục thử nghiệm, trao đổi, chỉnh sửa suốt nhiều tháng để có được phiên bản trưng bày hôm nay.”

Đầu sư tử gắn bó với điệu múa đầu sư tử cổ làng Phương Bản (Chương Mỹ, Hà Nội) được nghệ nhân Nguyễn Xuân Hiền
chia sẻ với khách xem.

 

Điểm nhấn đặc biệt của triển lãm là sự xuất hiện của nghệ nhân Nguyễn Xuân Hiền, người duy nhất hiện còn gắn bó với điệu múa đầu sư tử cổ làng Phương Bản (Chương Mỹ, Hà Nội). Ngay trong sân đình Kim Ngân, ông Hiền đã trực tiếp trình diễn lại điệu múa cổ được cha ông truyền dạy, mang đến những khoảnh khắc sống động, đậm hồn xưa.

Ông Hiền chia sẻ: “Chiếc đầu sư tử tôi mang đến hôm nay là hiện vật duy nhất còn lại của làng, được làm từ năm 1932, truyền qua ba đời. Nghề này giờ ít người theo, mỗi lần có điều kiện, tôi lại dành chút kinh phí để tu sửa, gìn giữ. Khi được mời biểu diễn tại đình Kim Ngân, tôi rất mừng – mừng vì truyền thống của cha ông được quan tâm, và càng vui hơn khi thấy các bạn trẻ đang góp phần lan tỏa, giữ gìn vốn cổ.”

Khách xem tham quan triển lãm “Trăng ta”.

 

Cũng trong không gian này, nhà văn Phương Liên, một người con sinh ra và lớn lên giữa phố cổ Hà Nội, đã bồi hồi cho biết: “Ký ức của tôi với tiếng trống rộn ràng của những màn múa sư tử. Xem triển lãm “Trăng ta” tôi cảm thấy rất vui vì được chứng kiến nỗ lực khôi phục giá trị văn hóa dân tộc. Trong bối cảnh đồ chơi ngoại nhập tràn ngập, điều quan trọng là phải hành động và dự án ‘Trăng ta’ đã làm được điều ý nghĩa đó.”

Triển lãm “Trăng ta” tại đình Kim Ngân vì thế không chỉ là một hoạt động trưng bày mỹ thuật, mà còn là cuộc đối thoại giữa quá khứ và hiện tại, nơi mà những giá trị văn hóa truyền thông xưa được đánh thức và truyền lại cho thế hệ hôm nay./.

Bài và ảnh: Ngân Hà/Báo ảnh Việt Nam

https://vietnam.vnanet.vn/vietnamese/long-form/trang-ta-–-ton-vinh-ve-dep-van-hoa-truyen-thong-411780.html