Chính nhờ công sức bảo tồn văn hóa Mường mà năm 2020 họa sĩ Vũ Đức Hiếu đã được trao Giải thưởng Jeonju International Award, giải thưởng do thành phố Jeonju (Hàn Quốc) tài trợ nhằm khuyến khích, thúc đẩy các hoạt động quảng bá, giữ gìn và bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể dành cho tất cả đối tượng trên khắp thế giới. Giải thưởng chính là sự ghi nhận công sức bền bỉ của một họa sĩ Việt Nam luôn theo đuổi đến cùng khát vọng bảo tồn văn hóa Mường.

 Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa Mường

Hiện nay, trước sự tác động của thời gian, cuộc sống, nhiều giá trị văn hóa của dân tộc Mường đang đứng trước nguy cơ bị mai một. Trước tình hình đó, tỉnh Hòa Bình đã triển khai nhiều biện pháp để bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa một cách hiệu quả.

Ông Nguyễn Phi Long, Bí thư Tỉnh ủy Hòa Bình, cho biết mặc dù trong điều kiện tỉnh còn không ít khó khăn về nguồn lực song tỉnh vẫn sẽ coi đây là nhiệm vụ hết sức cấp bách, quyết liệt triển khai, huy động nguồn lực đầu tư, quản lí, bảo vệ, khai thác và phát huy giá trị, di sản văn hóa truyền thống, di sản văn hóa khảo cổ gắn với phát triển du lịch bền vững, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân; đầu tư nguồn lực, cơ sở vật chất cho nghiên cứu, sưu tầm, bảo tồn và phát huy những di sản văn hóa của dân tộc Mường và nền “Văn hóa Hòa Bình.

Những năm vừa qua, nhờ làm tốt công tác bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa Mường, huyện Lạc Sơn đã xây dựng được một môi trường văn hóa lành mạnh, giàu bản sắc dân tộc, từ đó góp phần vào việc giáo dục truyền thống lịch sử cho người dân.

Ông Bùi Văn Dương, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Lạc Sơn cho biết: “Hiện nhận thức của người dân về các giá trị văn hóa dân tộc đã được nâng cao. Vì thế huyện đặt mục tiêu đến năm 2025, 20% người Mường biết viết chữ Mường, 85% người Mường biết mặc trang phục truyền thống dân tộc Mường và sử dụng thường xuyên trong các dịp lễ, Tết, hội hè. Học sinh các trường trung học cơ sở, trung học phổ thông mặc trang phục truyền thống dân tộc Mường ít nhất 2 ngày/tuần. Huyện Lạc Sơn sẽ mở rộng quy mô tổ chức ngày hội văn hóa, thể thao, ngày hội Tết Độc Lập, đầu tư phát triển mô hình bảo tồn làng văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch cộng đồng…”.

Điển hình như trường Trung học Phổ thông Quyết Thắng của huyện Lạc Sơn. Ngay từ năm 2019, nhà trường đã thành lập câu lạc bộ giữ gìn bản sắc văn hóa Mường, hoạt động ở 6 mảng nội dung chính là: dân ca, trang phục, nhạc cụ, ẩm thực, trò chơi, văn hóa dân gian. Ngoài ra, câu lạc bộ còn tổ chức triển khai dạy bộ chữ Mường cho các thành viên. Đến nay, câu lạc bộ đã thu hút trên 300 thành viên, thường xuyên biểu diễn trong các dịp lễ, Tết, ngày hội văn hóa của nhà trường, địa phương.

Các học sinh trường THPT Quyết Thắng (Lạc Sơn - Hòa Bình) trong một tiết học tìm hiểu về cồng chiêng Mường.
Ảnh: Thanh Giang/Báo ảnh Việt Nam

 

Chị Bùi Thị Hương, chủ nhiệm câu lạc bộ giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Mường của trường Quyết Thắng cho biết: “Câu lạc bộ được thành lập với mục đích giáo dục ý thức bảo tồn, phát huy văn hóa đặc sắc của dân tộc Mường. Qua đó nuôi dưỡng tình yêu, trách nhiệm của học sinh về công tác bảo tồn giá trị truyền thống”.

Được biết, năm 2023, tỉnh Hòa Bình đã ban hành Đề án Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa dân tộc Mường và nền “Văn hóa Hòa Bình” giai đoạn 2023 - 2030 để tiếp tục nghiên cứu, bảo tồn, phát huy giá trị các di sản văn hóa và truyền thống tốt đẹp của người Mường; góp phần quảng bá, giới thiệu về vùng đất, con người Hòa Bình, xây dựng những sản phẩm du lịch độc đáo để thu hút du khách trong nước và quốc tế.

Sắp tới tỉnh Hòa Bình sẽ tập trung tu bổ, tôn tạo cảnh quan di tích quốc gia Hang xóm Trại (xã Tân Lập) và Mái đá làng Vành (xã Yên Phú) ở huyện Lạc Sơn, là các di tích tiêu biểu của nền văn hóa Hòa Bình, để xây dựng hồ sơ trình Thủ tướng Chính phủ xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt, tiến tới trình UNESCO đưa vào danh mục di sản văn hóa của nhân loại./.

 

Nội dung:  Hoàng Hà
Ảnh:  Hoàng Hà, Thanh Giang, Báo ảnh Việt Nam
Kỹ thuật, đồ họa:  Đăng Tiến