Bà Nguyễn Thị Hồi được biết đến là người phụ nữ đã thiết lập những chuyến thăm chính thức cấp cao, mang tính lịch sử của nguyên thủ hai nước Việt Nam – Áo và Việt Nam – Canada; vận động thành công sự ủng hộ của quốc tế trong tiến trình Việt Nam gia nhập WTO; được Ủy ban UNESCO thế giới bầu chọn là một trong 60 người phụ nữ quốc tế điển hình có đóng góp cho 60 năm của UNESCO…
Nơi bà ở hiện nay là một căn nhà được thiết kế theo kiểu Á – Âu, vừa có những nét hiện đại phương Tây nhưng lại mang nhiều nét phong thủy của Á Đông.
Hôm gặp bà, chúng tôi bắt đầu câu chuyện về cái biệt danh “Hồi hung” nghe khá lạ mà mọi người đặt cho bà. Hóa ra đó là câu chuyện gắn với một sự kiện quan trọng mang tính bước ngoặt trong quan hệ ngoại giao của Việt Nam với Canada. Và biệt danh “Hồi hung” của bà là do nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải đặt trong chuyến thăm chính thức cấp cao đầu tiên đến Canada (năm 2005). Đây là chuyến thăm mang tính lịch sử của Thủ tướng Việt Nam đầu tiên đến Canada. Và bà Hồi chính là người đã có công thiết lập nên chuyến đi này.
Để thực hiện được chuyến thăm lịch sử này, bà đã đưa chúng tôi quay trở lại với câu chuyện mà nó có tác động mang tính bước ngoặt với nền kinh tế Việt Nam. Đó là cuộc vận động sự ủng hộ của quốc tế, mà cụ thể là Canada trong tiến trình Việt Nam gia nhập WTO. Việt Nam đã kết thúc đàm phán với Canada trước cả Mỹ. Và bà Hồi là người đã góp phần to lớn vào thành công này. Chính những lập luận sắc bén của bà là một mũi tên trúng hai đích khi vừa giúp Việt Nam có một lá phiếu đầu tiên của nhóm nước G7, vừa giúp bà tạo được dấu ấn đặc biệt với các chính khách Canada.
Nhờ sự nhạy bén của mình, bà đã biết được tâm lý của người Canada là không thích người ta “đồng hóa” Canada với nước Mỹ. Bởi vậy, bà đã thuyết trình với trưởng phái đoàn đàm phán của Canada rằng: “Thứ nhất Canada không phải là Mỹ mà tại sao các ông cứ phải chờ vào nước Mỹ. Thứ hai, trong lịch sử, Canada đã là một đất nước mà người dân Việt Nam ai cũng biết đến bởi các ông đã tham gia vào hai hiệp định đình chiến quan trọng kết thúc hai cuộc chiến tranh lớn nhất của Việt Nam đó là chống Pháp và chống Mỹ. Bởi vậy, Canada hãy làm việc đó trước Mỹ, coi đó như là một món quà cho nhân dân Việt Nam. Và vì rằng nếu Mỹ ủng hộ thì Canada cũng sẽ phải theo…”.
Tiếp đó, bà biết Canada là một đất nước mà nhân quyền được đưa lên hàng đầu. Bởi vậy, bà Hồi đã tiếp tục những lập luận của mình rằng: “Nếu Canada tặng món quà đó cho nhân dân Việt Nam thì trước tiên món quà đó là giành cho phụ nữ và trẻ em. Bởi đằng sau đó là công ăn, là việc làm mà ở những xí nghiệp đó phụ nữ của chúng tôi chiếm đa số. Đằng sau những người phụ nữ đó lại là những trẻ em…”.
Những lập luận sắc bén này của bà cộng với sự giúp đỡ của một doanh nhân Việt kiều đặc biệt tại Canada đã giúp Việt Nam hoàn thành đàm phán với Canada trước cả Mỹ. Đây là sự ủng hộ đầu tiên của nhóm nước G7 đối với Việt Nam, mở đường cho sự thành công của Việt Nam trong việc gia nhập WTO.
