Chuyển người biểu tình Palestine bị thương sau các cuộc đụng độ với binh sỹ Israel tại khu vực biên giới Dải Gaza với Israel ngày 14/5. (Nguồn: AFP/TTXVN)
|
Ngày 14/5, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đã gọi hành động của lực lượng Israel là "diệt chủng" và Israel là "quốc gia khủng bố," sau khi binh lính Israel cùng ngày đã bắn chết hàng chục người biểu tình Palestine tại khu vực biên giới với Gaza khi Mỹ mở Đại sứ quán tại Jerusalem.
Phát biểu trước các sinh viên Thổ Nhĩ Kỳ tại London được truyền hình trực tiếp, Tổng thống Erdogan đã sử dụng ngôn từ mạnh mẽ nhất lên án các hành động của Israel, đồng thời cho biết Ankara đã kêu gọi một cuộc họp khẩn của Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (IOC) vào ngày 18/5 tới.
Ngoài ra, ông cũng tuyên bố ba ngày quốc tang kể từ tối 14/5 nhằm tưởng niệm những người Palestine thiệt mạng tại Gaza cũng như lên kế hoạch tổ chức cuộc tuần hành lớn nhằm phản đối động thái của Mỹ và Israel tại Istanbul trong ngày 18/5.
Từ Ankara, Phó Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Bekir Bozdag thông báo nước này đã triệu hồi Đại sứ tại Mỹ và Israel "để tham vấn." Ông cũng cho hay Ankara đã kêu gọi một cuộc họp khẩn của OIC, song không cho biết thêm chi tiết.
Trước đó cùng ngày, Thổ Nhĩ Kỳ cũng cáo buộc Mỹ phải chịu trách nhiệm cùng với Israel về cái chết của người Palestine ở Gaza, khi Washington đang trở thành "một bên đồng phạm trong tội ác chống loài người."
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron ngày 14/5 đã lên án các hành vi bạo lực của binh lính Israel nhằm vào những người tuần hành Palestine ở Dải Gaza, đồng thời tái khẳng định sự phản đối của ông đối với việc Mỹ chuyển Đại sứ quán tới thành phố Jerusalem, nơi Palestine cũng tuyên bố chủ quyền đối với khu vực phía Đông.
Phủ Tổng thống Pháp cho biết ông Macron đã có cuộc trao đổi với Quốc vương Jordan Abdullah và Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas trong ngày 14/5 và dự kiến sẽ trao đổi với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu trong ngày 15/5.
Tuyên bố của Phủ Tổng thống Pháp cho biết: "Tổng thống Macron đã bày tỏ sự thất vọng về số dân thường Palestine thương vong quá lớn tại Gaza trong ngày hôm nay và vài tuần qua. Ông cũng lên án các hành động bạo lực của quân đội Israel nhằm vào những người tuần hành."
Ngày 14/5, hãng thông tấn chính thức của Palestine Wafa đưa tin Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) đã kêu gọi tiến hành biểu tình quy mô lớn khắp khu vực Bờ Tây và Dải Gaza trong ngày 15/5 nhằm phản ứng trước việc ít nhất 45 người dân Palestine thiệt mạng và khoảng 1.000 người bị thương trong các cuộc đụng độ với binh lính Israel ở biên giới Gaza.
Hãng thông tấn Wafa dẫn lời ông Wasel Abu Yousef, một thành viên của Ban chấp hành PLO cho biết "một cuộc biểu tình lớn" trên khắp các vùng lãnh thổ Palestine sẽ được tổ chức để bày tỏ sự thương tiếc đối với những người bị sát hại ở Dải Gaza trong ngày 14/5.
Trước đó, hàng chục nghìn người Palestine đã tuần hành đến phía Đông Dải Gaza để tham gia cuộc biểu tình quy mô lớn nhằm phản đối lễ khai trương Đại sứ quán Mỹ tại Jerusalem cùng ngày, cũng như phản đối Israel phong tỏa vùng đất duyên hải này suốt 12 năm qua. Các cuộc biểu tình diễn ra tại 5 khu vực chính của phía Đông Dải Gaza.
Đến nay đã có ít nhất 45 người Palestine thiệt mạng và khoảng 1.000 người bị thương trong các cuộc đụng độ với lực lượng an ninh Isarel.
Liên quan đến cuộc đụng độ tại Dải Gaza, ngày 14/5, Phó Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Bekir Bozdag tuyên bố Mỹ phải chịu trách nhiệm cùng với Israel về tình trạng bạo lực tại khu vực này. Trên trang Twitter, ông Bekir Bozdag viết: "Chính quyền Mỹ cũng phải chịu chung trách nhiệm với Chính phủ Israel về vụ đụng độ đẫm máu," cho rằng tình trạng bạo lực bùng nổ xuất phát từ quyết định "không công bằng và coi thường luật pháp" của Washington chuyển Đại sứ quán Mỹ từ Tel Aviv về Jerusalem.
