Gần 50 năm gắn bó với Điện ảnh Việt Nam, NSND Vũ Lệ Mỹ (Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương) là đạo diễn của gần 40 bộ phim tài liệu, khoa học và đã nhận gần 20 giải thưởng trong và ngoài nước. Đặc biệt, các tác phẩm phim tài liệu nói về thời kỳ hậu chiến ở Việt Nam như các bộ phim Nơi chiến tranh đã đi qua và Vì cuộc sống bình yên đã làm rung động lòng người trong và ngoài nước.
Cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20 (1997-2004), hai bộ phim “Nơi chiến tranh đi qua” và “Vì cuộc sống bình yên” do NSND Vũ Lệ Mỹ đạo diễn đã nhận tới 4 giải thưởng lớn trong các Liên hoan phim quốc tế được tổ chức ở 4 nước tại 4 Châu lục khác nhau: CHLB Đức, Canada, Nhật Bản và Brazin. Đây là những bộ phim đạt kỷ lục về giải thưởng cho phim tài liệu Việt Nam cho đến nay.
Nhắc tới “Nơi chiến tranh đã đi qua”, NSND Vũ Lệ Mỹ vẫn còn nguyên vẹn cảm xúc của ngày đầu bộ phim được trình chiếu tại LHP Quốc tế tổ chức ở CHLB Đức, năm 1997: “Chiếu phim xong cả hội trường im phăng phắc, chỉ nghe thấy tiếng thổn thức, nghẹn ngào vọng lại. Mãi vài phút sau, tiếng vỗ tay mới rầm rầm vang lên”. Ngay sau liên hoan phim, đại diện một đài truyền hình CHLB Đức xin được chiếu bộ phim trên các kênh truyền hình ở nhiều bang trên khắp đất nước.
NSND Vũ Lê Mỹ, người góp phần đưa vị thế phim tài liệu của Việt Nam có chỗ đứng trên trường quốc tế. Ảnh: Việt Cường
NSND Vũ Lệ Mỹ cùng thầy dạy của mình trong thời gian học điện ảnh tại CHDC Đức. Ảnh: Tư liệu
NSND Vũ Lệ Mỹ trong thời gian học điện ảnh tại CHDC Đức. Ảnh: Tư liệu
NSND Vũ Lệ Mỹ trong một lần tham gia LHP Quốc tế ở châu Âu. Ảnh: Tư liệu
NSND Vũ Lệ Mỹ nhận Giải nhất, thể loại phim ngắn LHP Quốc tế FICA – III tại Brazin với bộ phim "Vì cuộc sống bình yên". Ảnh: Tư liệu
NSND Vũ Lệ Mỹ tại LHP Quốc tế tổ chức ở CHLB Đức năm 1997. Ảnh: Tư liệu |
Bộ phim sau đó còn được Uỷ ban bảo vệ trẻ em làm phụ đề tiếng Pháp, tiếng Anh để chiếu ở các hội nghị trong nước cũng như quốc tế, tuyên truyền gây quỹ, ủng hộ trẻ em nghèo khuyết tật và nạn nhân chất độc da cam Việt Nam. “Nơi chiến tranh đã đi qua” nói về những mảnh đời bị nhiễm chất độc da cam trong cuộc chiến tranh Việt Nam. Bộ phim, sau đó đã tạo ra một hiệu ứng xã hội tích cực khi nó trở thành một trong những lý do cho sự ra đời của Hiệp hội nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam. Đây có lẽ là món quà ý nghĩa nhất mà NSND Vũ Lệ Mỹ dành tặng cho hàng triệu nạn nhân bị nhiễm chất độc da cam tại Việt Nam.
|
Gần 50 năm gắn bó với điện ảnh, NSND Vũ Lệ Mỹ đạo diễn gần 40 bộ phim tài liệu, khoa học và đã nhận gần 20 giải thưởng trong và ngoài nước. |
“Vì bình yên cuộc sống” lại là bộ phim lấy ý tưởng trong lúc quay những thước phim về các nạn nhân chất độc da cam ở tỉnh Quảng Trị. Nhiều lần tham dự LHP Quốc tế tại châu Á, châu Âu, nhưng đây là lần đầu tiên NSND Vũ Lệ Mỹ đưa bộ phim tham dự LHP Quốc tế FICA – III tại Brazin, một nước Nam Mỹ bên kia bán cầu và đã được trao giải nhất, thể loại phim ngắn.
