ທ່ານ ຮສຈ.ປອ ຫງວຽນວັນຮຸຍ, ອະດີດຜູ້ອໍານວຍການ ຫໍພິພິທະພັນ ຊົນເຜົ່າ ວິທະຍາ ຫວຽດນາມ, ຜູ້ສ້າງ “ການປະຕິວັດ” ໃນວຽກງານ ວາງສະແດງ ຫໍພິພິທະພັນຢູ່ ຫວຽດນາມ. ພາບ: ຫວຽດເກື່ອງ

ຕາມ​ທ່ານ​ ຮສຈ. ປອ ຫງວຽນວັນຮຸຍ, ຫໍພິພິທະ​ພັນ ​ແມ່ນ​ສະ​ຖາ​ບັນ​ວັດທະນະທຳ​ ທີ່ສຳຄັນ, ​ແມ່ນ​ບ່ອນເກັບຮັກສາໄວ້​ຂໍ້ມູນເອກະສານ, ວັດຖຸ​ພັນ​ ອັນ​ລ້ຳ​ຄ່າ, ປະກອບສ່ວນ​ຢ່າງ​ຕັ້ງໜ້າ ເຂົ້າໃນ​ການ​ປົກ​ປັກ​ຮັກສາ ​ແລະ ​ເສີມຂະຫຍາຍ​ມໍລະດົກ​ວັດ ທະນະທຳ, ​ປະຫວັດສາດ​ ຂອງ​ ຊາດ. ​ເຖິງ​ຢ່າງ​ໃດ​ກໍ​ຕາມ, ເມື່ອ​ຫວນຄືນ​ເວລາ​ ​ເກືອບ 3 ທົດ​ສະ​ວັດຜ່ານມາ, ຫໍພິພິທະ​ພັນ ຫຼາຍແຫ່ງ​ຢູ່ ຫວຽດນາມ ​ຕ້ອງປະເຊີນກັບ​ສະພາບ​ ບໍ່​ມີ​ແຂກ ເຂົ້າ ມາຢ້ຽມຢາມ. ເພາະສະ​ນັ້ນ, ສິ່ງ​ທີ່​ຍາກ​ທີ​ສຸດ ​ທີ່​ທ່ານ​ ຮສຈ ຫງວຽນ​ວັນ​ຮຸຍ ຄິດວົນໄປວຽນມາໃນຄາວນັ້ນ ​ແມ່ນ “ເຮັດ​ແນວ​ໃດ​ເພື່ອໃຫ້ ຫໍພິພິທະພັນ ຊົນເຜົ່າ ວິທະຍາ ຫຼັງການສ້າງຕັ້ງ ຈະບໍ່ຕົກ ຢູ່ໃນ ຊະຕາກໍາ ດຽວກັນ”.

ປີ 1987, ໂດຍຜ່ານກອງທຶນໄກ່ເກ່ຍ, ເປັນຄັ້ງທຳອິດ ຫວຽດ ນາມ ໄດ້​ຕ້ອນຮັບ​ຄະນະ​ຜູ້​ແທນ ​ບັນດາ​ນັກວິທະຍາສາດ ​ສັງຄົມ ອາ​ເມ​ລິ​ກາ ມາ​ຢ້ຽມຢາມ ຮ່າ​ໂນ້ຍ, ​ເປີດ​ໂອກາດ​ຄວາມຮ່ວມ​ມື ​ລະຫວ່າງ ຫວຽດນາມ ​ແລະ ສ ອາ​ເມ​ລິ​ກາ. ການ​ຢ້ຽມ​ຢາມ​ຄັ້ງ​ນີ້​ໄດ້ຊ່ວຍ​ໃຫ້​ທ່ານ​ ຮສຈ. ປອ ຫງວຽນ​ວັນ​ຮຸຍ ໄດ້​ເຂົ້າ​ເຖິງກັບວົງການ​ພິ​ພິ​ທະ​ພັນ​ໂລກ. ໃນຊຸມປີ ຕໍ່ມາ, ໃນໄລຍະການສ້າງຕັ້ງ ໂຄງການ ຫໍພິພິທະພັນ ຊົນເຜົ່າ ວິທະຍາ, ທ່ານ ຮສຈ. ປອ ຮຸຍໄດ້ມີການຢ້ຽມຢາມ ແລະ ເຮັດວຽກ ຫຼາຍຄັ້ງ ກັບຜູ້ເຮັດວຽກງານ ພິພິທະພັນ ຂອງ ຝຣັ່ງ, ສ ອາເມລິກາ ແລະ ຍີ່ປຸ່ນ, ໄດ້ເຂົ້າເຖິງກັບແນວຄວາມຄິດໃໝ່ສຸດ ກ່ຽວກັບພິພິທະພັນໂລກ. 

