ຍ້ອນການປ່ຽນແປງ ຂອງ ດິນຟ້າອາກາດ, ນ້ຳທະເລຍື່ງຂຶ້ນສູງ ແລະ ສະພາບອາກາດ ທີ່ຮຸນແຮງເຊັ່ນ: ພາຍຸ, ນ້ຳແກ່ງ ແລະ ສາເຫດອື່ນໆ ຈຳນວນໜຶ່ງ, ສະພາບດິນເຊາະເຈື່ອນ ຢູ່ແຄມຝັ່ງທະເລຂອງ ຫວຽດນາມ ໄດ້ເກີດຂຶ້ນ ນັບມື້ນັບຮ້າຍແຮງ, ຈຸດໜັກແມ່ນຢູ່ບັນດາ ພາກກາງ ແລະ ພາກໃຕ້, ສົ່ງຜົນກະທົບ ຕໍ່ການພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ ຢູ່ເຂດຝັ່ງທະເລ, ນາບຂູ່ໂດຍກົງ ຕໍ່ຊີວິດ ແລະ ຊັບສິນ ຂອງ ຫຼາຍພັນຄອບຄົວ.
ຍ້ອນການປ່ຽນແປງ ຂອງ ດິນຟ້າອາກາດ, ນ້ຳທະເລຍື່ງຂຶ້ນສູງ ແລະ ສະພາບອາກາດ ທີ່ຮຸນແຮງເຊັ່ນ: ພາຍຸ, ນ້ຳແກ່ງ ແລະ ສາເຫດອື່ນໆ ຈຳນວນໜຶ່ງ, ສະພາບດິນເຊາະເຈື່ອນ ຢູ່ແຄມຝັ່ງທະເລຂອງ ຫວຽດນາມ ໄດ້ເກີດຂຶ້ນ ນັບມື້ນັບຮ້າຍແຮງ, ຈຸດໜັກແມ່ນຢູ່ບັນດາ ພາກກາງ ແລະ ພາກໃຕ້, ສົ່ງຜົນກະທົບ ຕໍ່ການພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ ຢູ່ເຂດຝັ່ງທະເລ, ນາບຂູ່ໂດຍກົງ ຕໍ່ຊີວິດ ແລະ ຊັບສິນ ຂອງ ຫຼາຍພັນຄອບຄົວ.
ດ້ວຍຊາຍຝັ່ງທະເລ ຍາວກວ່າ 3.260 ກມ, ແຕ່ນະຄອນ ມ໋ອງກ໋າຍ (ແຂວງ ກວາງນິງ) ເຖິງນະຄອນ ຮ່າຕຽນ (ແຂວງ ກຽນຢາງ), ຫວຽດ ນາມ ຈັດຢູ່ອັນດັບທີ 27 ໃນຈຳນວນທັງໝົດ 157 ປະເທດແຄມທະ ເລ, ໝູ່ເກາະ ແລະ ເຂດແຄ້ວນ ໃນໂລກ.
ໃນຊຸມປີມໍ່ໆ ມານີ້, ສະພາບການເຊາະເຈື່ອນ ຢູ່ແຄມຝັ່ງທະເລ ໄດ້ ເກີດຂຶ້ນຢ່າງໄວ, ກໍ່ໃຫ້ເກີດຄວາມສ່ຽງ ແລະ ໄພອັນຕະລາຍ ຫຼາຍ ຢ່າງ. ສາຍເຫດ ກໍຍ້ອນວ່່າ ບັນດາແຂວງພາກກາງ ມີພູມສັນຖານ ແຄບ, ມີລະບົບແມ່ນ້ຳ, ຫ້ວຍຮ່ອງ ສັ້ນ, ຊັນ ເຮັດໃຫ້ມີການໄຫຼວຽນ ຂອງສາຍນໍ້າປ່ຽນແປງໄດ້ງ່າຍ. ນອກຈາກປັດໄຈພູມສັນຖານແລ້ວ, ປະກົດການນ້ຳທະເລຍື່ນຂຶ້ນສູງ ບວກກັບຜົນກະທົບປະສົມ ຂອງ ຮູບແບບສະພາບອາກາດທີ່ຮຸນແຮງ ຫຼາຍປະເພດເຊັ່ນ: ພາຍຸ, ນໍ້າ ແກ່ງ, ລົມມໍລະສຸມ, ເຮັດໃຫ້ເສຍຄວາມບໍ່ສົມດຸນ ຝັ່ງທະເລ ແມ່ນ ສາຍເຫດຕົ້ນຕໍ ທີ່ພາໃຫ້ ເກີດສະພາບລະດັບນ້ຳ ເພີ່ມຂຶ້ນ, ກໍ່ການເຊາະເຈື່ອນ, ນ້ຳຖ້ວມແກ່ຍາວ.