Ở thời điểm đó, điện ảnh Việt Nam, nhất là điện ảnh phim tài liệu vẫn còn rất mới mẻ với người dân Brazin. Bởi vậy, người dân Brazin đã hồ hởi, nhiệt liệt chào đón bộ phim Vì cuộc sống bình yên như một thông điệp mới mẻ về Việt Nam. Trong rạp, người xem đứng, ngồi chật cứng cả lối đi. Kết thúc phim, NSND Vũ Lệ Mỹ nhớ lại, GS.Christophe, một vị giám khảo người Mỹ đã nắm chặt tay bà và nói: “Vietnam number one”. Bà sau đó đã nhận được rất nhiều cái ôm cổ vũ của khán giả Brazil.
Khi Tổng thống Mỹ Bin Clinton tới thăm Bảo tàng Bộ Tư lệnh Công binh trong chuyến thăm của ông đến Việt Nam, đại diện Bộ Quốc phòng đã tặng vợ chồng tổng thống Mỹ cuốn băng video bộ phim “Vì cuộc sống bình yên”. Uỷ ban hình ảnh trái đất, cơ quan tổ chức LHP Môi trường toàn cầu tại Tokyo (Nhật Bản) cũng đã lựa chọn bộ phim “Vì cuộc sống bình yên” đưa vào danh sách những bộ phim hay nhất từ 1992 - 1999. Họ cũng xin phép làm bản thuyết minh tiếng Nhật cho cả hai bộ phim để chiếu rộng rãi trên đất nước Nhật và cả vùng Châu Á trong những năm 2000 đến 2004.
NSND Vũ Lệ Mỹ đón nhận Danh hiệu NSND năm 2012. Ảnh: Tư liệu
NSND Vũ Lê Mỹ cũng đồng nghiệp tại Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương xử lý hậu kỳ một phim tài liệu. Ảnh: Tư liệu
NSND Vũ Lệ Mỹ và NSND Lương Đức (Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương) trong thời gian quay phim tài liệu về Hà Nội. Ảnh: Tư liệu
Ngoài 70 tuổi, NS Vũ Lê Mỹ vẫn lên rừng ,xuống biển… tiếp tục hành trình theo đuổi làm phim tài liệu của mình. Ảnh: Tư liệu
NSND Vũ Lệ Mỹ trong thời gian làm phim tài liệu về Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Lào. Ảnh Tư liệu |
Mỗi đề tài, mỗi bộ phim đi qua, đều để lại cho bà một kỷ niệm đặc biệt mà trong suốt cuộc đời làm phim không bao giờ bà quên được. Đó không đơn thuần là những kỷ niệm cảm xúc bình thường, đó là những kỷ niệm gắn với tính mạng. Nhiều đồng nghiệp quay phim đi theo bà chia sẻ: “Đi làm phim cùng bà Mỹ ở thời bình mà nguy hiểm không khác gì làm phim chiến trường”.
NSND Lương Đức (Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương), cũng là một đạo diễn nổi tiếng với thể loại phim tài liệu khoa học ở Việt Nam, đồng thời là người đồng nghiệp đồng hành cùng bà trong suốt chặng đường làm phim đã có lần hỏi bà: “Tại sao cậu lại say sưa với những đề tài gai góc như thế này?”. NSND Vũ Lệ Mỹ trả lời giản dị với ông rằng: “Đơn giản vì tôi là một người mẹ. Tôi thấu hiểu nỗi đau của những bà mẹ có con bị nhiễm chất độc da cam và những trẻ em vô tội phải chết hoặc đui mù, què quặt vì bom mìn còn sót laị sau chiến tranh”. Và nay dù đã ngoài tuổi 70, bà vẫn trèo đèo, lội suối, lên rừng, xuống biển…, tiếp tục hành trình không mỏi: một hành trình “vì cuộc sống bình yên”, mà bà luôn theo đuổi./.
Bài: Thảo Vy - Ảnh: Việt Cường và Tư liệu
https://vietnam.vnanet.vn/vietnamese/tin-tuc/nsnd-vu-le-my-nguoi-nghe-sy-cua-nhung-de-tai-the-ky-231884.html