ក្រុងដាណាំង​ជាមួយ​សម្រស់​​​ស្អាត ​នៃ​សមុទ្រ​ទូលាយ​​ ទន្លេវែង​ ភ្នំ​ ក្នុង​ទ្រូង​ក្រុង...​​។ល។ បាន​បញ្រ្ជាប​ចូលក្នុងបទ​​​​កំណាព្យ​ ​បទ​ភ្លេង និង​​​រូប​គំនូរ​ តែ​មាន​ប្រការមួយ ​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យក្រុង​​ដាណាំង​ក្លាយជា​មាន​ភាព​​ប្លែក​ដាច់​ដោយ​ឡែក​ ទាក់​​ចិត្ត​​អារម្មណ៍​ជាង​ នោះ​គឺ​កោះ​សើន​​ត្រា (Son Tra)​ ទីកន្លែង​មាន​រហសនាម​​ស្រុកកំណើត​​​ស្វាក្រិស​ជើង​ប្រផេះ​ “រាជិនី​​”  នៃ​ប្រភេទ​ស្វាទាំងពួង​​។

ឧបទ្វី​ប​សើន​​ត្រា (Son Tra) (​សង្កាត់​ថ័រ​ក្វាង​ - Tho Quang ខណ្ឌ​សើន​​​ត្រា - Son Tra) ស្ថិតនៅ​ចម្ងាយ​ពី​មជ្ឈមណ្ឌល​ក្រុង​​ដា​ណាំង​ ប្រហែល​​ជាង​១០​គីឡូ​ម៉ែត្រ​​ទៅ​ទិសឦសាន​​។ ឧបទ្វីប​ស្អាត​ដូចជា​ផ្ទាំង​គំនូរ​​គូរ​លើខឿន​ឈូង​សមុទ្រ​​ដាណាំង​ខៀវ​​ដូចជា​គ្រាប់​គជ់​ មិនត្រឹម​តែមានទីតាំង​​យុទ្ធសាស្រ្ត​​​ពី​ផ្នែក​សន្តិសុខ​​ការពារជាតិ​ នៅ​ជា​តំបន់​រតនវត្ថុ​កម្រមាន​ អំពី​ទេសភាព​​ធម្មជាតិ​ និងតម្លៃ​ជីវសាស្រ្ត​ពិសេស​ នៃតំបន់​ឧបទ្វីប​ឥណ្ឌូចិន​។ ​
 
ដោយ​ផ្ទៃដី​ជាង​៤.៤០០​ហិក​តា​ ព្រៃ​សើន​​ត្រា (Son Tra)​ មាន​​លក្ខណៈ​
​ប្រព័ន្ធ​​អេកូ​ព្រៃ​ធម្មជាតិ​ ផ្សារភ្ជាប់​នឹង​សមុទ្រ​តែមួយ​គត់​នៅ​វៀត​ណាម​​។ នេះ​ជា​ទីកន្លែង​សត្វ​ព្រៃរស់​នៅ​​រាប់​រយ​ប្រភេទ​ ​ ក្នុង​នោះ​មាន​​សត្វកម្រចំនួន​២២​ប្រភេទ​ ជា​ពិសេស​ស្វាក្រិស​​ជើង​ប្រផេះ​ មាន​វត្តមាន​នៅ​ឥណ្ឌូចិន​។​ ព្រោះ​ហេតុ​នេះហើយ អ្នក​​ស្រាវជ្រាវ​​ជាតិ​និង​អន្តរជាតិ​ មិន​លើស​សម្តី ​ពេល​ពោល​ថា​កោះ​សើន​​ត្រា (Son Tra)​ ជា​រតនវត្ថុ​របស់​ក្រុង​ដា​ណាំង​។​