Ông Bekir Bozdag, đồng thời là người phát ngôn Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ nhấn mạnh: "Việc chính quyền Mỹ chuyển trụ sở Đại sứ quán về Jerusalem đã phá hủy những cơ hội hòa bình và châm ngòi cho cuộc xung đột có thể gây ra những tổn thất lớn về người và của cũng như hủy hoại vùng đất linh thiêng này."
Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ cũng cho rằng việc Mỹ dời đại sứ quán đến Jerusalem đã cổ vũ lực lượng Israel gây xung đột với người biểu tình Palestine tại Gaza.
Cùng ngày, Ai Cập đã kịch liệt lên án việc lực lượng Israel tấn công dân thường Palestine tại Dải Gaza. Trong một tuyên bố, Bộ Ngoại giao Ai Cập nhấn mạnh: "Ai Cập phản đối việc sử dụng vũ lực chống lại các cuộc tuần hành trong hòa bình đòi quyền lợi. Cairo cảnh báo về các hậu quả tiêu cực từ những hành động leo thang căng thẳng tại các vùng lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng."
Cũng liên quan đến tình trạng bạo lực, ngày 14/5, Đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) về chính sách an ninh và đối ngoại Federica Mogherini đã kêu gọi các bên “kiềm chế tối đa”.
Trong một tuyên bố, bà Mogherini nhấn mạnh: “Hàng chục người Palestine, trong đó có nhiều trẻ em, đã thiệt mạng và gần 1.000 người bị thương do trúng đạn của Israel trong các cuộc biểu tình quy mô lớn gần khu vực hàng rào an ninh tại Gaza. Chúng tôi hy vọng tất cả các bên sẽ hành động một cách kiềm chế tối đa nhằm tránh có thêm thương vong."
Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian cũng lên tiếng phản đối việc Mỹ dời đại sứ quán đến Jerusalem, kêu gọi Israel và Palestine hành động có trách nhiệm để tránh làm gia tăng căng thẳng.
Trong ngày đẫm máu nhất kể từ nhiều năm qua trong cuộc xung đột tại Trung Đông, đã có ít nhất 55 người Palestine thiệt mạng và hơn 2.700 người khác bị thương trong các vụ đụng độ với lực lượng an ninh Israel trong ngày 14/5 tại khu vực biên giới giữa Israel với Gaza khi biểu tình phản đối động thái Mỹ chuyển Đại sứ quán tại Israel từ Tel Aviv đến Jerusalem.
Ai Cập cùng ngày đã gửi hàng cứu trợ nhân đạo tới Dải Gaza đồng thời mở cửa khẩu biên giới Rafah để tiếp nhận những người Palestine bị thương trong các cuộc tấn công của binh sĩ Israel tại vùng lãnh thổ này.
Cửa khẩu biên giới Rafah là cửa ngõ chính dẫn ra thế giới bên ngoài của 1,8 triệu người Palestine sinh sống tại Dải Gaza hiện đang bị Israel phong tỏa, và là cửa khẩu duy nhất không nằm dưới sự kiểm soát của Israel.
Trong khi đó, phản ứng trước thông tin này, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đã hối thúc cả Israel và Palestine thể hiện sự kiềm chế. Ông Guterres kêu gọi lực lượng an ninh Israel kiềm chế tối đa việc sử dụng bạo lực, đồng thời hối thúc phong trào Hamas và những thủ lĩnh biểu tình cần có trách nhiệm tránh những hành động bạo lực và khiêu khích. Ông cũng nhấn mạnh giải pháp hai nhà nước là phương án duy nhất cho cuộc xung đột giữa Israel và Palestine.
Tuy nhiên, một nguồn tin ngoại giao cùng ngày cho hay, Mỹ đã cản trở Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc thông qua tuyên bố yêu cầu mở một cuộc điều tra độc lập về làn sóng bạo lực đẫm máu tại Dải Gaza.
Bên cạnh đó, Nhà Trắng cùng ngày đã quy trách nhiệm cho Hamas về tình hình bạo lực tại Gaza, trong khi cho rằng Israel có quyền "tự vệ"./.
TTXVN/VNP
https://vietnam.vnanet.vn/vietnamese/tin-van/cong-dong-quoc-te-len-an-hanh-dong-bao-luc-cua-israel-nham-vao-nguoi-bieu-tinh-o-gaza-177801.html