Nằm yên bình dưới chân núi Sam linh thiêng, Lăng ông Thoại Ngọc Hầu là một trong những điểm đến văn hóa – tâm linh tiêu biểu của tỉnh An Giang. Không chỉ mang giá trị lịch sử đặc biệt, công trình còn là nơi hội tụ hài hòa giữa thiên nhiên, tín ngưỡng và lòng dân, góp phần tạo nên bản sắc riêng cho vùng đất phương Nam.

Lăng ông Thoại Ngọc Hầu nằm trong quần thể di tích – văn hóa – tín ngưỡng của Khu du lịch quốc gia núi Sam, điểm dừng chân tâm linh nổi bật của tỉnh An Giang.

Từ con đường vòng quanh núi Sam, du khách dễ dàng nhận ra cụm công trình cổ kính, trầm mặc - Lăng ông Thoại Ngọc Hầu, còn gọi là Sơn Lăng. Công trình được xây dựng vào đầu thế kỷ XIX và được xếp hạng Di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia năm 1997.

Lăng tọa lạc trên nền đất cao, mặt hướng ra hồ, lưng tựa vách đá núi Sam, tạo thế phong thủy vững chãi. Lối vào gồm 9 bậc cấp bằng đá ong, loại vật liệu được vận chuyển từ Biên Hòa, dẫn bước du khách như ngược dòng thời gian. Bao quanh khu lăng là tường thành dày và cổng vòm cổ kính, hai bên khắc liễn đối chữ Hán, tạo không gian linh thiêng, trang trọng.

Từ con đường vòng quanh núi Sam, Lăng ông Thoại Ngọc Hầu hiện ra với dáng vẻ trầm mặc, yên bình giữa không gian núi non và cây xanh.

Không gian sân lăng rộng thoáng, dẫn bước du khách tiến vào khu đền thờ chính dưới chân núi Sam linh thiêng.

Đền thờ chính Lăng ông Thoại Ngọc Hầu – trung tâm sinh hoạt tín ngưỡng, nơi diễn ra các nghi lễ tưởng niệm trang nghiêm.

Bên trong đền thờ, tượng bán thân Thoại Ngọc Hầu được đặt trang trọng cùng bài vị, liễn đối và các hiện vật lễ tự cổ.

Bức hoành phi ghi danh Thoại Ngọc Hầu treo ở vị trí trung tâm gian thờ, thể hiện sự tôn kính của hậu thế đối với vị danh thần triều Nguyễn.

Những hoa văn, họa tiết trang trí tinh xảo trong đền thờ phản ánh sự giao thoa giữa kiến trúc cung đình và nét dân gian Nam Bộ.

Đền thờ chính Lăng ông Thoại Ngọc Hầu nổi bật với hệ mái tầng trang trí linh vật gốm men cổ, hài hòa giữa kiến trúc truyền thống và không gian xanh dưới chân núi Sam, tạo điểm nhấn đặc sắc trong hành trình tham quan di tích.

Trên mái đền thờ chính Lăng ông Thoại Ngọc Hầu, họa tiết trang trí gốm men với hình tượng linh vật được tạo tác tinh xảo, nổi bật trên nền kiến trúc cổ kính, góp phần tôn lên vẻ uy nghiêm và giá trị thẩm mỹ của công trình.

Khu mộ chính gồm ba ngôi: mộ Thoại Ngọc Hầu ở trung tâm, mộ phu nhân Châu Thị Tế bên phải và mộ thứ thất Trương Thị Miệt bên trái. Các ngôi mộ đều được xây bằng đá ong bền chắc theo thời gian. Phía trước là bình phong và bia Thoại Sơn nổi tiếng, khắc gần 730 chữ Hán, ghi lại thân thế, sự nghiệp và công lao của ông trong công cuộc mở mang bờ cõi phương Nam.

Sau khu mộ là đền thờ chính, nơi đặt tượng bán thân Thoại Ngọc Hầu cùng bài vị, liễn đối và các hiện vật lễ tự cổ. Kiến trúc nơi đây mang dấu ấn cung đình triều Nguyễn, đồng thời hòa quyện với nét dân gian Nam Bộ, tạo nên tổng thể vừa uy nghiêm vừa gần gũi.

