Chuyện từ phía nhà sản xuất xe máy

 

Hiện nay, phát triển công nghiệp hỗ trợ được xem là một trong những chính sách ưu tiên hàng đầu của Việt Nam nhằm thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp, góp phần đẩy nhanh quá trình công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước, và một trong những thành công trong lĩnh vực này chính là nhóm ngành công nghiệp hỗ trợ trong lĩnh vực sản xuất và lắp ráp xe máy.

Việt Nam là quốc gia có lượng phương tiện giao thông chiếm tới 90% là xe máy. Dự báo đến năm 2015 lượng xe máy lưu hành trong cả nước sẽ khoảng 31 triệu xe và đến năm 2020 khoảng 33 triệu chiếc. Chính vì vậy, số lượng doanh nghiệp tham gia vào thị trường sản xuất và lắp ráp xe máy cũng khá đông, khoảng gần 60 doanh nghiệp, trong đó có những tập đoàn lớn đến từ Nhật Bản, Italia, Đài Loan. Theo Bộ Công thương, tới cuối năm 2012 này, tổng công suất sản xuất và lắp ráp xe máy của Việt Nam sẽ đạt mức khoảng 5 triệu xe/năm.

Được biết, các hãng xe máy lớn như Yamaha, Honda, Piaggio đang hoạt động ở Việt Nam vẫn tiếp tục đầu tư mở rộng quy mô sản xuất. Ví dụ như việc Piaggio xây dựng thêm nhà máy thứ 2 tại Vĩnh Phúc với mục tiêu nâng sản lượng từ 100.000 lên 300.000 xe/năm. Yamaha đầu tư hơn 26 triệu USD nhằm tăng thêm 50% công suất lắp ráp để nâng sản lượng lên 1,5 triệu xe/năm. Honda cũng mới đầu tư hơn 120 triệu USD xây dựng nhà máy thứ 3 ở Hà Nam với mong muốn nâng tổng công suất lắp ráp lên mức 2,5 triệu xe/năm.

Như vậy, sau năm 2012 này, chỉ riêng với 3 thương hiệu trên, sản lượng lắp ráp cũng đã vượt qua con số 4 triệu xe/năm, tức gần bằng tổng số 5 triệu xe như dự báo của Bộ Công thương đưa ra.
 

Tại nhà máy sản xuất xe máy của Công ty Piaggio Việt Nam đặt tại Vĩnh Phúc, không khí làm việc nhộn nhịp không ngừng nghỉ của các dây chuyền sản xuất và của gần 1.000 công nhân cho thấy nhu cầu về xe máy của thị trường là rất lớn.

Còn nhớ, tại buổi lễ khánh thành nhà máy sản xuất động cơ tại Vĩnh Phúc vừa diễn ra vào đầu năm nay, ông Roberto Colaninno, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Tập đoàn Piaggio đã đưa ra nhận xét rất tích cực về thị trường xe máy Việt Nam như sau: “Những thành công mà Piaggio Việt Nam đạt được từ ngày đầu thành lập năm 2009 đã tạo nền tảng vững chắc cho một bước tiến mới trong chiến lược mở rộng của Tập đoàn tại khu vực Châu Á – Thái Bình Dương. Những kết quả kinh doanh của Tập đoàn trong năm 2011 đã thể hiện chiến lược tăng trưởng toàn cầu của chúng tôi, trong đó Châu Á được coi là tâm điểm trong sự phát triển của Tập đoàn trong những năm tới”. Vì vậy, theo kế hoạch, trong giai đoạn 2012-2014 Tập đoàn Piaggio sẽ đầu tư vào Việt Nam khoảng 70 triệu euro, trong tổng số vốn đầu tư xấp xỉ 400 triệu euro của cả Tập đoàn.

«...            Theo khảo sát của Công ty Reed Tradex (Thái Lan), ngành công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam ngày càng phát triển và có vai trò quan trọng trong việc tham gia vào chuỗi cung ứng cũng như chuỗi giá trị toàn cầu. Các công ty, tập đoàn lớn của nước ngoài đã thiết lập nhiều nhà máy chế tạo và lắp ráp tại Việt Nam. Điều đó chứng tỏ họ kỳ vọng vào việc cắt giảm chi phí vận chuyển và rủi ro, vì thế nó sẽ tạo cơ hội lớn cho các nhà cung cấp phụ tùng trong nước phát triển sản xuất.

