“ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ខេត្តនេះនេសាទត្រីធូណា (tuna) ប្រហែល ៦.០០០ តោន និងមឹកចំនួន ៣.០០០ តោន …ក្នុងឆ្នាំ២០១៦ ខេត្តកំពុងមានផែនការធ្វើនាវាថ្មីចំនួន ១៨៥ គ្រឿង និងសេវាភ័ស្តុភារ ធ្វើល្អប្រសើរថែមទៀតនាវាចំនួន ៤៦៥ គ្រឿង ហើយខិតខំប្រឹងប្រែងរហូតដល់ឆ្នាំ២០២០ បរិមាណនាវាថ្មី ៣១៥ គ្រឿង និងបរិមាណនាវានេសាទត្រូវបានធ្វើល្អប្រសើរថែមទៀតចំនួន ៧០៥ គ្រឿង …” |
និយាយអំពីខេត្តភូអៀន (Phu Yen) យើងត្រូវបានរំលឹកនឹកដល់មុខរបរនេសាទនៅសមុទ្រ ជាពិសេស មុខរបរនេសាទត្រីធូណា( tuna)។ ប្រជាជននៅខេត្តភូអៀន (Phu Yen) ហៅត្រីធូណា( tuna) គឺ“ត្រីគោគម” ពីព្រោះប្រភេទត្រីនេះមានខ្នងគមនិងសាច់មានពណ៌ក្រហមដូចជាសាច់គោ។ ពួកគេបានរៀបរាប់ថា នាឆ្នាំ១៩៩៤ អ្នកនេសាទមួយចំនួនជំនាញខាងនេសាទត្រីហោះ រស់នៅភូមិភូកូវ (នាសព្វថ្ងៃនេះស្ថិតក្នុងសង្កាត់ ៦ ទីក្រុងទុយហ័រ) ក្នុងម្តងនេសាទនៅសមុទ្រប្រជានេសាទបាននេសាទត្រីធូណា (tuna) យ៉ាងចៃដន្យ។ ចាប់ពីភូមិភូកូវ មុខរបរនេសាទត្រីធូណា (tuna) បានបង្កើតនិងរីកចំរើនយ៉ាងខ្លាំងក្លា ហើយរាលដាលទៅដល់បណ្តាខេត្តនៅក្បែរសមុទ្រខាងត្បូងនៃភាគកណ្តាលជាឆាប់រហ័ស។
តាំងពីពេលនោះ មុខរបរនេសាទត្រីធូណា (tuna) នៅខេត្តភូអៀន (Phu Yen) កាន់តែរីកចំរើនពីមូយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ។ អាស្រ័យពីនេះ ត្រីធូណា (tuna) របស់វៀតណាមបានមានវត្តមាននៅទីផ្សារនៃ ៩០ ប្រទេសលើពិភពលោក ក្នុងនោះមាន ៣ ទីផ្សារធ្លាប់នាំចេញដូចជា៖ ប្រទេសអាមេរិក សហភាពអឺរុប និងប្រទេសជប៉ុន។ ថែមទាំងមុខរបរនេសាទធូណា (tuna) នៅខេត្តភូអៀន (Phu Yen) ដែលក៏បានរដ្ឋាភិបាលជ្រើសរើសធ្វើជាមូលដ្ឋាន ដើម្បីកសាងកម្មវិធីនេសាទឆ្ងាយមាត់សមុទ្រនៅទូទាំងប្រទេសផងដែរ។ តាំងពីឆ្នាំ២០១១ ត្រីធូណា (tuna) នៃខេត្តភូអៀន (Phu Yen) (ភាសាអង់គ្លេសហៅថា “Phuyen Tuna”) បានក្លាយទៅជាសញ្ញាពាណិជ្ជកម្មត្រីធូណា (tuna) ដំបូងនៅប្រទេសវៀតណាម ដែលនាយកដ្ឋានកម្មសិទ្ធិបញ្ញាចំណុះក្រសួងវិទ្យាសាស្ត្រ - បច្ចេកវិទ្យាផ្តល់លិខិតបញ្ជាក់ស្តីពីការចុះសញ្ញាពាណិជ្ជកម្ម។