Từ dấu ấn đặc biệt trong lần đàm phán thành công này đã giúp bà Hồi củng cố thêm hình ảnh và uy tín với các chính khách Canada. Nhờ vậy, bà đã tổ chức thành công chuyến thăm lịch sử của Thủ tướng Phan Văn Khải đến Canada.
Chuyến thăm mà ngày nay khi nhắc lại nhiều người vẫn phải khâm phục. Bởi vào thời điểm đó (năm 2005), việc nhìn thấy một lá cờ đỏ sao vàng của Việt Nam trên lãnh thổ của những nước tư bản phát triển đã là điều vô cùng hiếm thấy, huống chi là 2000 lá cờ đỏ sao vàng được cắm xen kẽ với cờ của Canada dọc trên tuyến đường đón Thủ tướng Phan Văn Khải sang thăm.
Đến giờ, bà vẫn nhớ như in cái cảm giác cảm động đến rơi nước mắt khi nhìn thấy cờ Việt Nam rực đỏ trên đường phố Canada. Thủ tướng Phan Văn Khải gặp bà khi đó đã nói rằng: “Đại sứ Hồi “hung” quá!” (ý là “Đại sứ Hồi mạnh bạo quá” – PV). Từ đó, bà có biệt danh là “Hồi hung”.
Nhiệm kỳ đại sứ của bà tại Áo cũng thật đặc biệt. Chúng tôi tiếp tục câu chuyện với bà về tấm ảnh mà bà đã chụp với Tổng thống Áo. Đây cũng là kỷ niệm mà bà không thể quên trong nhiệm kỳ làm đại sứ tại Áo (1992 - 1995). Đó là sự kiện Tổng thống Áo kỷ niệm tròn 60 tuổi. Bà Hồi đã gửi bức ảnh chân dung của Tổng thống Áo về Việt Nam nhờ bà con của mình ở quê nhà dệt tấm ảnh đó trên nền thảm len Hải Phòng. Bức ảnh đó sau khi được gửi đến văn phòng Tổng thống đúng ngày sinh nhật thì nửa tiếng sau bà Hồi đã nhận được tấm thiệp cảm ơn được gửi lại từ văn phòng Tổng thống với lời nhắn: “…Tại sao lại có thể tinh tế đến như vậy!”.
Cuối năm đó, trong buổi gặp mặt tất cả các Đại sứ trên đất nước Áo, Tổng thống Áo đã đi bắt tay tất cả mọi người, khi đến lượt bà và nghe giới thiệu là Đại sứ Việt Nam, Tổng thống Áo đã rất vui mừng, ôm hôn thắm thiết và nói với bà rằng: “Tôi nhận ra bà rồi, cảm ơn bà nhiều lắm!”. Điều ấy khiến đã Đại sứ các nước đứng bên cạnh phải ngạc nhiên và hỏi rằng: “Mới sang mà làm sao bà lại thân với ông Tổng thống như thế?”. Tuy nhiên, họ không biết rằng, chính sự tinh tế, khéo léo và sự tự tôn về văn hóa dân tộc của mình đã giúp bà hoàn thành xuất sắc, là cầu nối giúp Việt Nam ký kết nhiều hiệp định quan trọng với Áo.
Nhiệm kỳ của bà đã kết thúc, sứ mệnh của bà với đất nước đã hoàn thành nhưng những “viên gạch” ngoại giao mà bà đã xây cho thế hệ sau này sẽ mãi là nền tảng để Việt Nam gặt hái được nhiều thành công hơn nữa trong công tác ngoại giao./.
Nơi bà ở hiện nay là một căn nhà được thiết kế theo kiểu Á – Âu, vừa có những nét hiện đại phương Tây nhưng lại mang nhiều nét phong thủy của Á Đông.