ໂດຍສະເລ່ຍ, ແຕ່ລະປີ ກ່າເມົາ ໄດ້ສູນເສຍເນື້ອທີ່ດິນ ແລະ ປ່າປ້ອງກັນແຄມທະເລ ຍ້ອນດິນເຊາະເຈື່ອນ ແຕ່ 300-400 ເຮັກຕາ. ໂຮ້ຍອານ, ໜຶ່ງໃນບັນດານະຄອນທ່ອງທ່ຽວ ທີ່ມີຊື່ສຽງ, ກໍກຳລັງ ປະສົບ ກັບບັນຫາ ທີ່ຮ້າຍແຮງ ຍ້ອນການເຊາະເຈື່ອນ ຝັ່ງທະເລ, ຂົ່ມຂູ່ ຕໍ່ຊີວິດ ຂອງ ປະຊາຊົນ ຢູ່ທີ່ນັ້ນ ແລະ ອະນາຄົດ ຂອງ ອຸດສາຫະກຳ ທ່ອງທ່ຽວ ທ້ອງຖິ່ນ. ຫຼັງຈາກ 7 ປີ, ແຕ່ປີ 2013-2020, ຝັ່ງທະເລ ໂຮ້ຍອານ ທັງໝົດ ຍາວກວ່າ 7 ກມ ໄດ້ຖືກເຊາະເຈື່ອນຢ່າງໜັກໜ່ວງ.
ກໍ່ສ້າງເຂື່ອນ ກັນຄື້ນທະເລກັດເຊາະ, ປົກປັກຮັກສາເຂດຊຸມຊົນ ນິງຈື້ 1 (ເທດສະບານ ແຄ໋ງຫາຍ, ເມືອງນິງຫາຍ, ແຂວງ ນິງຖ້ວນ). ພາບ: VNA
ກໍ່ສ້າງເຂື່ອນໃຕ້ນໍ້າ ກັນຄື້ນ ຢູ່ເທດສະບານ ຫວິງເຈົາ, ແຂວງ ຊັອກຈັງ. ພາບ: VNA
ຕໍ່ໜ້າສະພາບການດັ່ງກ່າວ, ລັດຖະບານ ໄດ້ອອກຂໍ້ຕົກລົງສະບັບ ເລກທີ 1662/QD-TTg ອະນຸມັດໂຄງການ “ປົກປັກຮັກສາ ແລະ ພັດທະນາປ່າໄມ້ ຢູ່ເຂດແຄມຝັ່ງທະເລ ເພື່ອຮັບມືກັບການປ່ຽນ ແປງ ຂອງດິນຟ້າອາກາດ ແລະ ຊຸກຍູ້ການເຕີບໂຕສີຂຽວ ໃນໄລ ຍະ 2021-2030”, ສະເໜີວິທີແກ້ໄຂຕົ້ນຕໍປະກອບມີ: ຄຸ້ມຄອງ, ປົກປັກຮັກສາ ແລະ ນຳໃຊ້ປ່າໄມ້ແຄມຝັ່ງທະເລ ທີ່ມີຢູ່ແລ້ວ ແລະ ປູກປ່າໃໝ່ ໃນໄລຍະ 2021-2030 ຢ່າງຍືນຍົງ; ເສີມຂະຫຍາຍ ຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ ບົດບາດ, ໜ້າທີ່ ຂອງ ປ່າໄມ້ແຄມຝັ່ງທະເລ ໃນ ພື້ນທີ່ແຂວງ, ປົກປັກຮັກສາ ສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ລະບົບພື້ນຖານໂຄງລ່າງຢູ່ແຄມ ຝັ່ງທະເລ ເພື່ອແນໃສ່ສະກັດກັ້ນໄພແຫ້ງແລ້ງ ແລະ ດິນເຊື່ອມໂຊມ; ອະນຸລັກຮັກສາ ຄວາມຫຼາກຫຼາຍ ດ້ານຊີວະນາໆ ພັນ, ຫຼຸດຜ່ອນ ການປ່ອຍອາຍພິດເຮືອນແກ້ວ; ສ້າງວຽກເຮັດງານທຳ ແລະ ລາຍຮັບໃຫ້ປະຊາຊົນ ຢູ່ເຂດຝັ່ງທະເລ, ປະກອບສ່ວນພັດ ທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ, ປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ປັບ ປຸງການປ້ອງກັນຊາດ, ປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ, ເຮັດໃຫ້ໄພທຳມະຊາດຫຼຸດລົງ, ຮັບມືກັບການປ່ຽນແປງ ຂອງ ດິນຟ້າອາກາດ ແລະ ນໍ້າ ທະເລຍື່ງຂຶ້ນສູງ ຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ.