Là một thương hiệu lớn mang tính toàn cầu, tại thị trường Việt Nam, Piaggio luôn dẫn đầu trong phân khúc xe máy hạng sang với những dòng xe tay ga nổi tiếng như: Beverly, Liberty, Fly và ZIP. Đây là những dòng xe hiện đại, hợp thời trang, ít tiêu hao nhiên liệu và thân thiện với môi trường.

Với chiến lược kinh doanh mang tính toàn cầu, trong đó tập trung vào thị trường Châu Á, các cơ sở sản xuất của Piaggio đặt tại Việt Nam được kì vọng không chỉ là đầu mối khai phá thị trường đầy tiềm năng của Việt Nam, mà còn giúp cho Tập đoàn này mở rộng thâm nhập thêm vào các thị trường mới quan trọng khác tại khu vực, đặc biệt là Indonesia, Thái Lan, Đài Loan và Malaysia.

Chính vì vậy, việc Piaggio xem thị trường Việt Nam nói riêng và khu vực Châu Á nói chung là thị trường trọng điểm trong chiến lược phát triển toàn cầu cũng là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, cũng giống như các nhà sản xuất khác, trong bối cảnh tình hình kinh tế khó khăn như hiện nay, Piaggio đang rất muốn tìm cách hạ giá thành sản phẩm để nâng cao khả năng cạnh tranh. Để làm được việc này, theo đánh giá của các chuyên gia, giải pháp tối ưu nhất là phải nâng cao tỷ lệ nội địa hóa sản phẩm bằng cách sử dụng các loại phụ tùng chất lượng cao được sản xuất ngay tại Việt Nam. Và đây cũng là giải pháp mà nhiều nhà sản xuất đã áp dụng thành công. Điển hình nhất là trường hợp của Honda, nhờ nâng tỷ lệ nội địa hóa lên đến 93% mà hãng này đã hạ được tới khoảng 50% giá thành sản phẩm.

Sự vào cuộc của các nhà sản xuất phụ tùng xe máy

Trước những dự báo và tính toán đầy triển vọng như trên, nhiều nhà sản xuất trong lĩnh vực công nghệ hỗ trợ xe máy của Việt Nam đã có những bước điều chỉnh trong chiến lược sản xuất để nắm bắt cơ hội tốt này. Điển hình như Công ty Cơ khí Mạnh Quang, một doanh nghiệp có tiếng trong làng sản xuất phụ tùng xe máy của Việt Nam.

Kỹ sư Hà Sĩ Thanh, người gắn bó với Công ty Cơ khí Mạnh Quang gần 30 năm nay cho biết, Mạnh Quang ra đời khi số lượng các công ty sản xuất phụ tùng xe máy ở Việt Nam còn đếm trên đầu ngón tay, nhờ nắm bắt kịp thời nhu cầu của thị trường nên sau gần 30 năm hoạt động, Mạnh Quang đã trở thành một công ty dẫn đầu trong ngành sản xuất phụ tùng xe máy tại Việt Nam.

Với phương châm “người thợ Việt có thể tự tin làm ra những sản phẩm phụ tùng xe máy uy tín, chất lượng”, Mạnh Quang đã mạnh dạn đầu tư nâng cao năng lực sản xuất. Từ 22.000m2 nhà xưởng lúc ban đầu, Mạnh Quang đã đầu tư mở rộng thêm hai nhà máy cùng hàng trăm máy móc chuyên dụng hiện đại. Nhờ đó, mỗi năm, Công ty cung cấp cho thị trường gần 8 triệu sản phẩm nhông, đĩa, xích, phụ tùng xe máy các loại, chiếm gần 20% thị phần cung cấp sản phẩm cho các công ty sản xuất và lắp ráp xe máy trên toàn lãnh thổ Việt Nam, trở thành đối tác lớn chuyên cung cấp phụ tùng xe máy cho các hãng lớn như Honda, SYM, SuFat, Detech, Lifan...

Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải (thứ hai, bên phải) xem mô hình quy hoạch Khu Công nghiệp hỗ trợ. Hệ thống máy cắt dây CNC Sodick của Công ty Mạnh Quang. Máy gia công chế tạo khuôn công nghệ cao của Công ty Mạnh Quang. Kiểm tra chất lượng chiều sâu lớp thấm tôi bằng hệ thống máy phân tích của Nhật và Đức. Các loại phụ tùng xe máy của Mạnh Quang được sản xuất bằng công nghệ hiện đại. Dây chuyền sản xuất các loại nhông tải xe máy của Công ty Mạnh Quang. Dây chuyền sản xuất các loại nhông tải xe máy của Công ty Mạnh Quang. Một phân xưởng gia công tiện, phay CNC của Công ty Mạnh Quang.