ព្រៃ​សើន​​ត្រា (Son Tra)​ មាន​រូបសណ្ឋាន​ដី​ចោត​អើត​ទៅ​កាន់​សមុទ្រ​ ជាមួ​យ​ប្រព័ន្ធ​​រុក្ខជាតិ​​សម្បូរ​បែប​ រួម​នឹង​អាកាសធាតុ​បរិសុទ្ធ​ បង្កើត​ជា​ទីកន្លែង​រស់​ឧត្តមភាព​សម្រាប់​ស្វាក្រិស​ជើង​ប្រផេះ​។ រូបថត៖ ថាញហ្វ័រ​  ចាប់ពី​ខែ​មេសា​​រហូត​ដល់​ខែ​មិថុនា​​ ជា​រដូវ​រុក្ខជាតិ​ព្រៃ​សើន​​ត្រា (Son Tra)​ ផ្លាស់​​ស្លឹក​ នេះ​ជា​​​រដូវ​ផ្គត់​ផ្គង់​អាហារ​សម្បូរ​បែប​ សម្រាប់​ស្វាក្រិស​​ជើង​ប្រផេះ​។ រូបថត៖ ថាញ​ហ្វ័រ​  ចាប់ពី​ខែ​មេសា​រហូត​ដល់​ខែ​មិថុនា​ ផ្កាថាន​ម៉ាត - Millettia ichthyochtona ​ពណ៌​ស្វាយ​ រីក​ស្គុះ​ស្គាយ​ពេញ ព្រៃ​សើន​​ត្រា (Son Tra) នេះ​ក៏ជា​ប្រភេទ​អាហារ​ដែល​ស្វា​ក្រិស​ជើង​ប្រផេះចូល​ចិត្ត​ស៊ី​​។ រូបថត៖ ថាញ​ហ្វ័រ​  ទិដ្ឋភាព​មនោរម្យ​​​កម្រមានមួយ​ នៅ​រដូវ​ស្វាក្រិស​ជើង​ប្រផេះ​ ស្វែង​រក​ចំណី​ក្នុង​ព្រៃ​​ផ្កា​ថាន​ម៉ាត - Millettia ichthyochtona​ ពណ៌​ស្វាយ​។ រូបថត៖ ថាញ​ហ្វ័រ  ព្រៃសើន​​ត្រា (Son Tra)​ ជា​ទី​កន្លែង​​ចំណូល​ចិត្ត​ នៃ​អ្នក​ប្រមាញ់​​រូប​ស្វា​ក្រិស​ជើង​ប្រផេះ នៅ​ក្រុង​ដា​ណាំង​។ រូបថត៖ ថាញ​ហ្វ័រ​

 រៀង​រាល់​ឆ្នាំ​ ចាប់ពី​ខែ​មេសា​រហូត​ដល់​ខែ​មិថុនា​​ ព្រៃ​សើនត្រា (Son Tra)​ ​​​ចូល​រដូវ​ផ្លាស់​ស្លឹក ​សោភណភាព​ស្អាតជាប់​ចិត្ត​ដូចជា​ដង​ព្រៃ​នៅ​រដូ​វស្លឹក​ឈើ​ជ្រុះ​នៃ​​លោក​ខាង​លិច​។ ជា​ពិសេស​ ដង​ព្រៃថានម៉ាត​ - Millettia ichthyochtona​ បញ្ចេញ​ផ្កាពណ៌ស្វាយ​​រីក​ស្គុះ​ស្គាយ​​ស្រស់​បំព្រង​ ដូចជា​​កម្រ​ងផ្កា​អ័រគីដេ​​ព្រៃ​​ ធ្វើ​ឲ្យ​កោះ​សើន​​ត្រា (Son Tra) ​ធ្លាប់​មាន​សម្រាស់​ស្អាត​ កាន់តែ​ស្អាត​ទាក់ទាញ​ចិត្ត​ថែមទៀត​។​
 
នៅ​រដូ​វនេះ ស្វាក្រិស​ជើង​ប្រផេះ​ តែង​ចុះ​មកជើង​ភ្នំ​ទាប​សមុទ្រ​​ណាស់​។ ពួក​វារស់​នៅ​តាមហ្វូង​ ហ្វូងនីមួយៗ​​មានប្រហែល​ពី​៥​ទៅ​ដល់​៧ក្បាល​ លោត​ពី​មែក​មួយ​​ឆ្លង​ទៅ​កាន់​មែក​មួយ​ ស្វែង​រក​ចំណី​អាហារ​លើ​មែកឈើ​ដែល​​មាន​ស្លឹក​ខ្ចី​។ យូរ​ៗ បើមានសំណាង​អ្នក​នឹងបាន​​ជួប​ប្រទះ​ហ្វូង​ស្វា​ក្រិស​​ឈប់​សម្រាក​ ​និង​ស្វែង​រក​ចំណី​នៅ​លើ​ដើមឈើ​ ​កំពុងតែបញ្ចេញ​​ផ្កា​រីក​ស្អាត​លង់​ចិត្ត​​​។​
 