ປີ 1995, ຫໍພິພິທະ​ພັນ​ ຊົນ​ເຜົ່າ​ວິທະຍາ ຫວຽດນາມ ​ໄດ້​ເປີດ​​ຕ້ອນຮັບ​ນັກທ່ອງ​ທ່ຽວ ຢ່າງ​ເປັນ​ທາງ​ການ ແລະ ເປັນ​ຄັ້ງ​ທຳ​ອິດ ​ຊາວ ຫວຽດນາມ ​ທີ່ເຂົ້າຢ້ຽມ​ຊົມ​ ພິພິທະ​ພັນ ​ໄດ້​ຮັບ​ຟັງ ​ບັນດາ​ຊົນ​ເຜົ່າ​ແນະນຳ ກ່ຽວກັບ​ວັດທະນະທຳ ​ແລະ ພາສາ​ຂອງ​ເຂົາ ເຈົ້າ ໂດຍ​ກົງ​ຜ່ານ ຄລິບ ສ້າງດ້ວຍຖ້ອຍຄຳ ​ຫຼື ​ການສະ​ແດງຕ່າງໆ...

ເປັນຄັ້ງທໍາອິດ, ຫໍພິພິທະພັນ ແຫ່ງໜຶ່ງ ມີພື້ນທີ່ວາງສະແດງ ຢູ່ກາງແຈ້ງ. ນັ້ນ​ແມ່ນ ເຮືອນ ​ຂອງ ​ບັນດາ​ຊົນ​ເຜົ່າ ​ໃນ​ທົ່ວ​ປະ​ເທດ... ​ເປັນ​ຄັ້ງ​ທຳ​ອິດ​ ​ມວນຊົນ ​ສາມາດ ​ອອກ​ແນວຄວາມ​ຄິດ​ ແລະ ​ເລືອກ​ເອົາ​ຮູບ​ພາບ ແລະ ວັດຖຸພັນຂອງຊົນເຜົ່າຕົນ ເພື່ອວາງ ສະແດງ, ແນະນຳເຖິງນັກທ່ອງທ່ຽວດ້ວຍຕົນເອງ... ​ກໍເປັນຄັ້ງທໍາອິດ ໃນຫໍພິພິທະພັນ ມີຫ້ອງຜ່ານປະສົບການຕົວຈິງ ສໍາລັບເດັກ ນ້ອຍ, ມີພິພິທະພັນ “ພົກພາ” ດ້ວຍເຕັກໂນໂລຊີ 3D...

ດ້ວຍ​ທັດ​ສະ​ນະ​ເຮັດໃຫ້ ຫໍພິພິທະພັນ ກາຍເປັນສະຖານທີ່ “ສຶກສາປະສົບການ” ໃຫ້ຄົນໜຸ່ມ-ຮຸ່ນຄົນຕັດສິນຊະຕາກຳ ຂອງ ມໍລະດົກ ແລະ ອະນາຄົດຂອງປະເທດຊາດ, ທ່ານ​ ຮສຈ. ປອ ຫງວຽນ​ວັນ​ຮຸຍ ໄດ້​ເປັນທີ່ປຶກສາ ໃຫ້​ຕົວແບບຫໍ​ພິ​ພິ​ທະ​ພັນ​ຫຼາຍ​ແຫ່ງ​ຢູ່​ ຫວຽດ​ນາມ.  ພາບ: ຫວຽດເກື່ອງ

ປີ 2008, ພາຍຫຼັງອອກກິນເບ້ຍ​ບຳນານ, ທ່ານ ຮສຈ. ປອ ຫງວຽນວັນຮຸຍ ໄດ້ຮັບການເຊື້ຶອເຊີນ ໃຫ້ເປັນທີ່ປຶກສາ ຈາກການນຳ ຫໍພິພິທະພັນ ແມ່ຍິງ ຫວຽດນາມ. ພາຍຫຼັງກວ່າ 2 ປີ, ພາຍໃຕ້​ການ​​ຊ່ວຍເຫຼືອ​ຂອງ ທ່ານ ຮສຈ. ປອ ຫງວຽນ​ວັນ​ຮຸຍ, ຫໍພິ​ພິ​ທະ​ພັນ ​ແມ່​ຍິງ ​ຫວຽດ​ນາມ ໄດ້​ຈັດ​ຕັ້ງ​ລະ​ບົບ​ການ​ວາງ​ສະ​ແດງ, ຝຶກ​ອົບ​ຮົມ ແລະ ອື່ນໆ ຄືນໃໝ່... ປີ 2010, ​ຫໍພິ​ພິ​ທະ​ພັນ ​ແມ່​ຍິງ ​ຫວຽດ​ນາມ ໄດ້ມີໂສມໜ້າໃໝ່ ດ້ວຍການ​ປ່ຽນແປງ​​ ດ້ານຄຸນນະພາບ ຢ່າງເຫັນໄດ້ຊັດ. 