Một điểm đặc biệt làm nên giá trị nhân văn sâu sắc của Lăng ông Thoại Ngọc Hầu là khu “nghĩa trủng” – nơi an nghỉ của nhiều nghĩa sĩ, phu đào kênh đã hy sinh trong quá trình xây dựng hai đại công trình kênh Thoại Hà và kênh Vĩnh Tế. Những ngôi mộ nhỏ với hình dáng đa dạng như trái đào, voi phục, nón lá… được quy tụ và chăm sóc trang trọng trong khuôn viên lăng.

Nghĩa trủng là minh chứng rõ nét cho tấm lòng nghĩa tình của Thoại Ngọc Hầu – vị quan luôn trân trọng người lao động, không để những người góp công mở đất bị lãng quên. Trong hành trình khai phá phương Nam, ông không chỉ để lại những con kênh, tấm bia đá mà còn khắc sâu trong lòng dân tinh thần “nghĩa tử là nghĩa tận”.

Lăng ông Thoại Ngọc Hầu được xây dựng vào đầu thế kỷ XIX và được xếp hạng Di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia năm 1997.

Mộ Thoại Ngọc Hầu nằm ở vị trí trung tâm khu lăng, quay mặt ra hồ, lưng tựa núi Sam, thể hiện thế đất phong thủy vững chãi.

Mộ phu nhân Châu Thị Tế – vợ chính của Thoại Ngọc Hầu – nằm bên phải khu mộ chính, được xây dựng bằng đá ong bền chắc.

Mộ bà Trương Thị Miệt – vợ thứ của Thoại Ngọc Hầu – nằm đối xứng bên trái, tạo nên bố cục hài hòa cho toàn khu lăng mộ.

Khu nghĩa trủng trong Lăng ông Thoại Ngọc Hầu, nơi quy tập những ngôi mộ vô danh – phần lớn là hài cốt các phu đào kênh Vĩnh Tế đã hy sinh – thể hiện tấm lòng nghĩa tình của ông đối với người dân mở đất.

Lăng ông Thoại Ngọc Hầu nằm trong quần thể di tích – văn hóa – tín ngưỡng lớn nhất Khu du lịch quốc gia núi Sam, chỉ cách Miếu Bà Chúa Xứ vài trăm mét. Nhờ vị trí thuận lợi, nơi đây trở thành điểm dừng chân quan trọng trong hành trình du lịch tâm linh của hàng triệu lượt khách mỗi năm.

Không gian lăng yên tĩnh, thoáng đãng, cây xanh rợp bóng, lối đi lát đá ong thẳng tắp. Ngoài giá trị lịch sử và tâm linh, đây còn là điểm tham quan, chụp ảnh, tìm hiểu di vật cổ và lắng nghe những câu chuyện về thời kỳ mở cõi đầy gian nan nhưng hào hùng.

Thoại Ngọc Hầu, tên thật Nguyễn Văn Thoại, là danh thần triều Nguyễn, người có công lớn trong việc phát triển vùng đất Tây Nam Bộ đầu thế kỷ XIX. Hơn 200 năm trôi qua, những giá trị ông để lại vẫn hiện hữu trong đời sống người dân An Giang, trở thành niềm tự hào của vùng đất biên cương.

Toàn cảnh khu đền thờ và lăng mộ nằm dưới chân núi Sam, vừa uy nghiêm vừa thanh tĩnh, khép lại hành trình tham quan giàu giá trị lịch sử và nhân văn.

Với du khách phương xa, Lăng ông Thoại Ngọc Hầu là điểm dừng chân mang đến trải nghiệm trọn vẹn về cảnh sắc, lịch sử và chiều sâu văn hóa. Một chuyến đi đến An Giang sẽ khó trọn vẹn nếu chưa một lần lặng bước dưới chân núi Sam, cúi đầu trước tấm bia ghi danh một con người trọn nghĩa, vẹn tình với dân với nước./.

https://vietnam.vnanet.vn/vietnamese/tin-tuc/lang-ong-thoai-ngoc-hau-dia-chi-do-ve-du-lich-cua-tinh-an-giang-417607.html