ពន្លឺថ្ងៃ​​ចែង​ចាំង​បញ្រ្ជាតស្លឹក​ឈើ​​ ស្វាក្រិស​ជើង​ប្រផេះ​ លេច​អណ្តែត​បង្កើត​មាន​ភាព​ស្អាត​ប្លែក​មួយ​។ ស្វា​ក្រិស​ជាមួយ​រោម​ស្រស់​រលើប​ក្រោម​ពន្លឺ​ថ្ងៃ​ ធ្វើ​ឲ្យ​វា​កាន់តែ​ពិសេស​​ ដែល​មិន​មាន​ប្រភេទ​ស្វាណា​អាច​ប្រៀប​ផ្ទឹម​បានឡើង​​។​
 
ស្វាក្រិស​ជើង​ប្រផេះ ជា​សត្វមាន​ទឹក​មុខ​​ពោរពេញ​ទៅ​ដោយ​អារម្មណ៍​ ជាមួយ​ផ្ទៃ​មុខ​​ពណ៌​លឿង​ស្រអា​ប ច្រមុះ​ខើច​ខ្លី​គួរ​ឲ្យ​​ស្រឡាញ់​ កែវ​ភ្នែក​ថ្លាយង់ដូចជា​​ចេះ​និយាយ​អញ្ជឹង​ រួម​នឹង​ពុក​មាត់​ពុក​ចង្កា​​ពណ៌ស​ដូច​សំឡី​...​។ល។ ដូច​នេះ​ អ្នក​ជាច្រើន​តែង​ពោល​ត្លុក​​​​​ថា​ មើលពួកវា​ដូចជា​សាស្រ្តា​ចារ្យ​កំពុង​តែ​សញ្ជឹង​​​រិះ​គិត​អ្វី​មួយ​។
 
ខុស​នឹង​​ប្រភេទ​សត្វ​ស្វា​ពណ៌​លឿង​​ឆ្លាតវៀង​​វៃ​ រប៉ិល​រប៉ូច​ តែង​លោត​ស្រែក​រំអុក​ពេញ​ព្រៃ​ តែ​ចំពោះ​​ស្វាក្រិស​ជើ​ង​ប្រផេះ​ស្លូតបូត​និង​ខ្ជិល​បន្តិច​។ ក្រោយ​ពេល​ស៊ី​ឆ្អែត​ ពួកវា​ច្រើន​ជ្រើស​យក​មែក​ឈើខ្ពស់​ ស្រឡះ​ និង​ស្ងប់​ស្ងាត់​​ សម្រាក​​កាយ​ហាល​​ថ្ងៃ​។ នៅ​ពេល​នេះ ពួក​វា​តែង​មាន​កាយ​វិការ​ ឥរិយាបថ​ដេក​អង្គុយ​ប្លែក​ៗ​ ជូនកាល​ដូច​កាយ​វិការ​មនុស្ស​តទៀត​ផង​។ កូន​ខ្លះ​អង្គុយ​ដាក់​ដៃ​ពី​លើ​ក្បាល​​ ខ្លះ​អង្គុយ​ខ្វែង​ជើង​ សំយាក​ជើងចុះ​​ ជួន​កាល​សំយាក​​ជើង​ទាំងពីរ​ ខ្លះ​ដេក​អោប​​មែក​ឈើ​មិន​ខ្វល់ពី​អ្វី​មួយ​ឡើយ​​ ខ្ជិល​ច្រអូស...​។ល។ ពេល​នោះ​ មើលពួក​វា​​​ពិតជា​គួរ​ឲ្យ​ស្រឡាញ់​ ជិតស្និទ្ធ​ និង​មាន​ភាព​កំប្លែង​ បំផុត​​សំឡឹង​មើល​ទឹក​មុខ​ពួក​វា​។​