ງານ​ວາງສະ​ແດງ​ຄັ້ງ​ຕໍ່ໆ​ ໄປ ​ຂອງ​ ພິພິທະ​ພັນ​ແມ່​ຍິງ ຫວຽດນາມ ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ຕີ​ລາຄາ​ສູງ​ ຈາກ​ບັນດາ​ຜູ້​ຊ່ຽວຊານ ​ແລະ ມວນຊົນ​ ກ່ຽວ​ກັບດ້ານສະຫງວນ​ຄວາມ​ງາມ, ມີສີສັນ ແລະ ມີຄວາມ​ຫຼາກ​ຫຼາຍ. ບັນດາຫົວເລື່ອງໄດ້ຮັບການວາງສະແດງ ຢູ່ຫໍພິພິທະພັນ ແມ່ນມີລົມຫາຍໃຈ ຂອງ ຊີວິດ ເມື່ອສຸມໃສ່ສ່ອງແສງ ເລື່ອງຊີ ວິດ ປະຈຳວັນຂອງຍຸກໃໝ່ເຊັ່ນ: ແມ່ຍິງໃນຄອບຄົວ, ແມ່ຍິງໃນ ປະຫວັດສາດ, ແມ່ຍິງໃນສັງຄົມ ຫຼື ເລື່ອງລາວ, ບັນຫາທາງເພດຕ່າງໆ ທີ່ສັງຄົມກຳລັງໃຫ້ຄວາມສົນໃຈ, ຫ່ວງໃຍ.

ນັບ​ແຕ່​ປີ 2014, ຈາກ​ການ​ຊ່ວຍ​ເຫຼືອ ຂອງ ​ທ່ານ ​ຮສຈ.ປອ   ຫງວຽນວັນ​ຮຸຍ, ທຳນຽບໂດກເລິບ ​ໄດ້​ມີ​ລະບົບບັນຍາຍ ​ແລະ ລະບົບ​ຂໍ້​ມູນ​ຂ່າວສານ​ ຢູ່​ແຕ່ລະ​ຫ້ອງ ດ້ວຍ​ເນື້ອ​ໃນ​ທີ່ອຸດົມສົມ ບູນ, ການຈັດວາງທີ່​ສວຍງາມ, ຈັບຕາຈັບໃຈ ເພື່ອໃຫ້ນັກທ່ອງທ່ຽວ ສາມາດຊົມ, ຊອກຮູ້ຂໍ້ມູນດ້ວຍຕົນເອງ... ຈາກ​ການ​ປ່ຽນ​ແປງ​ເຫຼົ່າ​ນີ້, ທຳນຽບ ໂດກເລິບ ໄດ້​ດຶງ​ດູດ​ນັກ​ທ່ອງ​ທ່ຽວ​ເປັນ​ຈຳ ນວນ​ຫຼວງ​ຫຼາຍ.

 ຕາມທ່ານ ຮສຈ.ປອ ຫງວຽນວັນຮຸຍ, ເພື່ອໃຫ້ພິພິທະພັນ ມີບາດ ກ້າວຫັນປ່ຽນ, ວຽກງານທຳອິດ ແມ່ນຕ້ອງປ່ຽນແນວຄວາມຄິດ ກ່ຽວກັບ ພິພິທະພັນ ແລະ ປ່ຽນໃໝ່ ວິທີການ ອະທິບາຍ ວັດຖຸພັນ ທີ່ວາງສະແດງ ໃນຫໍພິພິທະພັນ ເພື່ອດຶງດູດ ນັກທ່ອງທ່ຽວ, ໂດຍສະເພາະຢ່າງຍິ່ງແມ່ນຮຸ່ນໄວໜຸ່ນ. ນອກຈາກນັ້ນ ​ຕ້ອງ​ສືບ​ຕໍ່​ປ່ຽນ​ແປງ​ແນວ​ຄິດ, ເຮັດໃຫ້​ຫໍພິພິທະ​ພັນ ​ກາຍ​ເປັນ​ສະຖານ​ທີ່ “ສຶກສາ​ປະສົບ​ການ” ​ໃຫ້​ຄົນໜຸ່ມ-ຮຸ່ນຄົນ ຕັດສິນຊາຕາກຳ ຂອງ ມໍລະດົກ ແລະ ອະນາຄົດ ​ຂອງ ​ປະ​ເທດຊາດ.

ບົດ: ຖາວວີ - ພາບ: ຫວຽດເກື່ອງ ແລະ ເອກະສານ - ແປໂດຍ: ບິກລຽນ