Trong làn nắng sớm, những bó trúc vàng óng xếp ngay ngắn bên hiên, tiếng đan mành khe khẽ hòa cùng nhịp đời bình dị của người thợ ở xã Củ Chi, TP. Hồ Chí Minh. Giữa dòng chảy đô thị hóa hối hả, làng nghề mành trúc trăm năm tuổi vẫn bền bỉ giữ lấy hồn nghề, nhưng không ngừng đổi thay để bắt nhịp cùng thời đại.

Vẽ họa tiết, hoa văn cho mành trúc là công đoạn đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn thận của những người thợ.

Từ bao đời nay, trúc đã trở thành người bạn thân thiết của người dân Tân Thông Hội (xã Củ Chi sau sáp nhập). Cây trúc gắn bó với đời sống, với mái nhà, với câu chuyện mưu sinh của biết bao thế hệ. Nghề làm mành trúc nơi đây khởi nguồn từ những đôi tay khéo léo, tỉ mỉ và đôi mắt tinh tế của người thợ. Từng đoạn trúc được chọn lựa kỹ, phơi khô qua nắng, chuốt nhẵn từng sợi, rồi đan xen cẩn trọng để tạo nên tấm mành mộc mạc mà thanh nhã. Mỗi sản phẩm là kết tinh của công sức, sự kiên nhẫn và niềm tự hào về nghề cha ông.

Trúc được xử lý qua máy móc hiện đại tạo nên tròn, đều và đẹp trước khi xâu lại với nhau.

Những ống trúc khô đã qua xử lý sẽ được xâu lại với nhau bằng những sợi dây kẽm.

Các nhánh trúc sẽ được xâu lại với nhau thành từng dây bằng những sợi kẽm rồi khâu thành mành.

Sau khi xâu lại với nhau thành mành trúc sẽ được treo lên giá để trang trí họa tiết, hoa văn cho mành trúc.

Đầu tiên, những nhánh trúc thẳng và tròn đều được cắt thành đoạn nhỏ dài cỡ 6cm, sau đó đưa vào lò quay với cát để bỏ hết lớp lụa bên ngoài rồi đem ngâm trong nước hồ chống mối mọt và phơi nắng hoặc sấy. Sau khi khô, các nhánh trúc sẽ được xâu lại với nhau thành từng dây bằng những sợi kẽm rồi khâu thành mành. Ðây là công đoạn rất quan trọng, đòi hỏi người thợ phải quan sát thật kỹ để dây mành được khâu đều và khít. Tiếp theo, mành được người thợ lồng vào trục rồi dùng kìm xoay các sợi kẽm cho thật chắc. Phải là người có kinh nghiệm mới làm được, bởi nếu siết quá chặt thì dây sẽ bị cứng, còn nếu lỏng quá thì mành sẽ bị xệ.

Sơn mành trúc không cần dùng cọ hay bút màu vẽ, người thợ chỉ dùng một miếng xốp thấm sơn và biểu thị chi tiết trang trí lên mành trúc. Việc tô vẽ nhìn có vẻ đơn giản nhưng kỳ tích lại xảy ra ở cả hai mặt mành trúc.

Từ những ngôi nhà nhỏ đến những xưởng sản xuất khang trang, hơi thở mới đang lan tỏa khắp làng. Tiếng máy mài hòa cùng tiếng cười, tiếng nói rộn rã của người thợ. Những cuộn mành trúc được xếp ngay ngắn chờ xuất đi Nhật Bản, Hàn Quốc hay Pháp mang theo cả tình yêu nghề và tinh thần sáng tạo Việt. Ở đó, truyền thống không bị mai một, mà đang được tái sinh trong hình hài mới hiện đại, tinh tế, nhưng vẫn giữ nguyên hồn cốt quê nhà.

Rất nhiều loại sơn khác nhau được sử dụng để phối màu cho mành trúc.

Trang trí hoa văn, họa tiết cho mành trúc.

Đây là công đoạn quyết định vẻ đẹp cho các tấm mành trúc bởi các màu sắc và họa tiết.

Sơn mành trúc không cần dùng cọ hay bút màu vẽ, người thợ chỉ dùng một miếng xốp thấm sơn và biểu thị chi tiết trang trí lên mành trúc.

Mành trúc Củ Chi nhiều năm qua thường xuyên nhận được nhiều đơn hàng xuất đi các nước như: Thụy Sĩ, Hà Lan, Đức, Thái Lan, Trung Quốc…

Ngày nay, giữa nhịp sống công nghiệp, nghề làm mành trúc ở xã Củ Chi vẫn vang lên tiếng reo vui của đổi mới. Cùng với định hướng của thành phố Hồ Chí Minh trong việc bảo tồn và phát triển các làng nghề truyền thống gắn với du lịch, kinh tế xanh và sáng tạo, mành trúc ở xã Củ Chi đã có những bước chuyển mình rõ nét. Nhiều hộ dân mạnh dạn ứng dụng công nghệ xử lý nguyên liệu, tạo màu, in hoa văn để sản phẩm vừa bền, vừa hợp thị hiếu. Bên cạnh đó, các xưởng nhỏ dần hình thành mô hình du lịch trải nghiệm, giúp du khách tận tay chuốt trúc, đan mành, hiểu thêm về sự tinh tế của một nghề đã đi qua hơn trăm năm tuổi đời./.

https://vietnam.vnanet.vn/vietnamese/tin-tuc/manh-truc-cu-chi-–-suc-song-moi-cua-lang-nghe-hon-100-tuoi-413294.html