ស្វាក្រិស​ជើង​ប្រផេះ​ ពេល​ទើប​កើ​តចេញ​ពី​ផ្ទៃ​មេ​ តែង​តោង​ជាប់​ពោះ​មេ​អែម​ទឹក​ដោះ​។ រូបថត៖ ថាញ​ហ្វ័រ  តាម​​សារជាតិ​ កូន​ស្វាក្រិស​អោប​ជាប់​មេ​ ពេល​មេ​ធ្វើ​ដំណើរ​លោត​ពីមែក​មួយ​​ទៅ​កាន់​មែក​មួយ​​។ រូបថត៖​ ថាញ​ហ្វ័រ​  ស្វាក្រិស​កូន​ចូល​ចិត្ត​ហក់​លោត​ពី​មែក​មួយ​ទៅកាន់​មែកមួយ​ នៅ​ចំពោះ​មុខ​ស្វា​មេ​អង្គុយ​សង្កេត​មើលពួក​​វា​។ រូបថត៖ ថាញ​ហ្វ័រ​  ស្វា​ក្រិស​ជើង​ប្រ​ផេះ​ មាន​ឥរិយាបថ​អង្គុយ​ក្រមិច​ក្រមើម​ ដូចជាមនុស្ស​។ រូបថត៖ ថាញ​ហ្វ័រ​  ស្វាក្រិស​​ជើង​​ប្រផេះ មាន​​រហសនាម​ថា​ “រាជិ​នី​” នៃ​ប្រភេទ​​ស្វាទាំង​ពួង​ ដោយ​មាន​រោម​បញ្ចពណ៌​ឆើត​ឆាយ​ កែវ​ភ្នែក​ថាយង់​​​ ពុក​មាត់​ចង្កាពណ៌​​​​សដូច​សំឡី​ កែង​ដៃ​កែង​​ជើង​​ពណ៌​ស​​ប្រផេះ ដូចជា​ដើរ​​ពាក់​ស្រោម​ជើង​អញ្ជឹង​។ រូបថត៖​ ថាញ​ហ្វ័រ​  ស្វាក្រិស​ជើង​ប្រផេះ ​ជា​ប្រភេទ​សត្វ​ស៊ី​ស្លឹក​ មិន​ស៊ី​សាច់ ចូល​ចិត្ត​ស្លឹក​ខ្ចី​សម្បូរ​ជាតិសរសៃ​។ រូបថត៖ ថាញហ្វ័រ​  ស្វាក្រិស​​ជើង​ប្រផេះ​ មាន​ទម្លាប់​រស់​នៅ​ជាហ្វូង​ ហ្វូង​នី​មួយៗ​​​មានពី​៥ទៅ​ដល់​៧ក្បាល​ ដោយ​ឡែក​មាន​ហ្វូង​ខ្លះ​ឡើង​ដល់​រាប់សិប​កូន ​ប៉ុន្តែ​កម្រមាន​ណាស់​។​ រូបថត៖​ ថាញ​ហ្វ័រ​  ចំណុច​លេច​ធ្លោ​នៃ​ស្វាក្រិស​ជើង​ប្រផេះ​ គឺ​ពណ៌​ឆើត​ឆាយ​ ទឹក​មុខ​​ពេញទៅ​ដោយ​អារម្មណ៍​។ រូបថត៖ ថាញ​ហ្វ័រ​  ស្វាក្រិស​ជើង​ប្រផេះ ​មាន​ក្រពះ​ធំ​ មាន​សមត្ថភាព​បង្កើត​ជាតិ​រំលាយ​អាហារ​ រួម​មានជាតិ​សរសៃ ​​ ដូច​នេះ​ពោះរបស់​វា​ហើម​ធំ​។ រូបថត៖ ថាញ​ហ្វ័រ​  ក្នុង​ហ្វូង​ស្វាក្រិស​ជើង​ប្រផេះ​  មេហ្វូ​ងជា​ទូទៅ​គឺ​កូន​ឈ្មោល​មាំ​មួន​ វា​មានតួនាទី​រក្សា​តំណ​ពូជ​និង​ការពារ​ហ្វូង​របស់​ខ្លួន​។ រូបថត៖ ថាញ​ហ្វ័រ​  តាម​ទម្លាប់​ ស្វា​ក្រិស​ជើង​ប្រផេះ​តែង​រក​ស៊ី​នៅ​ពេល​ព្រឹក​និង​រសៀល​ រី​ឯពេល​ថ្ងៃ​ត្រង់​និង​យប់​ពួក​វា​ច្រើន​ដេក​សម្រាក​លើ​មែក​ឈើ​ខ្ពស់​។ រូបថត៖ ថាញ​ហ្វ័រ​

