ໂຮງຮຽນ ຫງວຽນຢູ  

ປະຊາຄົມຊາວ ຫວຽດນາມ ອາໄສຢູ່ ສປປ ລາວ ມີປະມານ 100.000 ຄົນ, ຍາມໃດເຂົາເຈົ້າກໍ່ຢາກໃຫ້ລູກຫຼານຮູ້ພາສາ ຫວຽດ ແລະ ຖືນັ້ນແມ່ນຄວາມຈຳເປັນທີ່ສຸດ, ຍ້ອນເວົ້າແລະ ຂຽນພາສາແມ່ຂອງຕົນໄດ້ ຈຶ່ງສາມາດຊາບຊຶມ, ຮັກສາ, ເພີ່ມພູນຄູນສ້າງບັນດາສິ່ງຍອດຍິ່ງເຊິ່ງລຸ້ນພໍ່ລຸ້ນອ້າຍປະໄວ້ໃຫ້. ຍ້ອນເຫດນັ້ນ, ເຖິງວ່າຈະແມ່ນລຸ້ນທີສອງ, ທີສາມຫຼື ລຸ້ນທີ 4 ທີ່ດຳລົງຊີວິດຢູ່ເຂດດິນແດນລາວກໍ່ຕາມ ແຕ່ວ່າພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນຊາວ ຫວຽດນາມ ອາໄສຢູ່ວຽງຈັນ ກໍຍັງມີຄວາມເອົາໃຈໃສ່ໃນການໃຫ້ລູກຫຼານຂອງຕົນຮຽນພາສາ ຫວຽດ ໄປຄຽງຄູ່ກັບພາສາລາວ. ພວກນ້ອງໆເອງກໍ່ເຂົ້າໃຈໄດ້ເຖິງຄວາມສຳຄັນຂອງພາສາ ຫວຽດ ດັ່ງນັ້ນຍາມໃດກໍ່ມານະພະຍາຍາມເພື່ອບັນລຸໄດ້ໝາກຜົນທີ່ດີທີ່ສຸດ.

ໃນຊຸມປີມໍ່ໆມານີ້, ມີຊາວໜຸ່ມ, ເຍົາວະຊົນເຊິ່ງແມ່ນຊາວ ຫວຽດນາມ ອາໄສຢູ່ ລາວ ລຸ້ນຄົນທີ 3, ທີ 4 ຍິ່ງນັບມື້ນັບມີຄວາມມັກຮັກໃນການຮຽນພາສາ ຫວຽດ. ມີຫຼາຍຄົນຮຽນພາສາ ຫວຽດ ແມ່ນຍ້ອນໄດ້ຮູ້ອີກພາສາໜຶ່ງເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ມີຫຼາຍຄົນຮຽນພາສາ ຫວຽດ ຍ້ອນມີຄວາມຫວັງຢາກກັບເມືອບ້ານເກີດເມືອງນອນເພື່ອຮ່ຳຮຽນ, ເຮັດວຽກ ຫຼື ຮຽນເພື່ອຊອກຮູ້ກ່ຽວກັບວັດທະນະທຳ, ປະຫວັດສາດກົກເຄົ້າເຫງົາກໍຂອງຕົນຕື່ມອີກ… ແຕ່ພວກນ້ອງລ້ວນແຕ່ມີຄວາມຮັກທີ່ສັກກະລະບູຊາຕໍ່ປະເທດຊາດ. ດ້ວຍບັນດາຄຳສັບທີ່ລຽບງ່າຍ ແຕ່ດ້ວຍຄວາມຮູ້ສຶກອັນຈິງໃຈ, ນ້ອງ ໄຊຍະລາດ, ອາຍຸ 15 ປີ, ມີຄວາມພູມໃຈເມື່ອໄດ້ແບ່ງປັນກ່ຽວກັບຄວາມມັກຮັກກໍ່ຄືຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຂອງຕົນໃນເວລາເລີ່ມຮຽນພາສາ ຫວຽດ ທຳອິດ ຈົນຮອດຈຸດເວລາທີ່ອ່ານໄດ້ຂຽນເປັນ:

