Năm 2024, hai làng nghề Bát Tràng và Vạn Phúc chính thức trở thành thành viên của Mạng lưới các thành phố thủ công sáng tạo trên thế giới, những đại diện đầu tiên của Việt Nam đạt được danh hiệu này. Tại Festival 2025, Hội đồng Thủ công thế giới tiếp tục thẩm định hai làng nghề Sơn Đồng và Chuyên Mỹ, mở ra kỳ vọng Hà Nội sẽ có thêm làng nghề được vinh danh trên bản đồ sáng tạo toàn cầu.
Phát biểu tại lễ khai mạc, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Nguyễn Đức Trung khẳng định Festival “không chỉ là nơi trưng bày sản phẩm tinh hoa, mà còn là không gian giao lưu, chia sẻ, học hỏi và kết nối thương mại”. Ông nhấn mạnh giá trị của văn hóa ẩm thực OCOP, nơi mỗi món ăn là một “bản sắc kể chuyện”, kết nối văn hóa – con người – thiên nhiên. Với chiến lược phát triển bền vững, Hà Nội tiếp tục thực thi định hướng: vừa bảo tồn di sản, vừa kiến tạo giá trị mới, đưa văn hóa trở thành nguồn lực phát triển.
Diễn ra từ ngày 14 đến 18/11/2025 tại Trung tâm Di sản Hoàng thành Thăng Long, Festival 2025 mở ra 350 gian hàng trưng bày, trình diễn và tạo tác sản phẩm tiêu biểu của Hà Nội, các tỉnh trong nước và bạn bè quốc tế. Ảnh: Trần Thanh Giang/Báo ảnh Việt Nam
Từ những câu ca dao quen thuộc “Chiếu Nga Sơn, gạch Bát Tràng - Vải tơ Nam Định, lụa hàng Hà Đông”, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Võ Văn Hưng gợi lại chiều sâu của văn hóa nghề Việt. Ông nhấn mạnh: sản phẩm thủ công không chỉ là sinh kế mà là “linh hồn của văn hóa dân tộc”; mỗi nghề, mỗi làng là “một trang văn hóa, một biểu tượng của vùng đất”.
Với khoảng 600.000 cơ sở sản xuất, tạo việc làm cho 2,1 triệu lao động, trong đó có nhiều nghệ nhân cao tuổi và người khuyết tật - khu vực ngành nghề nông thôn đóng vai trò quan trọng trong đời sống kinh tế - xã hội. Kim ngạch xuất khẩu sản phẩm thủ công mỹ nghệ năm 2024 đạt hơn 2,3 tỷ USD, cho thấy sức sống bền bỉ và tiềm năng to lớn của ngành.
Ông Võ Văn Hưng khẳng định Festival 2025 không chỉ là ngày hội văn hóa - thương mại, mà còn là cầu nối hợp tác sáng tạo và phát triển bền vững, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh, gia tăng giá trị sản phẩm và xây dựng nông thôn Việt Nam “ngày càng giàu đẹp, văn minh”.
Festival 2025 đón chào sự góp mặt của nhiều nền văn hóa có nghề thủ công lâu đời: gốm Nhật Bản, lụa Thái Lan, chạm bạc Lào, thổ cẩm Indonesia, điêu khắc gỗ Ấn Độ, thêu tay Pháp, dệt truyền thống châu Phi… Ảnh: Trần Thanh Giang/Báo ảnh Việt Nam
Festival 2025 đón chào sự góp mặt của nhiều nền văn hóa có nghề thủ công lâu đời: gốm Nhật Bản, lụa Thái Lan, chạm bạc Lào, thổ cẩm Indonesia, điêu khắc gỗ Ấn Độ, thêu tay Pháp, dệt truyền thống châu Phi… Mỗi sản phẩm như một “đại sứ văn hóa”, mang theo câu chuyện lịch sử, đời sống và tinh thần sáng tạo của từng quốc gia.
Không gian tôn vinh, giới thiệu các làng nghề đạt chuẩn quốc tế; không gian di sản và bảo tồn đưa người xem vào hành trình khám phá giấy dó Yên Thái, dệt the La Khê, tranh Kim Hoàng, đậu bạc Định Công, diều Bá Dương Nội…, những tên tuổi đã trở thành niềm tự hào của thủ công Việt Nam.
Tại Festival 2025, Hội đồng Thủ công thế giới tiếp tục thẩm định làng nghề điêu khắc sơn mỹ nghệ Sơn Đồng và làng nghề khảm trai, sơn mài Chuyên Mỹ là thành viên của Mạng lưới các thành phố thủ công sáng tạo trên toàn thế giới. Ảnh: Trần Thanh Giang/Báo ảnh Việt Nam
Tại Festival 2025, Hội đồng Thủ công thế giới tiếp tục thẩm định làng nghề điêu khắc sơn mỹ nghệ Sơn Đồng và làng nghề khảm trai, sơn mài Chuyên Mỹ là thành viên của Mạng lưới các thành phố thủ công sáng tạo trên toàn thế giới. Ảnh: Trần Thanh Giang/Báo ảnh Việt Nam
Với quy mô hơn 4.000m² và sự tham gia của hàng nghìn nghệ nhân, doanh nhân, chuyên gia, công chúng quốc tế, Festival trở thành hoạt động đối ngoại nhân dân tiêu biểu, khẳng định đường lối của Việt Nam: “Chủ động - Tích cực - Sáng tạo - Là bạn, là đối tác tin cậy của cộng đồng quốc tế”.
Trong suốt 5 ngày diễn ra, Festival 2025 là nhịp cầu đưa quá khứ đến gần hiện tại, đưa sáng tạo đến gần công chúng và đưa văn hóa Việt Nam đến gần bạn bè thế giới. Tại lễ khai mạc, Ban tổ chức đã trao giải cho các tác giả đạt thành tích tại Hội thi Sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam và Hội thi Làng nghề Hà Nội 2025 - những nghệ nhân tiếp tục viết tiếp câu chuyện dài hơi của nghề thủ công.
Tri thức nấu cỗ Bát Tràng được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được giới thiệu tại Festival bảo tồn và phát triển Làng nghề Quốc tế 2025. Ảnh: Trần Thanh Giang
Mỗi sản phẩm được trưng bày tại Festival bảo tồn và phát triển Làng nghề Quốc tế 2025 như một “đại sứ văn hóa”, mang theo câu chuyện lịch sử, đời sống và tinh thần sáng tạo của từng quốc gia. Ảnh: Trần Thanh Giang/Báo ảnh Việt Nam
Từ Hoàng thành Thăng Long, nơi chất chứa lớp trầm tích văn hóa nghìn năm, Festival lan tỏa thông điệp mạnh mẽ: giữ gìn di sản chính là bảo tồn ký ức cộng đồng, còn sáng tạo là cách để di sản sống tiếp trong đời sống đương đại.
Festival bảo tồn và phát triển Làng nghề Quốc tế 2025 không chỉ tôn vinh những giá trị truyền thống mà còn khơi gợi một tương lai nơi văn hóa, kinh tế và sáng tạo hội tụ vì một Việt Nam hội nhập, bền vững và đầy tự tin trên bản đồ văn hóa thế giới.
Bài và ảnh: Trần Thanh Giang