 សម្រស់​ស្រស់ស្អាត​កម្រមាន ​និង​​ទាំង​លក្ខណៈ​ពូជ​សាស្ត្រ​ មិនត្រឹម​តែ​នាំ​ស្វា​ក្រិស​​ជើង​ប្រផេះ ​ក្លាយជា​មុខសញ្ញា​យក​ចិត្ត​ទុកដាក់​វិសេស ​នៃ​អ្នក​វិទ្យាសាស្រ្ត​​នៅ​ទាំង​ជា​ចំណុច​ទាក់ទាញ ​នៃ​អ្នក​ចូលចិត្ត​ស្វែងយល់​ពី​ធម្មជាតិ​ បំផុត​គឺ​ចំណូល​ចិត្ត​ខាង​ថតរូប​។
 
ប្រហែល​ព្រោះ​ហេតុ​នោះ ​ច្រើន​ឆ្នាំ​ថ្មីៗ​​នេះ ឲ្យតែ​ដល់​រដូវ​ព្រៃ​សើន​​ត្រា (Son Tra) ​​ផ្លាស់​ស្លឹក​ អ្នក​ផង​នឹងបាន​​ឃើញ​ភ្ញៀវទេសចរ​គ្រប់​ទិស​ទី​ ឈូរឆរ​រក​មក​ឧបទ្វីប​ស្រស់​ស្អាត​នេះ ដើម្បី​ប្រមាញ់​រូប​ស្វា​ក្រិស​ជើង​ប្រផេះ ដែល​​មាន​សម្រស់​ស្អាត​ប្លែកៗ​។​
 
នៅ​ក្រុង​ដាណាំង​ ចលនា​ប្រមាញ់​​រូប​ស្វា​ក្រិស​សើន​​ត្រា (Son Tra)​ ក៏​រីកចម្រើន​ខ្លាំង​ឡើង​។ ក្នុង​នោះ​អាច​និយាយ​ដល់​អ្នក​ប្រមាញ់សម្បូរ​បទ​ពិសោធន៍​និង​ក្លាយជា​ជិតស្និទ្ធ​នឹង​ពិភព​អ្នក​ប្រមាញ់​​រូបស្វាក្រិស​ក្រុង​ដា​ណាំង​ ដូចជា​៖ ឡេ​ហាយ​សើន (Le Hai Son) ម៉ាយ​ហុង​គី (Mai Hong Ky) ត្រឹន​យឺដាវ​ (Tran Du Dao) ត្រឹន​វ៉ាន់យុង​ (Tran Van Dung) ដាំង​ធូ​ធ្វី (Dang Thu Thuy) ហូត្រុង​ទូ​ (Ho Trung Tu) ...។ល។ និង​អ្នក​ប្រមាញ់​ផ្សេង​​ដទៃ​ទៀត ​នៃ​ក្លឹប​អ្នក​ថតរូប​ទន្លេ​ហាន​ (Han) ដា​ណាំង​។ ចំពោះ​ពួកគាត់ ភាព​សប្បាយ​នៃ​ការ​ប្រមាញ់​​រូប​ស្វា​ក្រិស​មិនត្រឹម​សាមញ្ញ​ជា​ការ​លេងកម្សាន្ត​​​ស្វែង​រក​កាលៈ​ទេសៈ​​ស្អាត​ នៅ​ទាំង​ជា​ស្មារតី​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​​ ក៏ដូចជា​មាន​បំណង​រួម​ចំណែក​នឹង​រដ្ឋាភិបាល​ក្រុង​អំពាវនាវស្រែក​ហៅ​សហគមន៍​រួមគ្នា​ការពារ​រតនវត្ថុ​កោះ​សើន​​ត្រា (Son Tra)​។៕