Phó Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại Geneva Cung Đức Hân (thứ tư từ trái sang) cùng các thành viên đoàn liên ngành Việt Nam trong phiên bỏ phiếu các nghị quyết. Ảnh: TTXVN phát  

Kết quả nổi bật sau gần 5 tuần họp liên tiếp của Khóa họp 60 bao gồm: (i) Tuyên bố và quyết định của Chủ tịch Hội đồng Nhân quyền, và 36 Nghị quyết được thông qua; (ii) 5 phiên thảo luận chuyên đề về các biện pháp cưỡng chế đơn phương và quyền con người, chống phân biệt đối xử, bạo lực và các hành vi có hại đối với người liên giới tính, thanh niên và quyền con người, quyền của người bản địa, lồng ghép bình đẳng giới trong công tác của Hội đồng Nhân quyền; (iii) Tổ chức phiên thảo luận khẩn cấp về việc Israel tấn công Qatar; (iv) Thảo luận về 95 báo cáo chuyên đề; (v) Các phiên thảo luận, đối thoại với 41 Thủ tục đặc biệt của Hội đồng Nhân quyền và các cơ chế nhân quyền của LHQ; (vi) Các phiên thảo luận, đối thoại về tình hình nhân quyền tại một số nước; (vii) Hoàn thành thủ tục thông qua các kết quả Rà soát định kỳ phổ quát (UPR) chu kỳ IV của 14 nước; (viii) Bầu 7 thành viên Ủy ban Tư vấn của Hội đồng Nhân quyền nhiệm kỳ 2025-2028; và (ix) Quyết định bổ nhiệm 1 nhân sự cho Thủ tục đặc biệt của Hội đồng Nhân quyền.  

Khóa họp có nhiều diễn biến đáng chú ý, trong đó nổi lên là phiên thảo luận khẩn cấp ngày 16/9 về cuộc tấn công của Israel vào Qatar. Phiên thảo luận đã thu hút sự quan tâm của nhiều nước và các tổ chức quốc tế, với sự tham dự của Cao ủy Nhân quyền LHQ Volker Turk. Cao ủy đã lên án vụ tấn công của Israel tại Doha, cho rằng đây là hành động vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế, xâm phạm chủ quyền Qatar và phá hoại nỗ lực hòa giải quốc tế; kêu gọi Hội đồng Nhân quyền và các quốc gia lên tiếng phản đối, yêu cầu truy cứu trách nhiệm và thúc đẩy ngừng bắn, bảo vệ dân thường cũng như quyền tự quyết của người Palestine.

Trong bài phát biểu của mình, Đại sứ Mai Phan Dũng, Trưởng Phái đoàn Việt Nam bên cạnh Liên hợp quốc, Tổ chức Thương mại Thế giới và các tổ chức quốc tế khác tại Geneva, đã lên án hành vi sử dụng vũ lực, vi phạm luật pháp quốc tế, Hiến chương LHQ, vi phạm chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của các quốc gia; kêu gọi các bên liên quan kiềm chế không có các hành động leo thang căng thẳng, giải quyết các bất đồng bằng biện pháp hòa bình, tạo môi trường thuận lợi cho đàm phán một thỏa thuận ngừng bắn hoàn toàn. 

Tại khóa họp, Việt Nam đã chủ trì xây dựng và trình bày phát biểu chung về thúc đẩy quyền con người được tiêm chủng, được đông đảo các nước ủng hộ, đến nay đã có 51 nước từ tất cả các châu lục bảo trợ. Phát biểu chung nhấn mạnh tiêm chủng là bộ phận thiết yếu của quyền được hưởng tiêu chuẩn sức khỏe thể chất và tinh thần cao nhất, là trụ cột của chăm sóc sức khỏe ban đầu và bao phủ y tế toàn dân (theo Mục tiêu Phát triển bền vững số 3.8); vaccine tiếp tục là một trong các khoản đầu tư y tế thành công và hiệu quả chi phí nhất. Nội dung phát biểu chung cũng cảnh báo bệnh có vaccine phòng ngừa đang tái bùng phát (sởi, ho gà, bạch hầu, nguy cơ bại liệt) trong bối cảnh 25 triệu trẻ em mỗi năm chưa được tiêm chủng đầy đủ; đồng thời kêu gọi tăng cường hợp tác quốc tế, chủ nghĩa đa phương về vaccine, tài chính bền vững, chia sẻ tri thức – công nghệ, và tiếp cận công bằng để không ai bị bỏ lại phía sau. 

Cũng trong quá trình tham dự khóa họp, đoàn Việt Nam đã tích cực phát biểu tại nhiều phiên họp, phiên thảo luận về nhiều chủ đề như thanh niên và quyền con người; tác động của biến đổi khí hậu tới quyền con người; nước sạch và vệ sinh; quyền người cao tuổi… Đoàn Việt Nam nêu rõ chủ trương của Việt Nam về thúc đẩy và bảo vệ quyền con người của mọi người dân; chia sẻ những biện pháp mà Việt Nam đã thực hiện nhằm thúc đẩy và bảo vệ quyền của nhóm dễ bị tổn thương; khẳng định cần phải giải quyết những chia rẽ, khác biệt về chính trị và thúc đẩy hợp tác, xây dựng lòng tin thông qua tinh thần đối thoại, hợp tác. Cùng với các nước Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), đoàn Việt Nam cũng đã có một số phát biểu chung về các chủ đề ASEAN cùng quan tâm, chia sẻ như hợp tác kỹ thuật và xây dựng năng lực, Cơ chế rà soát định kỳ phổ quát (UPR)...

Đoàn Việt Nam đã chủ động và tích cực tham gia vào toàn bộ các hoạt động của Hội đồng, từ trao đổi, tham vấn song phương và đa phương với các đoàn đại diện các nước, đến đóng góp xây dựng nội dung các văn kiện, đồng bảo trợ nhiều sáng kiến và phát biểu chung trên tinh thần đối thoại, hợp tác và tôn trọng lẫn nhau. Các hoạt động này thể hiện rõ quan điểm, chính sách nhất quán của Việt Nam trong việc thúc đẩy và bảo vệ quyền con người, đồng thời đóng góp thiết thực vào việc duy trì hoạt động của Hội đồng phù hợp với các nguyên tắc của Hiến chương LHQ và luật pháp quốc tế.

Sự hiện diện tích cực và trách nhiệm của Việt Nam tại khóa họp lần này cũng mang ý nghĩa đặc biệt, khi đây là khóa họp cuối cùng của Việt Nam với tư cách là thành viên Hội đồng Nhân quyền trong nhiệm kỳ 2023–2025, khẳng định vai trò chủ động, xây dựng và có trách nhiệm của Việt Nam trong các vấn đề toàn cầu về quyền con người. Việc hoàn thành tốt nhiệm kỳ này là nền tảng quan trọng để Việt Nam tiếp tục phát huy uy tín, tạo đà thuận lợi cho việc vận động tái ứng cử Hội đồng Nhân quyền nhiệm kỳ 2026–2028, qua đó tiếp tục đóng góp tích cực, chủ động vào công việc chung của Hội đồng Nhân quyền theo tinh thần “Tôn trọng và Thấu hiểu – Đối thoại và Hợp tác – Tất cả quyền con người, cho tất cả mọi người”./.