ដើម្បីបំរើការនេសាទឆ្ងាយពីមាត់សមុទ្រ នាបច្ចុប្បន្ននេះ ខេត្តភូអៀន (Phu Yen) បានអភិវឌ្ឍន៍បរិមាណនាវាទំងន់ធំចំនួន ៦០០ គ្រឿង។ គ្រួសារជាច្រើន ដែលមានបណ្តាជំនាន់បន្តប្រកបមុខរបរនេសាទ និងច្បាមជាប់នឹងសមុទ្រក្នុងរយៈពេលច្រើនថ្ងៃ ដើម្បីរកស៊ីផង និងរួមចំណែកក្នុងការពារអធិបតេយ្យភាពកោះសមុទ្ររបស់មាតុភូមិផង។
ក្រុមនាវានេសាទត្រីធូណា (tuna) នៅខេត្តភូអៀន (Phu Yen) ច្បាមជាប់នឹងសមុទ្រ ដែលរួមចំណែកការពារ អធិបតេយ្យភាពកោះនិងសមុទ្រមាតុភូមិ។ រូបថត៖ ឡេមិញ ក្នុងមួយឆ្នាំខេត្តភូអៀន (Phu Yen) នេសាទត្រីធូណា (tuna) ប្រហែល ៦.០០០ តោន។ រូបថត៖ ឯកសារកាសែតរូបភាពវៀតណាម ធ្វើសម្អាតជាបឋមត្រីធូណា (tuna) នៅខេត្តភូអៀន (Phu Yen). ។ រូបថត៖ ឯកសារកាសែតរូបភាពវៀតណាម ប្រជានេសាទជួសជុលនាវា ដើម្បីត្រៀមទៅនេសាទក្នុងរយៈពេលច្រើនថ្ងៃ។ រូបថត៖ ឡេមិញ ខេត្តភូអៀន (Phu Yen)មានប្រៀបខ្លាំងខាងចិញ្ចឹមបណ្តាប្រភេទជលផលមានគុណភាពខ្ពស់ដូចជាបង្កងនាគ បង្គាខ្លាមានជើងពណ៌ស ខ្យងប៉ារ៉ា ត្រីតុកកែ ត្រីឆ្ពុង... មានបរិមាណផលជាង ១០.០០០តោនក្នុងមួយឆ្នាំ។ រូបថត៖ ថុងហាយ មុខរបរចិញ្ចឹមបង្កងនាគបានរួមចំណែកគួរឲ្យសម្គាល់ក្នុងបរិមាណផលនៃផ្នែកជលផលនៃខេត្តភូអៀន។ រូបថត៖ ថុងហាយ ការកែច្នៃត្រីងៀត ដើម្បីនាំចេញទៅកាន់ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូងនៅក្រុមហ៊ុនទទួលខុសត្រូវមានកំរិតអាញមិញគ្វឹន (Anh Minh Quân) ។ រូបថត៖ ថុងហាយ |
ឧទាហណ៍ អ្នកនេសាទផានធួន (Phan Thuan) ក្រោយរយៈពេល ៥០ ឆ្នាំច្បាមជាប់នឹងសមុទ្រ ឥឡូវនេះលោកមិនទៅសមុទ្រទៀតទេ និងបានសំរាកហើយ ប៉ុន្តែក្នុងតំណែងជាប្រធានសហជីពអ្នកនេសាទសង្កាត់ ៦ ទីក្រុងទុយហ័រ (Tuy Hoa ) លោកនៅតែជិតសិ្នទ្ធិជាមួយមុខរបរនេសាទរបស់បងប្អុននេសាទទាំងថ្ងៃទាំងយប់។ លោកមានកូនបង្កើត ៥ នាក់ ដែលប្រកបមុខរបរនេសាទធូណា (tuna) ទាំងស្រុង។ ឬនៅក្នុងភូមិដុងតាក (Dong Tac) សង្កាត់ភូដុង (Phu Dong) មានបងប្អូនភ្លោះពីរនាក់ ដែលសុទ្ធតែប្រកបមុខរបរនេសាទធូណា (tuna) ឈ្មោះឡឿងកុងដុង (Luong Cong Dong) និងឡឿងកុងដង (Luong Cong Dong) បានគេចាត់ទុកដូចជា “កញ្ជ្រោងសមុទ្រ”។ ពួកគេម្នាក់ៗ កម្មសិទ្ធិនាវានេសាទមានកម្លាំង ៤០០ CV គឺជាទីពឹងដ៏រឹងមាំសំរាប់នាវាផ្សេងៗរាប់សិបក្នុងជើងទៅនេសាទនៅសមុទ្រនិងច្បាមជាប់នឹងសមុទ្រក្នុងរយៈពេលច្រើនថ្ងៃ។
