Đồng Nai - vùng đất giao thoa giữa truyền thống và hiện đại - đang nỗ lực gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống trong quá trình phát triển kinh tế. Từ làng gốm Biên Hòa đến làng điêu khắc đá Bửu Long, các làng nghề không chỉ bảo tồn di sản phi vật thể mà còn trở thành điểm nhấn trong du lịch văn hóa - sinh thái, lan tỏa sức sống bền bỉ của nghề truyền thống.

Trên vùng đất này, nhận thức rõ vai trò của di sản phi vật thể trong phát triển bền vững, tỉnh Đồng Nai đã xác định nhiệm vụ “bảo tồn và phát huy các giá trị làng nghề truyền thống, gắn với phát triển du lịch văn hóa - sinh thái” là một trong những định hướng trọng tâm giai đoạn 2025 - 2030.

Ngọn lửa gốm Biên Hòa - Linh hồn đất và thời gian

Giữa nhịp công nghiệp hóa sôi động, những ngọn lửa gốm vẫn cháy rực, những tiếng đục đá vẫn vang vọng, minh chứng cho sức sống bền bỉ của các làng nghề như gốm Biên Hòa, điêu khắc Bửu Long, nơi bàn tay người thợ thắp sáng ký ức quê hương.

Gốm Biên Hòa (tỉnh Đồng Nai) đã từng vang danh trên làng gốm thế giới vào những năm cuối thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20.

Các sản phẩm gốm Biên Hòa khá đa dạng và phong phú.

Để có được sản phẩm gốm Biên Hòa, người làm phải trải qua nhiều công đoạn tỉ mỉ, khéo léo và sáng tạo.

Các sản phẩm gốm Biên Hòa trở nên sinh động, mang tính ứng dụng và mỹ thuật cao.

Gốm Biên Hòa với tạo hình hoa văn khá công phu, dùng trong trang trí.

Sản phẩm đặc trưng của dòng gốm Biên Hòa.

Sản phẩm đặc trưng của dòng gốm Biên Hòa.

Từ hơn một thế kỷ trước, gốm Biên Hòa tập trung ở phường Trấn Biên và phường Biên Hòa đã vươn danh trên bản đồ mỹ nghệ Việt Nam. Đất được chọn, men được pha, lửa được giữ, tất cả đều đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên nhẫn và tinh tế đến từng chi tiết. Dưới ánh lửa hồng, người thợ gốm Biên Hòa không chỉ tạo hình sản phẩm, mà còn thổi vào đó linh hồn của đất và thời gian.

Thực hiện chủ trương của tỉnh, Đồng Nai đang quy hoạch không gian làng nghề gốm Biên Hòa theo hướng “bảo tồn kết hợp phát triển”, gắn sản xuất thủ công với du lịch trải nghiệm và giáo dục văn hóa. Những dự án hỗ trợ đào tạo nghề, trưng bày sản phẩm và xây dựng thương hiệu đang được triển khai, giúp ngọn lửa di sản tiếp tục lan tỏa giữa lòng thành phố trẻ.

Điêu khắc Bửu Long – Đá hóa thành nghệ thuật sống

Nằm bên hồ Long Ẩn xanh thẳm, làng nghề điêu khắc đá Bửu Long, phường Trấn Biên là nơi đá hóa thành nghệ thuật. Dưới bàn tay khéo léo và đôi mắt tinh tường của người thợ, những phiến đá tưởng chừng vô tri lại bừng sức sống, trở thành tượng, phù điêu, linh vật. Mỗi tác phẩm là một câu chuyện về đất trời, về con người Đồng Nai.

Với hơn 300 năm tồn tại, làng nghề điêu khắc đá Bửu Long (phường Trấn Biên, tỉnh Đồng Nai) được coi là làng nghề thủ công lâu đời nhất của vùng đất Đồng Nai.

Đá nguyên liệu sử dụng làm sản phẩm đá mỹ nghệ Bửu Long thường là các loại đá tấm, đá phiến.

Các khối đá lớn đem về được chia nhỏ sử dụng chế tác sản phẩm theo yêu cầu của khách hàng.

Theo định hướng của tỉnh, khu làng nghề Bửu Long đang được đầu tư mở rộng, kết nối với các tuyến du lịch văn hóa, đồng thời đưa sản phẩm điêu khắc đá vào danh mục “sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu”. Đây là cách Đồng Nai cụ thể hóa mục tiêu “giữ nghề gắn với sinh kế, bảo tồn gắn với phát triển”.

Đối với người Đồng Nai, gìn giữ làng nghề không chỉ là bảo tồn một phương thức sản xuất, mà còn là gìn giữ tinh thần lao động, mỹ cảm và ký ức văn hóa của bao thế hệ. Mỗi sản phẩm gốm, mỗi tác phẩm đá không đơn thuần là hàng thủ công, mà là biểu tượng cho tình yêu đất, yêu nghề, yêu quê hương.

Để một khối đá sống trở thành sản phẩm mỹ nghệ trải qua rất nhiều công đoạn.

Để đạt được độ tinh xảo cho sản phẩm phụ thuộc vào đôi bàn tay khéo léo, lành nghề của người thợ đá.

Đôi bàn tay khéo léo, lành nghề của người thợ đá.

Sản phẩm đá Bửu Long có mặt khắp nơi trong cả nước và đang vươn ra thị trường nước ngoài như: Đài Loan, Hồng Kông, Hàn Quốc, Nhật Bản…

Trong nhịp sống hiện đại, giữa tiếng máy móc rộn ràng của khu công nghiệp, vẫn có tiếng búa gõ và lửa lò reo - những âm thanh mộc mạc nhưng bền bỉ, tượng trưng cho sức sống trường tồn của văn hóa Đồng Nai. Và có lẽ, chính từ những bàn tay ấy, ngọn lửa của nghề sẽ còn cháy mãi, sưởi ấm tâm hồn bao thế hệ mai sau./.

https://vietnam.vnanet.vn/vietnamese/tin-tuc/giu-nghe-giu-hon-que-hanh-trinh-cua-cac-lang-nghe-dong-nai-414427.html