Lễ hội Cầu Ngư Tam Niên Đáo Lệ tại thôn Định Cư, nay là Tổ dân phố Định Cư, phường Mỹ Thượng, thành phố Huế, là một lễ hội dân gian truyền thống mang đậm dấu ấn của ngư dân. Lễ hội diễn ra vào các ngày 21 – 22 tháng 7 âm lịch, được tổ chức long trọng theo chu kỳ ba năm một lần, với mục đích cầu mong quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu và cuộc sống an lành cho cộng đồng dân làng.

 

 

Lễ hội chia làm 2 phần, phần lễ gồm: Lễ Cung nghinh ngài Thần hoàng và tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ như múa lân, biểu diễn ca Huế; lễ Cầu an, tất cả các chủ thuyền mặc áo dài đen, quần trắng, đầu chít khăn đỏ chỉnh tề lần lượt vào làm lễ. Trước lúc vào lễ chánh tế, các bô lão trong làng thắp hương cầu khấn đất trời phù hộ cho con em làng chài sức khỏe, ra khơi gặp sóng yên, bể lặng; Lễ Chánh Tế: Một bài văn tế dâng lên các vị thần linh và tiền bối của làng, cầu mong quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, con em làng chài sức khỏe, đánh bắt được mùa, dân làng no ấm, mọi người hạnh phúc.

 

 

Không chỉ dừng lại ở khía cạnh tâm linh, lễ hội còn là dịp để con cháu tưởng nhớ công đức các bậc tiền nhân đã có công lập làng, dựng nghiệp; đồng thời khơi dậy ý thức về cội nguồn, tổ nghề và bồi đắp tinh thần đoàn kết trong cộng đồng.

 

 

 

Phần lễ được tổ chức trang nghiêm với các nghi thức cúng tế, dâng hương, cầu chúc quốc thái dân an và mưa thuận gió hòa. Phần hội lại mang đến không khí tưng bừng, rộn ràng với nhiều hoạt động văn hóa cộng đồng như múa lân, biểu diễn văn nghệ…

 

Tiếp theo là phần hội với những trò diễn trên cạn cùng hội đua ghe truyền thống và đoàn tàu xuất quân đánh bắt vụ nam, vụ cá đầu năm của ngư dân vùng biển. Chương trình ngày hội được tiếp tục bằng cuộc đua trải trên phá Tam Giang. Cuộc đua mang ý nghĩa cầu cho no ấm, vừa được mùa cá, vừa được mùa lúa, thoả mãn ước vọng no ấm của cư dân.

 

 

 

Trải là một loại thuyền đua, đóng bằng ba tấm ván dài làm đáy và mạn, chứa được 14 tay chèo gồm 1 người chèo mũi, một người chèo lái và 6 cặp bơi ngồi thành hai hàng. Tất cả đồng loạt bơi chèo tham dự các giải đua. Có khoảng 6, 7 chiếc trong đó mỗi chiếc do một phường xóm đăng ký. Thường cuộc đua diễn ra nhiều giải từ sáng đến chiều. Mở đầu là giải cúng với giải thưởng là mâm cau trầu rượu, kết thúc là giải phá với phần thưởng là các giải lụa đỏ. Xen giữa là các giải tiền với các giải thưởng bằng tiền mặt.

 

Mỗi giải đua với lộ trình ba vòng sáu tráo, lộn vè trung lưu quay lên về thượng lưu, chèo xuống về hạ lưu trở lại vè trung lưu là một vòng hai tráo. Cứ như thế hết vòng thứ ba, lại vòng theo vè trung lưu để vào giật giải. Lễ hội kết thúc khi hoàn tất giải vào xế chiều, chấm dứt một lễ hội mùa Thu tưng bừng náo nhiệt và mở đầu một mùa làm lụng vất vả nhưng với nhiều hy vọng.

 

 

Lễ hội cầu Ngư là ngày hội làng biển ở Thừa Thiên Huế, giáo dục lòng yêu quê hương đất nước, hướng về cội nguồn và tạo nên sự cố kết cộng đồng bao đời nay của cư dân vùng biển. Lễ hội thể hiện niềm tin và ý chí vượt gian lao để xây dựng cuộc sống tươi đẹp; đó còn là bài ca lao động của cộng đồng cư dân vùng biển, được tái hiện dưới hình thức tế lễ, trò diễn dân gian, các loại hình nghệ thuật truyền thống và cũng từ đó trở thành chiếc nôi, nguồn sữa nuôi dưỡng vốn văn hóa dân gian, truyền thống của miền đất miền Trung, góp phần tạo nên nền tảng để xây dựng bản sắc văn hóa miền đất Thừa Thiên Huế.

 

 

Thực hiện: Lê Đình Hoàng và Nguyễn Thắng, Hoàng Hà/Báo ảnh Việt Nam  

https://vietnam.vnanet.vn/vietnamese/long-form/le-hoi-cau-ngu-tam-nien-dao-le-409140.html