Hôm gặp bà, chúng tôi bắt đầu câu chuyện về cái biệt danh “Hồi hung” nghe khá lạ mà mọi người đặt cho bà. Hóa ra đó là câu chuyện gắn với một sự kiện quan trọng mang tính bước ngoặt trong quan hệ ngoại giao của Việt Nam với Canada. Và biệt danh “Hồi hung” của bà là do nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải đặt trong chuyến thăm chính thức cấp cao đầu tiên đến Canada (năm 2005). Đây là chuyến thăm mang tính lịch sử của Thủ tướng Việt Nam đầu tiên đến Canada. Và bà Hồi chính là người đã có công thiết lập nên chuyến đi này.
 Bà Nguyễn Thị Hồi (tháng 4/2015). Ảnh: Trịnh Văn Bộ  Bà Nguyễn Thị Hồi tại Hội nghị ESCAP 1982 tại Thái Lan. Ảnh: Tư liệu  Bà Nguyễn Thị Hồi tại Hội nghị ESCAP năm 1991. Ảnh: Tư liệu |
Để thực hiện được chuyến thăm lịch sử này, bà đã đưa chúng tôi quay trở lại với câu chuyện mà nó có tác động mang tính bước ngoặt với nền kinh tế Việt Nam. Đó là cuộc vận động sự ủng hộ của quốc tế, mà cụ thể là Canada trong tiến trình Việt Nam gia nhập WTO. Việt Nam đã kết thúc đàm phán với Canada trước cả Mỹ. Và bà Hồi là người đã góp phần to lớn vào thành công này. Chính những lập luận sắc bén của bà là một mũi tên trúng hai đích khi vừa giúp Việt Nam có một lá phiếu đầu tiên của nhóm nước G7, vừa giúp bà tạo được dấu ấn đặc biệt với các chính khách Canada.
Nhờ sự nhạy bén của mình, bà đã biết được tâm lý của người Canada là không thích người ta “đồng hóa” Canada với nước Mỹ. Bởi vậy, bà đã thuyết trình với trưởng phái đoàn đàm phán của Canada rằng: “Thứ nhất Canada không phải là Mỹ mà tại sao các ông cứ phải chờ vào nước Mỹ. Thứ hai, trong lịch sử, Canada đã là một đất nước mà người dân Việt Nam ai cũng biết đến bởi các ông đã tham gia vào hai hiệp định đình chiến quan trọng kết thúc hai cuộc chiến tranh lớn nhất của Việt Nam đó là chống Pháp và chống Mỹ. Bởi vậy, Canada hãy làm việc đó trước Mỹ, coi đó như là một món quà cho nhân dân Việt Nam. Và vì rằng nếu Mỹ ủng hộ thì Canada cũng sẽ phải theo…”.
Tiếp đó, bà biết Canada là một đất nước mà nhân quyền được đưa lên hàng đầu. Bởi vậy, bà Hồi đã tiếp tục những lập luận của mình rằng: “Nếu Canada tặng món quà đó cho nhân dân Việt Nam thì trước tiên món quà đó là giành cho phụ nữ và trẻ em. Bởi đằng sau đó là công ăn, là việc làm mà ở những xí nghiệp đó phụ nữ của chúng tôi chiếm đa số. Đằng sau những người phụ nữ đó lại là những trẻ em…”.
Những lập luận sắc bén này của bà cộng với sự giúp đỡ của một doanh nhân Việt kiều đặc biệt tại Canada đã giúp Việt Nam hoàn thành đàm phán với Canada trước cả Mỹ. Đây là sự ủng hộ đầu tiên của nhóm nước G7 đối với Việt Nam, mở đường cho sự thành công của Việt Nam trong việc gia nhập WTO.
Từ dấu ấn đặc biệt trong lần đàm phán thành công này đã giúp bà Hồi củng cố thêm hình ảnh và uy tín với các chính khách Canada. Nhờ vậy, bà đã tổ chức thành công chuyến thăm lịch sử của Thủ tướng Phan Văn Khải đến Canada.