ទន្ទឹមនឹងប្រៀបខ្លាំងនេសាទឆ្ងាយពីមាត់សមុទ្រ ខេត្តភូអៀន (Phu Yen) ក៏មានគុណសម្បត្តិនូវការចិញ្ចឹមបណ្តាប្រភេទជលផលមានគុណភាពខ្ពស់ដូចជា៖ បង្កងនាគ បង្គាខ្លាមានជើងពណ៌ស ខ្យងប៉ារ៉ា ត្រីតុកកែ ត្រីឆ្ពុង... ទទួលបានបរិមាណផលជាង ១០.០០០តោនក្នុងមួយឆ្នាំ។
ខេត្តភូអៀន (Phu Yen) គឺជាតំបន់ ដែលមានមធ្យោបាយធ្វើដំណើរជាច្រើនប្រភេទ៖ ផ្លូវទឹក ផ្លូវគោគ ផ្លូវដែក អាកាសចរណ៍ ផ្លូវដែនសមុទ្រ។ ដោយមានភូមិសាស្ត្របានចាត់ទុកដូចជាច្រកទ្វារទៅកាន់តំបន់តីង្វៀន ហើយជាប់នឹងបណ្តាខេត្តមានសក្តានុពលខាងសេដ្ឋកិច្ចនិងពុះកញ្ជ្រោលដូចជា៖ ខេត្តប៊ិញឌីញ ខេត្តខាញ់ហ័រ ដូច្នោះខេត្តភូអៀនមានគុណសម្បត្តិក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច។
នាសព្វថ្ងៃនេះ ខេត្តមាន ៣ មណ្ឌលឧស្សាហកម្ម៖ ហ័រហៀប (Hoa Hiep) អានភូ (An Phu) និងដុងបាក់សុងកូវ (Dong Bac Song Cau) ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធត្រូវបានកសាងឲ្យសុក្រិត ដែលកំពុងទាក់ទាញការវិនិយោគក្នុងនិងក្រៅស្រុក បង្កើតការងារជាច្រើនសំរាប់ពលករ ទទួលបច្ចេកវិទ្យាថ្មី ផលិតទំនិញនាំចេញនិងអីវ៉ាន់ប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃមានគុណភាពខ្ពស់ ដើម្បីជំនួសទំនិញនាំចូល។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ខេត្តភូអៀនមានបណ្តាតំបន់អភិវឌ្ឍន៍មុខរបរប្រពៃណី មានទំហំល្មម ដើម្បីធ្វើអាជីវកម្មយ៉ាងប្រសិទ្ធិភាពប្រភពឥន្ធនៈ និងដោះស្រាយប្រភពធនធានមនុស្សនៅតំបន់ជនបទ។
តាមលោកឡេវ៉ាន់ថាញ់ ( Le Van Thanh ) ប្រធានគណៈកម្មាការគ្រប់គ្រងមណ្ឌលសេដ្ឋកិច្ចនៃខេត្តភូអៀន (Phu Yen) ឲ្យដឹងថា៖ នៅពេលអនាគត គម្រោងកសាងរោងចក្រចំរាញ់ប្រេងវូងរ (Vung Ro) បានអនុវត្តន៍ ដែលនឹងទាក់ទាញបណ្តាគម្រោងវិនិយោគផ្សេងៗ ចូលក្នុងតំបន់នេះដូចជា៖ គម្រោងផលិតជីរ ឧស្ម័នហ្គាស... ក្លាយខេត្តភូអៀនទៅជាមជ្ឈមណ្ឌលឧស្សាហកម្មធំនៅភាគកណ្តាល។ ហើយជាក់ស្តែង នាបច្ចុប្បន្ននេះ ខេត្តភូអៀនមានគម្រោងក្រៅស្រុកចំនួន ៥៩ ដែលកំពុងធ្វើសកម្មភាពនិងមានដើមទុនវិនិយោគសរុប ៣១៨,៥ លានដុល្លារអាមេរិក គម្រោងក្នុងស្រុកមានដើមទុនវិនិយោគសរុប ៩.