“ກ່ອນນີ້ 2 ປີ ນ້ອງຢາກຊອກຮູ້ກ່ຽວກັບວັດທະນະທຳ, ກ່ຽວກັບບ້ານເກີດເມືອງນອນ ຫວຽດນາມ, ຫຼັງຈາກນັ້ນນ້ອງໄດ້ເລີ່ມຮຽນພາສາ ຫວຽດ. ເຖິງວ່າ ພໍ່ປູ່ແມ່ຍ່າ ໄດ້ເລົ່າໃຫ້ຟັງກ່ຽວກັບປະຫວັດສາດຂອງ ຫວຽດນາມ ແລ້ວກໍ່ຕາມ ແຕ່ຍັງບໍ່ທັນເຂົ້າໃຈໝົດເທື່ອ ແລະ ເມື່ອຮູ້ພາສາ ຫວຽດ ນັ້ນ ກໍໄດ້ຊ່ວຍໃຫ້ນ້ອງເຂົ້າໃຈກ່ຽວກັບປະຫວັດສາດຂອງປະເທດຊາດແຈ້ງກ່ວາອີກ. ນອກຈາກນັ້ນແລ້ວ, ນ້ອງກໍ່ສາມາດໄດ້ພົວພັນແລກປ່ຽນກັບໝູ່ເພື່ອນ, ນັກສຶກສາ ຫວຽດນາມ ຢູ່ບັນດາປະເທດໃນໂລກ”.

  ນ້ອງສາວ ທັດສະນີ ໂພມາສີ, ອາຍຸ 17  

ສຳລັບ ທັດສະນີ ໂພມາສີ, ອາຍຸ 17 ປີທີ່ໄດ້ກຳເນີດ ແລະ ເຕີບໃຫຍ່ຢູ່ ລາວ ແຕ່ພໍ່ແມ່ໄດ້ສອນ ພາສາ ຫວຽດ ແຕ່ຄາວຍັງນ້ອຍ ດັ່ງນັ້ນ, ການຮຽນພາສາ ຫວຽດ ຂອງນ້ອງກໍ່ສະດວກກ່ວາ. ທັດສະນີ ເລົ່າໃຫ້ຟັງວ່າ: ຍາມໃດພໍ່ແມ່ກໍ່ບອກສອນວ່າ ຕ້ອງອວ່າຍໜ້າເມືອຫາກົກເຄົ້າເຫງົາກໍ, ເຖິງວ່າຈະດຳລົງຊີວິດຢູ່ແຫ່ງຫົນໃດກໍ່ຕາມ, ບ້ານເກີດເມືອງນອນຍາມໃດກໍ່ຢູ່ໃນຫົວໃຈ ແລະ ຫວັງວ່າລູກຫຼານຈະແມ່ນລຸ້ນສືບທອດຮັກສາ ພາສາ ຫວຽດ ໃນປະເທດລ້ານຊ້າງນີ້:

“ນ້ອງໄດ້ຮຽນພາສາ ຫວຽດ ຕອນອາຍຸ 6 ປີ. ນອກຈາກເວລາຮ່ຳຮຽນຢູ່ໂຮງຮຽນແລ້ວ, ເມື່ອກັບບ້ານພໍ່ແມ່ກໍ່ໄດ້ສອນເພີ່ມພາສາ ຫວຽດ ແລະ ມີການໂອ້ລົມກັນດ້ວຍພາສາ ຫວຽດ. ຮຽນພາສາ ຫວຽດ ແມ່ນເພື່ອຮູ້ຈັກພາສາໜຶ່ງຕື່ມອີກ, ທີສອງ, ນ້ອງກໍ່ຢາກຊອກຮູ້ກ່ຽວກັບວັດທະນະທຳ ຫວຽດນາມ ແລະ ເມື່ອກັບບ້ານ ກໍ່ສາມາດລົມນຳຍາດຕິພີ່ນ້ອງດ້ວຍພາສາ ຫວຽດ, ສິ່ງດັ່ງກ່າວເຮັດໃຫ້ນ້ອງມີຄວາມສະໜິດຕິດພັນ ແລະ ຢາກຮຽນພາສາ ຫວຽດ ຫຼາຍກ່ວາອີກ”.

