Ninh Thuận là địa phương có nghề làm muối thủ công lâu năm và hiện là một trong những tỉnh, thành ven biển Việt Nam có diện tích và sản lượng muối lớn nhất cả nước. Kế thừa và phát huy thế mạnh của địa phương, cơ sở Muối sạch Tân Tiến của bà Trần Thị Tân (thôn Tri Thủy 2, xã Tri Hải, huyện Ninh Hải) đã cải tiến quy trình sản xuất, tạo ra các sản phẩm chất lượng cao từ hạt muối với phương châm “hạt muối sạch nhất, tốt nhất, đẹp nhất đến bữa ăn người Việt”.

Toàn cảnh cánh đồng muối Tri Hải theo công nghệ trải bạt, thuộc huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận.

Một ngày làm muối của diêm dân bắt đầu từ sáng sớm. Trời càng nắng, muối càng mau tạo hình, cái nắng bỏng rát da thịt lại là ưu ái của thiên nhiên giúp diêm dân có được vụ mùa bội thu, những hạt muối thêm trắng trong, tinh khiết.

Vốn được đào tạo chuyên môn về ngành muối – bà Tân theo học Trường Trung học Kỹ thuật Muối (Đồ Sơn - Hải Phòng, khóa 1973-1977) nay là Trường Cao đẳng Kinh tế và Công nghệ thực phẩm, cùng với hơn 40 năm kinh nghiệm làm diêm dân tại “cái nôi” của nghề làm muối Ninh Thuận. Bà có đủ kiến thức, kinh nghiệm lẫn tầm huyết để tạo ra một sản phẩm về muối sạch, chất lượng cao với mong muốn nâng tầm giá trị hạt muối Việt. Năm 2010, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Ninh Thuận phối hợp với Trung tâm Khuyến nông  tư vấn, hướng dẫn quy trình kỹ thuật, hỗ trợ diêm dân vay vốn để đầu tư, chuyển đổi sản xuất muối truyền thống sang áp dụng phương pháp làm muối kết tinh trên nền bạt mang lại năng suất, chất lượng cao. Nắm bắt thời cơ, bà Tân đã chuyển đổi cách làm muối thủ công truyền thống vốn tốn nhiều nhân công và hạn chế về sản lượng, chất lượng muối để chuyển đổi qua phương pháp làm muối kết tinh trên nền bạt mang lại năng suất, chất lượng cao. Đông thời bà thành lập Cơ sở Muối sạch Tân Tiến với mục tiêu sản xuất muối sạch kết tinh và các sản phẩm đa dạng từ hạt muối.

Diêm dân Ninh Thuận canh tác trên đồng muối Tri Hải ở tỉnh Ninh Thuận.

“Với cách làm muối trải bạt, tuy vốn đầu tư ban đầu cao hơn, nhưng lợi thế là thơi gian phơi muối rút ngắn chỉ còn lại 5 ngày/lần thu hoạch, chất lượng hạt muối làm ra cao hơn do không lẫn các tạp chất, đồng thời tiết kiệm được sức lao động khi áp dụng máy móc vào một số công đoạn trong sản xuất và thu hoạch” – bà Tân cho biết. Đến nay, bà Tân đã chuyển đổi hoàn toàn diện tích 8ha làm muối trên nền đất trước đây sang phương pháp làm muối trên nền bạt, với sản lượng muối trung bình đạt khoảng 10-15 tấn/ha/vụ thu hoạch.

Các công đoạn làm muối tôm và các sản phẩm từ muối hoàn toàn thủ công.

Cơ sở Tân Tiến chế biến muối theo phương pháp thủ công, với tinh thần kế thừa, không ngừng học hỏi và cải tiến kĩ thuật. Muối được sản xuất từ vùng biển Ninh Thuận, theo phương pháp bay hơi nước biển với quy trình sản xuất và chế biến khép kín, từ nguồn nguyên liệu đầu vào là nước biển đã được lắng trong kết tinh trên nền bạt để giảm tạp chất bùn đất khi thu hoạch cho ra hạt muối trắng trong tự nhiên. Kết hợp với các nông sản của vùng đất nắng gió Ninh Thuận như tỏi, ớt, sả, lá é, lá xào dông có lượng tinh dầu cô đặc hơn các vùng khác tạo nên vị và màu sắc khác biệt. Hiện tại, cơ sở đã tạo nên 5 loại muối có vị và mùi đặc trưng, gồm: Muối hạt, muối tiêu, muối ớt lá é, muối ớt lá xào dông và muối ớt chay. Các sản phẩm của Tân Tiến nói không với phẩm màu, hóa chất hay chất bảo quản.

Công đoạn đóng gói muối tôm và các sản phẩm từ muối vào các lọ kích cỡ khác nhau.

Ngoài việc chú trọng vào chất lượng sản phẩm muối, cơ sở Tân Tiến còn đẩy mạnh quảng bá, giới thiệu sản phẩm đến nhiều địa phương, thông qua nhiều phương cách khác nhau để sản phẩm được đến gần với người tiêu dùng. Những năm gần đây, Tân Tiến tham gia vào nhiều sự kiện hội chợ nông nghiệp ở địa phương, ngoài ra còn tham gia triển lãm, quảng bá ở nhiều địa phương trong các nước, như: tham gia Phiên chợ cuối tuần do siêu thị Tứ Sơn (Châu Đốc, An Giang) tổ chức (tháng 4/2023); giới thiệu sản phẩm tại Hội nghị kết nối giao thương giữa TP. HCM và các tỉnh vùng duyên hải Nam Trung Bộ tổ chức tại Khánh Hòa (14-15/4/2023); tham gia Hội chợ hàng xuất khẩu tiêu biểu năm 2014 tại TP.HCM do Sở Công Thương thành phố phối hợp với cục Xúc tiến Thương mại tổ chức (T5/2024). Sản phẩm muối sạch Tân Tiến đạt sản phẩm Ocop 3 sao chứng nhận cấp tỉnh năm 2023.

Hiện nay, các sản phẩm muối sạch đã có mặt ở các siêu thị tại Ninh Thuận, An Giang, Nha Trang và TP.HCM...

Hiện nay, các sản phẩm muối sạch đã có mặt ở các siêu thị tại Ninh Thuận, An Giang, Nha Trang và TP.HCM...  từng bước khẳng định chất lượng hạt muối với bao nhiêu tâm huyết, mong muốn mang hạt muối Ninh Thuận đi khắp cả nước, hiện hữu trong từng bữa ăn gia đình Việt và hướng đến xuất khẩu của bà Trần Thị Tân.

Bài: Sơn Nghĩa - Ảnh: Công Đạt/Báo ảnh Việt Nam

https://vietnam.vnanet.vn/vietnamese/long-form/nguoi-tien-phong-san-xuat-muoi-sach-o-ninh-thuan-398490.html