៧៩៦ ពាន់លានដុង។
ទន្ទឹមនឹងប្រៀបខ្លាំងនេសាទឆ្ងាយពីមាត់សមុទ្រ ខេត្តភូអៀន (Phu Yen) ក៏មានគុណសម្បត្តិនូវការចិញ្ចឹមបណ្តាប្រភេទជលផលមានគុណភាពខ្ពស់ដូចជា៖ បង្កងនាគ បង្គាខ្លាមានជើងពណ៌ស ខ្យងប៉ារ៉ា ត្រីតុកកែ ត្រីឆ្ពុង... ទទួលបានបរិមាណផលជាង ១០.០០០តោនក្នុងមួយឆ្នាំ។ |
តាំងពីយូរលង់មកនេះហើយ ខេត្តភូអៀនគឺជាតំបន់ដ៏សុខសាន្ត ទិដ្ឋភាពស្រស់ស្អាតនិងទទួលស្វាគមន៍ភ្ញៀវទេសចរណ៍ជាច្រើននាក់។ ទីក្រុងទុយហ័ត (Tuy Hoa) មានតំបន់ប្រជាជន ដែលតិចឃើញតិចបាត់រវាងវាលស្រែស្រស់ ហ៊ុំព័ទ្ធភ្នំចោបចាយ (Chop Chai) ទឹកសមុទ្រដ៏ថ្លា វាលខ្សាច់ពណ៌សធំល្វឹងល្វើយ បណ្តាផ្ទាំងថ្មធម្មជាតិមានសោភ័ណ្ឌភាពស្រស់ស្អាត វិមានកាតូលិកម៉ាំងឡាំង (Mang Lang) មានណព៌ស្លៃបុរាណ អ្វីៗទាំងខាងលើនេះបានបង្កើតសោភ័ណ្ឌភាពដោយឡែករបស់ខេត្តភូអៀន។
និយាយអំពីខេត្តភូអៀន យើងខ្ញុំរំលឹកនឹកដល់រមណីយដ្ឋានដាដៀ ( Da Dia ) នៅឃុំអាននិញដុង (An Ninh Dong) ស្រុកទុយអាន (Tuy An) ដែលមានបាតុភូតភូគព្ភសាស្ត្រដ៏វិសេសវិសាល មានតែមួយគត់នៅប្រទេសវៀតណាម។ មើលពីចម្ងាយ នៅចំមាត់សមុទ្រ រលកសមុទ្រសាចទឹកនិងបង្កើតពពកសសំពោង រមណីយដ្ឋានដាដៀ ( Da Dia ) ឃើញដូចជាសំបកឃ្មុំដ៏ធំអស្ចារ្យមួយ ដែលបង្កើតពីផ្ទាំងថ្មីជាច្រើនមានរូបរាងបញ្ចាកោណ រូបរាងត្រីកោណ ត្រួតលើគ្នាឡើងយ៉ាងរៀបរយដូចជាមានអ្នករៀបចំ។
រមណីយដ្ឋានដាដៀ (Da Dia ) នៅឃុំអាននិញដុង (An Ninh Dong) ស្រុកទុយអាន (Tuy An) មានបាតុភូតភូគព្ភសាស្ត្រដ៏វិសេសវិសាល ដោយសារមានផ្ទាំងថ្មី ដែលមានរូបរាងផ្សេងៗ ត្រួតលើគ្នា ។ រូបថត៖ ត្រុងដាត វិមានកាតូលិកម៉ាំងឡាំង (Mang Lang) ដែលបានកសាងពី ១២០ ឆ្នាំមុន មានស្ថាបត្យកម្មបុរាណ គឺជាសំណង់ប្រកបដោយស្នាមវប្បធម៌នៅតំបន់ភូអៀន។ រូបថត៖ ថុងហាយ ថាបញ៉ាន