ທ່ານນາງ ຫງວຽນທິແທັງເຮືອງ, ອຳນວຍການໂຮງຮຽນສອງພາສາ ລາວ - ຫວຽດນາມ ຫງວຽນຢູ ປະຈຳ ນະຄອນຫຼວງ ວຽງຈັນ, ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ໂຮງຮຽນໄດ້ນຳພາສາ ຫວຽດ ເຂົ້າໃນຫຼັກສູດການສິດສອນຢູ່ທຸກຊັ້ນຮຽນ ແລະ ນີ້ແມ່ນບ່ອນຮ່ຳຮຽນ, ຝຶກຝົນຫຼໍ່ຫຼອມຂອງນັກຮຽນເຊິ່ງເປັນລູກຫຼານຂອງຊາວ ຫວຽດນາມ ທີ່ພວມດຳລົງຊີວິດ ແລະ ເຮັດວຽກຢູ່ ສປປ ລາວ ຫຼາຍລຸ້ນຄົນ. ຍ້ອນໄດ້ນຳການສອນພາສາຫວຽດ ເຂົ້າໃນຫຼັກສູດການຮຽນຂອງນັກຮຽນແຕ່ຄາວຍັງນ້ອຍ ດັ່ງນັ້ນຕຳລາການຮຽນການສອນຂອງໂຮງຮຽນກໍ່ໄດ້ຮັບການນຳໃຊ້ຢ່າງມີໄຫວພິບເພື່ອຖ່າຍທອດຄວາມຮູ້ກ່ຽວກັບດ້ານວັດທະນະທຳ, ປະຫວັດສາດ ຂອງ ຫວຽດນາມ, ເພື່ອແນໃສ່ເຮັດໃຫ້ນ້ຳໃຈມິດຕະພາບແບບພິເສດລະຫວ່າງສອງປະເທດ ຫວຽດນາມ ແລະ ລາວ ເລິກເຊິ່ງຂຶ້ນຕື່ມ; ຊ່ວຍໃຫ້ລູກຫຼານຊາວ ຫວຽດນາມ ອາໄສຢູ່ລາວ ແລະ ນັກຮຽນລາວ ມີຄວາມເຂົ້າໃຈ ແລະ ຮັກແພງປະເທດຊາດ, ຊາວ ຫວຽດນາມ ກ່ວາອີກ:

“ບັນດາຄູສອນບໍ່ພຽງແຕ່ສອນກ່ຽວກັບວັດທະນະທຳເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ໜ້າທີ່ຂອງບັນດາຄູສອນສູງສົ່ງກວ່າອີກ, ນັ້ນແມ່ນໄດ້ພາພວກນ້ອງອວ່າຍໜ້າເມືອຫາບ້ານເກີດເມືອງນອນ, ກົກເຄົ້າເຫງົ້າກໍ ເພື່ອໃຫ້ພວກນ້ອງມີຄວາມເຂົ້າໃຈເລິກເຊິ່ງກ່ວາກ່ຽວກັບປະເທດຊາດ ແລະ ປະຊາຊົນ ຫວຽດນາມ. ພວກຂ້າພະເຈົ້າຫວັງວ່າ, ນ້ອງນັກຮຽນຂອງໂຮງຮຽນ ຫງວຽນຢູ ທຸກຄົນ ຈະເວົ້າພາສາ ຫວຽດ ໄດ້ເປັນຄືດັ່ງພາສາທົ່ວໄປ”.

  ທ່ານນາງ ຫງວຽນທິແທັງເຮືອງ, ອຳນວຍການໂຮງຮຽນສອງພາສາ ລາວ - ຫວຽດນາມ ຫງວຽນຢູ  

ພາສາ ຫວຽດ ມີບົດບາດສຳຄັນສຳລັບຊາວ ຫວຽດນາມ ທີ່ອາໄສຢູ່ຕ່າງປະເທດເວົ້າລວມ ແລະ ຊາວ ຫວຽດນາມ ອາໄສຢູ່ວຽງຈັນ ເວົ້າສະເພາະ. ຖ້າຫາກບໍ່ຮັກສາພາສາ ຫວຽດ ໃຫ້ເປັນຢ່າງດີນັ້ນກໍຍາກທີ່ຈະຮັກສາສີສັນ, ວັດທະນະທຳຂອງຊາວ ຫວຽດນາມ ຢູ່ຕ່າງປະເທດໄວ້ໄດ້. ຍ້ອນຮັບຮູ້ໄດ້ສິ່ງດັ່ງກ່າວ, ດັ່ງນັ້ນບັນດາພໍ່ແມ່ ແລະ ພວກນ້ອງເອງຍາມໃດກໍ່ພະຍາຍາມໃນການຮ່ຳຮຽນພາສາ ຫວຽດ, ເພື່ອໃຫ້ພາສາ ຫວຽດ ຄືດັ່ງສິ່ງທີ່ບໍ່ອາດຂາດໄດ້ໃນວັດທະນະທຳ ຫວຽດນາມ, ປະຊາຄົມຊາວ ຫວຽດນາມ ຢູ່ນະຄອນຫຼວງ ວຽງຈັນ./.