Chuyến thăm mà ngày nay khi nhắc lại nhiều người vẫn phải khâm phục. Bởi vào thời điểm đó (năm 2005), việc nhìn thấy một lá cờ đỏ sao vàng của Việt Nam trên lãnh thổ của những nước tư bản phát triển đã là điều vô cùng hiếm thấy, huống chi là 2000 lá cờ đỏ sao vàng được cắm xen kẽ với cờ của Canada dọc trên tuyến đường đón Thủ tướng Phan Văn Khải sang thăm.
Đến giờ, bà vẫn nhớ như in cái cảm giác cảm động đến rơi nước mắt khi nhìn thấy cờ Việt Nam rực đỏ trên đường phố Canada. Thủ tướng Phan Văn Khải gặp bà khi đó đã nói rằng: “Đại sứ Hồi “hung” quá!” (ý là “Đại sứ Hồi mạnh bạo quá” – PV). Từ đó, bà có biệt danh là “Hồi hung”.
Nhiệm kỳ đại sứ của bà tại Áo cũng thật đặc biệt. Chúng tôi tiếp tục câu chuyện với bà về tấm ảnh mà bà đã chụp với Tổng thống Áo. Đây cũng là kỷ niệm mà bà không thể quên trong nhiệm kỳ làm đại sứ tại Áo (1992 - 1995). Đó là sự kiện Tổng thống Áo kỷ niệm tròn 60 tuổi. Bà Hồi đã gửi bức ảnh chân dung của Tổng thống Áo về Việt Nam nhờ bà con của mình ở quê nhà dệt tấm ảnh đó trên nền thảm len Hải Phòng. Bức ảnh đó sau khi được gửi đến văn phòng Tổng thống đúng ngày sinh nhật thì nửa tiếng sau bà Hồi đã nhận được tấm thiệp cảm ơn được gửi lại từ văn phòng Tổng thống với lời nhắn: “…Tại sao lại có thể tinh tế đến như vậy!”.
 Bà Nguyễn Thị Hồi duyệt đội danh dự trước Phủ Tổng thống Áo. Ảnh: Tư liệu  Bà Nguyễn Thị Hồi trình Quốc thư tại Phủ Tổng thống Áo. Ảnh: Tư liệu  Đại sứ Nguyễn Thị Hồi đến chào Tổng thống Áo Thomas Klestil khi kết thúc nhiệm kỳ năm 1995. Ảnh: Tư liệu  Bà Nguyễn Thị Hồi gặp mặt Thị trưởng Salzbourge 1992. Ảnh: Tư liệu |
Cuối năm đó, trong buổi gặp mặt tất cả các Đại sứ trên đất nước Áo, Tổng thống Áo đã đi bắt tay tất cả mọi người, khi đến lượt bà và nghe giới thiệu là Đại sứ Việt Nam, Tổng thống Áo đã rất vui mừng, ôm hôn thắm thiết và nói với bà rằng: “Tôi nhận ra bà rồi, cảm ơn bà nhiều lắm!”. Điều ấy khiến đã Đại sứ các nước đứng bên cạnh phải ngạc nhiên và hỏi rằng: “Mới sang mà làm sao bà lại thân với ông Tổng thống như thế?”. Tuy nhiên, họ không biết rằng, chính sự tinh tế, khéo léo và sự tự tôn về văn hóa dân tộc của mình đã giúp bà hoàn thành xuất sắc, là cầu nối giúp Việt Nam ký kết nhiều hiệp định quan trọng với Áo.
Nhiệm kỳ của bà đã kết thúc, sứ mệnh của bà với đất nước đã hoàn thành nhưng những “viên gạch” ngoại giao mà bà đã xây cho thế hệ sau này sẽ mãi là nền tảng để Việt Nam gặt hái được nhiều thành công hơn nữa trong công tác ngoại giao./.
Bài: Thảo Vy - Ảnh: Trịnh Văn Bộ & Tư liệu
