Làng Thổ Hà, xã Vân Hà, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang từ lâu đã nổi tiếng với nghề làm bánh đa nem truyền thống. Nơi đây được xem như "vương quốc" của bánh đa nem, lưu giữ tinh hoa ẩm thực của người Việt và được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào năm 2019.

Nghề làm bánh đa nem Thổ Hà có lịch sử hàng trăm năm, được truyền từ đời này sang đời khác. Theo lời kể của các bậc cao niên trong làng, nghề này xuất hiện từ thời nhà Nguyễn, gắn liền với câu chuyện về một người phụ nữ di cư đến Thổ Hà và mang theo bí quyết làm bánh độc đáo. Qua nhiều thế hệ, người dân nơi đây đã dày công gìn giữ và phát triển nghề truyền thống này, biến nó thành một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa của địa phương. Làng nghề này đã tạo việc làm cho hàng trăm người dân, góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển.

Làng Thổ Hà còn lưu giữ được nhiều nét cổ xưa và điều đặc trưng khi đặt chân đến Thổ Hà là các con ngõ đầy những tấm phên người dân sử dụng để phơi bánh đa. Ảnh: Công Đạt/Báo ảnh Việt Nam

Để làm ra những chiếc bánh đa nem thơm ngon, dai giòn, người dân Thổ Hà phải trải qua nhiều công đoạn tỉ mỉ. Gạo nếp được vo sạch, ngâm mềm, sau đó đem xay thành bột mịn. Bột gạo được pha với nước theo tỷ lệ phù hợp, tráng đều lên một tấm vải mỏng và phơi dưới nắng cho đến khi khô giòn. Cuối cùng, bánh được sấy trên than hoa cho đến khi vàng đều.

Bánh đa nem Thổ Hà có đặc điểm mỏng tang, dai giòn, màu trắng ngà tự nhiên. Bánh không sử dụng hóa chất, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và có thể bảo quản được lâu trong điều kiện bình thường. Nhờ những ưu điểm này, bánh đa nem Thổ Hà đã trở thành nguyên liệu không thể thiếu trong các món ăn như nem rán, nem cuốn, chả giò,… và được nhiều người ưa chuộng.

Bột gạo được lọc qua nhiều lớp vải để loại bỏ tạp chất, sau đó được tráng trên một tấm vải mỏng và đem sấy. Ảnh: Công Đạt/Báo ảnh Việt Nam

Nghề làm bánh đa nem Thổ Hà không chỉ mang lại giá trị kinh tế cho người dân địa phương mà còn góp phần gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc. Du khách đến với Thổ Hà có thể tham quan làng nghề, tìm hiểu quy trình làm bánh đa nem và mua những mẻ bánh ngon nhất về làm quà.

Khác với các vùng khác, bánh đa nem Thổ Hà đã tạo nên thương hiệu riêng bởi những đặc trưng, bánh màu trắng vừa phải, mềm, dẻo, mở túi đựng bánh thấy còn thơm mùi gạo lại dai chứ không dễ vỡ như nhiều loại bánh đa nem khác, khi cuộn nem rán, vỏ bánh giòn tan, vàng óng rất hấp dẫn.

Với hương vị đặc trưng riêng, đến nay bánh đa nem Thổ Hà không chỉ được thị trường trong nước ưa chuộng mà còn được xuất khẩu sang các nước như Hàn Quốc, Nhật Bản…

Vào những ngày được nắng, các mẻ bánh đa sẽ khô đều, sau khi sấy sẽ có màu vàng nhạt. Ảnh: Công Đạt/Báo ảnh Việt Nam

Tuy nhiên, nghề làm bánh đa nem Thổ Hà cũng đang đối mặt với nhiều thách thức. Một trong những vấn đề lớn nhất là việc giữ gìn bí quyết gia truyền. Nhiều gia đình trẻ không muốn theo nghề vì công việc vất vả, thu nhập bấp bênh. Nguy cơ mai một nghề truyền thống là điều khiến nhiều người lo ngại.

Bên cạnh đó, sự xuất hiện của các loại bánh đa nem công nghiệp với giá thành rẻ hơn cũng khiến cho bánh đa nem Thổ Hà gặp nhiều khó khăn trong việc cạnh tranh.

 

Sau khi tráng, bánh được phơi dưới nắng cho đến khi khô giòn. Ảnh: Công Đạt/Báo ảnh Việt Nam

Nghề làm bánh đa nem Thổ Hà là một di sản văn hóa quý giá cần được gìn giữ và phát huy. Với những giá trị độc đáo và ý nghĩa to lớn, bánh đa nem Thổ Hà đã trở thành niềm tự hào của người dân Bắc Giang và là món quà ẩm thực đặc biệt dành cho du khách khi đến với mảnh đất địa linh nhân kiệt này./.

Bài, ảnh: Công Đạt/ Báo ảnh  Việt Nam

https://vietnam.vnanet.vn/vietnamese/long-form/banh-da-nem-tho-ha-369310.html