អ៊ីទី (Y Ty) ជាឃុំមួយនៅតំបន់ខ្ពស់ ភូមិស្រុកទាំងនេះស្ថិតនៅលើកម្ពស់២០០០ម៉ែត្រ តែមានកម្លាំងទាក់ទាញចម្លែក ចំពោះអ្នកចូលចិត្តស្វែងយល់ ធ្វើឲ្យនរណាក៏ចង់បានមកលេងទីនេះម្តងដែរ។ ឆ្លងកាត់តាមដងផ្លូវ ដែលពិបាកបត់ផ្លូវកែងផ្លូវរលាក់ ឆ្ពោះទៅកាន់ទីក្រុងឡាវកាយ (Lao Cai) បាតសាត (Bat Xat) ទ្រីញទឿង(Trịnh Tuong) លុងផោ (Lung Po) អាមូស៊ុង (A Mu Sung) អាលូ (A Lu) ង៉ាយធូវ (Ngai Thau) អ៊ីទី (Y Ty) យ៉ើនសាង់ (Den Sang) មឿងហុម (Muong Hum) តាយ៉ាងភិញ (Ta Giang Phinh) យើងខ្ញុំធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ខ្នងភ្នំខ្យល់បក់ហូៗ កូចវេញពពកមកដណ្តប់ខ្នងភ្នំ នៅទីនេះយើងអាចគយគន់សំឡឹងមើលចុះទៅជ្រលងភ្នំ ដែលពោរពេញទៅដោយវាលស្រែកាំជណ្តើរធៀនស៊ិញ (Thien Sinh) ដ៏ធំធេងល្វឹងល្វើយ។
 ពន្លឺព្រះអាទិត្យហៀបអស្តង្គតបញ្ចាំងស្របចុះ ខាងក្រោយដងភ្នំដែលនៅឆ្ងាយ ធ្វើឲ្យវាលស្រែកាំជណ្តើរអាលូ (A Lu) ក្លាយជាស្រពេចស្រពិលលេចអណ្តែតក្រោមស្បៃពន្លឺ។ រូបថត៖ ង្វៀនថាំង  ថ្នាក់កាំទាំងឡាយ នៃដីស្រែកាំជណ្តើរអ៊ីទី (Y Ty) ក្នុងរដូវនាំទឹកចូលស្រែ។ រូបថត៖ ហ្វាងហា  នារីជនជាតិម៉ុង (Mong) នៅលើវាលស្រែកាំជណ្តើររបស់គ្រួសារ នៅស្រុកអាលូ (A Lu) រងចាំយកទឹកចូលស្រែត្រៀមឲ្យរដូវស្ទូងថ្មី។ រូបថត៖ ត្រុងចិញ  ទឹកហូរចេញពីជ្រោះបានជនជាតិម៉ុង (Mong) នៅស្រុកអាលូ (A Lu) នាំចុះនិងរក្សាទុកនៅក្នុងវាលស្រែកាំជណ្តើរ។ រូបថត៖ ត្រុងចិញ  ស្រែកាំជណ្តើរនៅស្រុកអាលូ(A Lu) បញ្ចាំងពន្លឺភ្លឺផ្លេកៗ។ រូបថត៖ ង្វៀនថាំង  វាលស្រែកាំជណ្តើរនៅអ៊ីទី(Y Ty) ឱបព័ទ្ធពេនជុំវិញភូមិស្រុក របស់បងប្អូនជនជាតិម៉ុងនៅស្រុកហាញី (Ha Nhi)។ រូបថត៖ ង្វៀនថាំង  វាលស្រែកាំជណ្តើរនៅជ្រលងភ្នំធៀនស៊ិញ (Thien Sinh) នៅរដូវនាំទឹកចូលស្រែស្រស់ស្អាត ប្រៀបដូចជាផ្ទាំងគំនូរប្រណិត។ រូបថត៖ ង្វៀនថាំង  ដោយលក្ខណៈវាលស្រែកាំជណ្តើរនៅអ៊ីទី(Y Ty) មានផ្ទៃទទឹងចង្អៀត ធ្វើឲ្យពិបាកក្នុងការនាំគោយន្តចុះស្រែ ដូច្នេះវិធិសាស្រ្តរៀបចំដីស្រែបានបងប្អូនអនុវត្តបែបភ្ជួររាស់តាមប្រពៃណីដូចកាលពីដើមដដែរ។ រូបថត៖ ង្វៀនថាំង  ពេលដីស្រែកាំជណ្តើរពេញប្រៀបទៅដោយទឹក ដីទន់ជ្រាយ បងប្អូននៅតំបន់ខ្ពស់អ៊ីទី (Y Ty) ចាប់ផ្តើមការភ្ជួររាស់ត្រៀមរដូវដកស្ទូងថ្មី។ រូបថត៖ ហ្វាងហា  នៅរដូវនាំទឹកចូលស្រែ មនុស្សទាំងអស់ក្នុងសង្គមគ្រួសារជាច្រើននៅអ៊ីទី(Y Ty) សុទ្ធតែចេញទៅពលកម្មនៅលើវាលស្រែកាំជណ្តើរ។ រូបថត៖ វៀតកឿង  បងប្អូនជនជាតិហាញី (Ha Nhi) នៅស្រុកឡាវចាយម៉ោក (Lap Chai 1) ប្រើវិធីសាស្រ្តរៀបថ្មធ្វើជាភ្លឺស្រែ បែងចែកដីស្រែកាំជណ្តើរ។ រូបថត៖ ថុងធៀន  ពេលរក្សាទឹកបានគ្រប់គ្រាន់នៅជើងស្រែ គ្រួសារជនជាតិម៉ុង (Mong) ហាញី(Ha Nhi) នៅអ៊ីទី (Y Ty) ចាប់ផ្តើមចូលរដូវភ្ជួររាស់ ដកស្ទូង។ រូបថត៖ ត្រុងចិញ  ពេលដីស្រែកាំជណ្តើរមានទឹកប៉ប្រះដី បងប្អូនជនជាតិនៅតំបន់ខ្ពស់អ៊ីទី (Y Ty) ចាប់ផ្តើមចូលរដូវដកស្ទូងថ្មី។ រូបថត៖ ង្វៀនថាំង  តាំងពីព្រលឹមព្រាងៗ នារីជនជាតិម៉ុង (Mong) បានធ្វើដំណើរចេញទៅវាលស្រែដកសន្ទូង ត្រៀមស្ទូងរដូវថ្មី។ រូបថត៖ ត្រុងចិញ  កុមារជនជាតិម៉ុង (Mong) តាមម្តាយទៅវាលស្រែកាំជណ្តើរដកសន្ទូងខ្ចី។ រូបថត៖ ត្រុងចិញ |
ការធ្វើដំណើរតាមតំបន់ដីអ៊ីទី (Y Ty) យើងខ្ញុំបានឆៀងចូលភូមិស្រុកជាច្រើនដូចជា៖ ផានកានស៊ឺ (Phan Can Su) ហុងង៉ាយ (Hong Ngai) ឡាវចាយ (Lao Chai) ស៊ីមសាន (Sim San)។ល។ នៅទីនេះ យើងខ្ញុំបានរស់នៅនិងពិសោធន៍សិក្សានូវ ទំនៀមទម្លាប់វប្បធម៌យ៉ាងពិសេស របស់បងប្អូនជនជាតិហាញី (Ha Nhi) ម៉ុង (Mong) យ៉ាវ (Dao) និងហ្គាយ (Giay)។ ជនជាតិនីមួយៗមានលក្ខណៈសកម្មភាពដោយឡែក បង្កើតបានជាផ្ទាំងគំនូរវប្បធម៌ពិសេសឲ្យ “តំបន់ដីទេព” អ៊ីទី( Y Ty)។
ពិតជាពិសេសអស្ចារ្យ ពេលធ្វើដំណើរតាមដងផ្លូវ យើងខ្ញុំបានជួបប្រទះនូវផ្ទះឥដ្ឋរបស់ជនជាតិហាញី (Ha Nhi)។ ផ្ទះបានសាងឡើងដោយដីឥដ្ឋ ត្រជាក់នៅរដូវប្រាំង និងកក់ក្តៅនៅរដូវរងា។ នេះក៏ជាលក្ខណៈពិសេស របស់តំបន់ដីអ៊ីទី (Y Ty) ។ សំឡឹងមើលរូបភាពផ្ទះឥដ្ឋ ស្ថិតនៅពាសពេញលើវាលស្រែកាំជណ្តើរ។ យើងខ្ញុំមានអារម្មណ៍ដូចជាខ្លួនកំពុងឈរនៅ ចំពោះមុខផ្ទាំងគំនូរ ដែលបានគូរឡើងដោយសិល្បៈរៀបរៀងដ៏សាកសមល្អឥតខ្ចោះ។ ប្រហែលដូច្នោះហើយ ទើបមានមនុស្សជាច្រើន នៅតែប្រាថ្នា ចង់បានមកលេងនៅតំបន់ដីជាយដែននេះ។ តំបន់ដីមានឈ្មោះហៅដ៏ចម្លែកគឺ “តំបន់ដីនៃពពកមេឃា”៕
 បងប្អូនប្រើការុងជញ្ជូនសន្ទូងពីទីកន្លែងសាបសន្ទូង ទៅស្ទូងលើដីស្រែកាំជណ្តើរ។ រូបថត៖ វៀតកឿង  បុរសម្នាក់ជាជនជាតិម៉ុង(Mong) ស្ទូងស្រូវលើវាលស្រែកាំជណ្តើរ។ រូបថត៖ ថុងធៀន  ជីវភាពរស់នៅលើដីស្រែ របស់គ្រួសារជនជាតិម៉ុង (Mong) ម្នាក់ នៅស្រុកអាលូ (A Lu)។ រូបថត៖ ហ្វាងហា  ឡើងលេងអ៊ីទី (Y Ty) នៅវេលានេះ ក្រៅពីវាលស្រែកាំជណ្តើរ ដែលទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍ យើងនៅបានស្វែងយល់ពីផ្ទះឥដ្ឋ នៃជនជាតិហាញី (Ha Nhi) ជ្រកក្រោមម្លប់ព្រៃខៀវស្រងាត់។ រូបថត៖ ង្វៀនថាំង |
អនុវត្ត៖ ក្លឹបថតរូបកាលៈទេសៈមាស (កាសែតរូបភាពវៀតណាម)