ສາຍຄັນຄູແຄມທະເລ ຢູ່ ບ້ານ ດົງຫາຍ (ນະຄອນ ຟານຣາງ - ທາດຈ່າມ) ກັນຄື້ນທະເລກັດເຊາະ, ສ້າງເປັນລະບຽງ ການຄົມມະນາຄົມ ຮັບໃຊ້ການພັດທະນາເສດຖະກິດ. ພາບ: VNA
ລະອຽດຄື ປູກປ່າໃໝ່ 20.000 ເຮັກຕາ, ໃນນັ້ນມີປ່າກັນຊົນ ປ້ອງ ກັນຄື້ນ, ລໍ້າທະເລ (RNM) 9.800 ເຮັກຕາ ແລະ ປ່າກັນລົມ, ກັນ ຊາຍ (ເທິງບົກ, ເທິງຫາດຊາຍ) 10.200 ເຮັກຕາ. ນອກຈາກນັ້ນ ຍັງເພີ່ມການປູກ ເພື່ອຟື້ນຟູປ່າ ແລະ ເສີມຂະຫຍາຍ ເນື້ອທີ່ປ່າໄມ້ 15.000 ເຮັກຕາ.
ທ່ີຜ່ານມາ, ບັນດາແຂວງ, ນະຄອນ ທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຈາກການເຊາະເຈື່ອນຢູ່ແຄມທະເລ ຄື: ເບັ໋ນແຈ, ບາກລຽວ, ຈ່າວິງ, ກວາງ ນາມ...ໄດ້ລົງທຶນນັບພັນຕື້ດົ່ງ ເພື່ອກໍ່ສ້າງໂຄງການ ປ້ອງກັນການເຊາະເຈື່ອນຝັ່ງທະເລ, ກໍ່ສ້າງເຂື່ອນ, ຄັນຄູ ເພື່ອປົກປັກຮັກສາ ບັນດາພາກສ່ວນສຳຄັນ. ນອກຈາກນັ້ນ, ຍັງມີບັນດາມາດຕະການແກ້ໄຂ ໂດຍໃຊ້ວັດຖຸ ທີ່ເປັນມິດກັບສິ່ງແວດລ້ອມເຊັ່ນ ເຕັກໂນໂລຊີ Geotube... ໃນການສ້າງແນວກັນເຈື່ອນ ກໍໄດ້ຮັບຜົນດີ.
ເຂື່ອນກັນຄື້ນ ເຮັດໃຫ້ຕະກອນ ຕົກຄ້າງ, ສ້າງພື້ນທີ່ປູກປ່າ ປ້ອງກັນ ຄັນຄູທະເລ ຢູ່ພື້ນທີ່ເມືອງ ຮ່ອນເດິດ, ແຂວງ ກຽນຢາງ. ພາບ: VNA
ສຳລັບຝັ່ງທະເລ ໂຮ້ຍອານ, ທ່ານ ຮສຈ, ປອ ມາຍວັນກົງ (ສູນນ້ຳ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ ຫວຽດນາມ-ໂຮນລັງ) ໄດ້ແບ່ງປັນວິທີການ ອອກແບບ ນໍາສະເໜີ ເພື່ອປະຕິບັດໂຄງການ ສະກັດກັ້ນການເຊາະເຈື່ອນແຄມຝັ່ງທະເລ ໂຮ້ຍອານ ຄື ນໍາໃຊ້ ເຂື່ອນໃຕ້ນໍ້າ, ມີຍອດຕໍ່າ ເພື່ອສະກັດກັ້ນຄື້ນແຕ່ໄກ, ປະສົມປະສານກັບການຟື້ນຟູຫາດຊາຍ. ການແກ້ໄຂນີ້ນໍາໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີ ປ້ອງກັນຝັ່ງທະເລ ທ່ີກ້າວໜ້າຂອງ ໂຮນລັງ ດ້ວຍການປັບປຸງ ທີ່ສອດຄ່ອງ ກັບ ສະພາບທໍາມະຊາດ ຢູ່ພື້ນທີ່ໂຄງການ.
ໃນໄລຍະຈະມາເຖິງ, ບັນດາແຂວງ, ນະຄອນ ທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ ຈາກການເຊາະເຈື່ອນ ແຄມຝັ່ງທະເລ ຕ້ອງຂະຫຍາຍ ບັນດາມາດຕະການແກ້ໄຂ ທີ່ດີກວ່າເກົ່າ ແລະເໝາະສົມຢ່າງກວ້າງຂວາງ, ເພື່ອ ປົກປ້ອງຊາຍຝັ່ງທະເລ ທັງໝົດ ແລະ ຫາດຊາຍ ຈະຄ່ອຍໆ ໄດ້ ຮັບ ການຟື້ນຟູ ເທື່ອລະກ້າວ. ບັນດາວິທີການແກ້ໄຂດັ່ງກ່າວ ຈະຮັບປະ ກັນຄວາມປອດໄພ, ສ້າງຄວາມສະຫງົບປອດໄພທາງສັງຄົມ ໃຫ້ແກ່ຊາວທ້ອງຖິ່ນ, ທັງປະກອບສ່ວນ ຟື້ນຟູຊາຍຝັ່ງທະເລ, ທັງຊຸກຍູ້ພັດ ທະນາການທ່ອງທ່ຽວ ແລະ ເສດຖະກິດທະເລ ຂອງ ທ້ອງຖິ່ນ.
ບົດ: VNP - ພາບ: VNA - ແປໂດຍ: ບິກລຽນ