Các công nhân và kỹ sư Công ty Mạnh Quang xem xét một mẫu thiết kế phụ tùng mới.

Công nhân Cty Mạnh Quang kiểm tra sản phẩm sau kkhi ra khỏi lò luyện.

Một số sản phẩm tiêu biểu của Công ty Mạnh Quang (Ảnh: tư liệu của Công ty Mạnh Quang).

Chúng tôi có mặt ở nhà máy sản xuất phụ tùng xe máy Mạnh Quang đóng tại Thanh Trì (Hà Nội), đúng vào dịp nhà máy đang hoạt động hết công suất để chuẩn bị những đơn hàng lớn cho các đối tác, nên không khí sản xuất rất khẩn trương, sôi động.

Có tận mắt nhìn thấy hệ thống máy móc sản xuất hiện đại và đồng bộ của Mạnh Quang mới biết rằng quy mô và năng lực sản xuất của đơn vị này là rất lớn. Nhà máy có 4 phân xưởng sản xuất được trang bị nhiều thiết bị hiện đại của Nhật Bản, Đức, Thuỵ Sỹ, Đài Loan như: máy gia công CNC, máy tiện CNC, máy khoan và taro CNC, máy dập cao tốc 150 tấn, lò tôi tần số, máy dập Fine Blanking 320 tấn và 400 tấn hiện đại nhất Đông Nam Á, máy đo 3 chiều CMM của hãng Carl Zeiss với sai số 1 micron (= 1 phần triệu mét), máy đo chiều sâu lớp thấm cacbon... Đây là hệ thống máy móc sản xuất phụ tùng xe máy lớn nhất và quy mô nhất ở Việt Nam hiện nay. Ngoài ra, Mạnh Quang còn áp dụng hệ thống quản lý ISO 9001-2008, tiêu chuẩn 5S Nhật Bản (1/ Seiri - Sàng lọc, 2/ Seiton - Sắp xếp, 3/ Seiso - Sạch sẽ, 4/ Seiketsu - Săn sóc, 5. Shitsuke - Sẵn sàng) và hướng tới phương thức quản lý chất lượng tổng thể. Nhờ đó, Mạnh Quang có đủ khả năng chế tạo thành công nhiều chủng loại phụ tùng xe máy phức tạp với chất lượng và độ chính xác cao, đáp ứng yêu cầu của các nhà sản xuất.

«...          90% phương tiện tham gia giao thông ở Việt Nam là xe máy. Và dự tính đến năm 2015 lượng xe máy lưu hành trên cả nước sẽ đạt khoảng 31 triệu xe...

Hiện nay, doanh thu từ nguồn bán phụ tùng xe máy của Mạnh Quang khoảng 250 tỷ đồng/năm. Trong đó 30% từ nguồn bán cho các công ty lắp ráp xe máy, 50% từ hệ thống đại lý, 10% từ gia công và số còn lại khoảng hơn 5% là từ bán lẻ. Các sản phẩm đang có thế mạnh trên thị trường của Mạnh Quang khá đa dạng, như: nhông, đĩa, xích: 65%, bộ bát phốt: 12%, trục các loại: 9%, bánh răng các loại: 9%, các sản phẩm khác: 6%. Phụ tùng xe máy Mạnh Quang được chứng nhận là sản phẩm Việt Nam tốt nhất năm 2010 và hàng Việt Nam chất lượng cao 12 năm liền.

Từ câu chuyện của Mạnh Quang cho thấy, ngành công nghệ hỗ trợ trong lĩnh vực xe máy của Việt Nam có tiềm năng rất lớn. Bởi việc đầu tư phát triển lĩnh vực này sẽ giúp cho các nhà sản xuất và lắp ráp xe máy ở Việt Nam hóa giải được bài toán khó khăn nhất hiện nay, đó là phải tiết giảm chi phí nhằm hạ giá thành sản phẩm để nâng cao khả năng cạnh tranh, nhất là trong bối cảnh tình hình kinh tế thế giới đang khủng hoảng như hiện nay./.