និមិត្តរូបវប្បធម៌ពិសេសមួយនៅខេត្តភូអៀន។ រូបថត៖ ថុងហាយ ទិដ្ឋភាពស្រស់ស្អាតនៅរមណីយដ្ឋានដែន (Den) ឃុំអានចឹន (An Chan) ស្រុកទុយអាន (Tuy An) ។ រូបថត៖ ថុងហាយ រមណីយដ្ឋានជាតិ ស្រះអ៊ោលាន់ (O Loan )មានទិដ្ឋភាពស្រស់ស្អាតនិងមានផលអំណោយដ៏ឆ្ងាញ់ជាច្រើន។ រូបថត៖ ឯកសារកាសែតរូបភាពវៀតណាម |
បរិមាណភ្ញៀវទេសចរណ៍មកទស្សនាខេត្តភូអៀនក្នុងដំណាក់កាល ២០១១ – ២០១៥ បង្កើនជាមធ្យម ២០% ក្នុងមួយឆ្នាំ ក្នុងនោះបរិមាណភ្ញៀវទេសចរណ៍អន្តរជាតិកើនឡើង ១០% ក្នុងមួយឆ្នាំ ប្រាក់ចំណូលទទួលពីទេសចរណ៍កើន ៣០%។ នាឆ្នាំ ២០១៥ បរិមាណភ្ញៀវទេសចរណ៍មកខេត្តភូអៀនប្រហែល ៩០០.០០០ នាក់ ក្នុងនោះមានភ្ញៀវបរទេស ៣០.០០០ នាក់ ប្រាក់ចំណូលទទួលពីទេសចរណ៍បានជាង ៨៥០ ពាន់លានដុង។ |
ក្នុងស្រុកទុយអាន (Tuy An) រមណីយដ្ឋានជាតិស្រះអ៊ោលាន់ (O Loan ) បើមើលពីកម្ពស់ដូចជាសត្វបក្សីធំអស្ចារ្យមួយកំពុងត្រៀមខ្លួន ដើម្បីហើរលើផ្ទៃមេឃ។ ស្រះ អ៊ោលាន់ (O Loan ) មានទិដ្ឋភាពស្រស់ស្អាតនិងមានផលអំណោយដ៏ឆ្ងាញ់ជាច្រើន ពិសេសគឺងាវអ៊ោលាន់ដ៏ល្បីឈ្មោះនៅទូទាំងតំបន់។
ស្ថិតក្បែរទន្លេបា (Ba) សុខសាន្ត វិមានកាតូលិកម៉ាំងឡាំង (Mang Lang) បានកសាងពី ១២០ ឆ្នាំមុន នាសព្វថ្ងៃនេះវិមាននោះកំពុងរក្សារតនៈជាតិ នេះគឺជាសៀវភៅដំបូងនិយាយស្តីពីសាសនាកាតូលិក ត្រូវបានបោះពុម្ភជាអក្សរឡាតាំងនាឆ្នាំ ១៦៥១ នៅទីក្រុង Roma (អ៊ីតាលី) ដោយបុព្វជិត Alexandre de Rhodes។
ទៅតាមខាងត្បូង វូងរ ( Vung Ro) ស្ថិតក្នុងឃុំហ័រស្វឹនណាម ( Hoa Xuan Nam) ស្រុកដុងហ័រ (Dong Hoa) គឺជាតំបន់ផ្ទៃមេឃនិងសមុទ្រពណ៌ផ្ទៃមេឃ ត្រូវបានហ៊ុំព័ទ្ធដោយដែវកា (Deo Ca) ភ្នំដាបៀ (Da Bia) និងហន់បា (Hon Ba) ។ នៅទីនោះភ្ញៀវទេសចរណ៍អាចស្វែងឃើញមហាសមុទ្រស្អាតអស្ចារ្យ ឬជំនះភ្នំដាបៀ (Da Bia) ពេលណាក៏លិចក្នុងសន្សើមពណ៌ស។ ចន្លោះពីវូងរ ( Vung Ro) មិនឆ្ងាយ គឺជាជ្រោយដាយឡាញ ទីកន្លែងទទួលពន្លឺពីព្រះរះអាទត្យរះដំបូងនៃទឹកដីដែលមានរូបរាងអក្សរ S ។
ដោយសក្តានុពលសមុទ្រនិងសោភ័ណ្ឌភាពធម្មជាតិបានបញ្ចូលក្នុងកំណាព្យនិងភាពយន្ត ដែលកំពុងបើកឱកាសជាច្រើន ដើម្បីខេត្តនេះអភិវឌ្ឍន៍./.