កាសែតរូបភាពវៀតណាមជាភាសាខ្មែរ

សិល្បៈ

ភាពរុងរឿងពីអតីតកាលក្នុង “ឡាកចូន (Lac Chon ) (ខុសទី)”

05/01/2017

បងប៊ុយកុងខាញ (Bui Cong Khanh) និទានសាឡើងវិញនូវរឿងរ៉ាវដែលជាប់ទាក់ទងដល់តំបន់ដីភាគកណ្តាល តាមរយៈស្នាដៃឡាកចូន ( Lac chon) (ខុសទី)។ អ្នកទស្សនាមានអារម្មណ៍ភ័យអួរអាប់អូសបន្លាយ របស់អតីតកាល សម្រាប់ការរិះគិតពិចារណា និង អាច “ជួបប្រទះ” នៅរឿងរ៉ាវផ្ទាស់ខ្លូន។ ខាងក្រោយបន្ទះប្រគំគ្នានីមួយៗ ក្បាច់ចម្លាក់នោះ គឺជាភាពរុងរឿងអតីតកាល នៃតម្លៃពីបូរាណកាលដែលដូនតាបន្សល់ទុកមក។

ឡាកចូន ( Lac chon ) (ខុសទី) ជាសំណង់ក្លែងធ្វើតាមទម្រង់រូបភាពផ្ទះឈើបែ

កើតឆ្នាំ១៩៧២ នៅខេត្តដាណាំង (Da Nang) ហើយធំពេញវ័យនៅហូយអាន (Hoi An) បងប៊ុយកុងខាញ (Bui Cong Khanh) ជាសិល្បករមានការទំនាក់ទំនងយ៉ាងជ្រាវជ្រៅ ជាមួយកេរដំណែលវប្បធម៌ជាតិ។ បទនិពន្ធរបស់បងប្រើប្រាស់វត្ថុធាតុសម្បូរបែបដូចជា៖ គំនូរ រូបចម្លាក់ រៀបចំ ភាពយន្ត និងគូរព្រាង។.

បរចនាបទស្ថាបត្យកម្មរបស់ហ្វេ បានដាក់ក្នុងបរិយាកាសតាំងពិព័រណ៍ទូលលាយ១០០០ម៉ែត្រការេ។ ផ្ទះនេះ មានបំណងកសាងមិនឲ្យសម្រេច ដំបូល និងជញ្ជាំងមិនរឹងមាំ បរិយាកាសកណ្តាលរវាងផ្លានរបា និង ជញ្ជាំងផ្ទះបានធ្វើបង្កើតឡើងដោយរបៀបចៃដន្យឥតគោលដៅ។ សំណង់ចម្លាក់យ៉ាងប្រណិតអស្ចារ្យ នៅលើរាល់ផ្លានរបា សសរ បង្អួច និង ស្នាមលម្អិតវត្ថុអចលនា។ ទិសទាំងបួននៃផ្ទះ គឺមានដើមបនសាយ (bonsai) ៤ដើម ដែលបានរចនាពោរពេញទៅដោយសិល្បៈ បានបងកុងខាញ (Cong Khanh) ចាត់ទុកជាអ្នកអម អង្គរក្ស ការពារព្រលឹងឲ្យសំណង់ទាំងមូល។

ដើម្បីធ្វើសម្រេចស្នាដៃឡាកចូន ( Lac chon ) (ខុសទី) បងរួមជាមួយជាងឈើមានថ្វីដៃ និង សិប្បករចម្លាក់នៅហូយអាន (Hoi An) ធ្វើការជាង២ឆ្នាំ។ បងចំណាយ១,៥តោនឈើខ្នុរ ដើម្បីធ្វើសម្រេចសំណង់នេះ។ ដូចបងប៊ុយកុងខាញ (Bui Cong Khanh) ចែករំលែងថា៖ ឈើខ្នុរជាវត្ថុធាតុប្រពៃណីមានភាពរស់រវើក ប្រើប្រាស់ច្រើនក្នុងជីវភាពសហគមន៍។ ឪពុករបស់បងធ្លាប់ជាជាងឈើដ៏ពូកែម្នាក់ បានជម្រុញគំនិតអារម្មណ៍ឲ្យបងតាំងពីតូចមកម៉្លេះ។ ជាងនេះទៀត នៅប្រហែលឆ្នាំ៧០គឺលំបាកណាស់ បងចាំបានថារាល់ពេលបាយជាមួយមុខម្ហូបដែលអ្នកម្តាយ ជាអ្នកចម្អិត បានប្រើប្រាស់ពីផ្លែខ្នុរ។ នោះគឺជាអារម្មណ៍មួយរួមចំណែក ដើម្បីបងអនុវត្តបង្កើតស្នាដៃរបស់ខ្លួន។

សិល្បករប៊ុយកុងខាញ (Bui Cong Khanh) កំពុងបកស្រាយឲ្យអ្នកស្តាប់អំពីអត្ថន័យក្បូរក្បាច់នីមួយៗ នៅក្នុងស្នាដៃ
ឡាកចូន ( Lac chon) (ខុសទី)។ រូបថត៖ ឯកសារ

តាំងពិព័រណ៍ឡាកចូន ( Lac chon) (ខុសទី) ទាក់ទាញអ្នកទស្សនាយ៉ាងកុះករ។ រូបថត៖ ឯកសារ

ឡាកចូន ( Lac chon) (ខុសទី) ជាសំណង់ក្លែងធ្វើតាមទម្រង់រូបភាពផ្ទះឈើ ដោយរចនាបទតាមស្ថាបត្យកម្មបូរាណហ្វេ។

សំណង់ទាំងមូលបានធ្វើពីឈើខ្នុរទាំងអស់។

ស្នាមចម្លាក់ធ្វើឲ្យអ្នកទស្សនានឹកឃើញពីតម្លៃពីបូរាណ។

ភាពច្នៃប្រឌិតក្លែងតាមទម្រង់រូបភាពសំណាញ់ដែក B៤០ ព័ទ្ធជុំវិញសសរ និងបរិយាកាសក្នុងផ្ទះ។

ក្បាច់ចម្លាក់អាវមួយឈុត មានតាំងពីឆ្នាំ៧០ នៃសតវត្សមុនៗ ធ្វើឲ្យអ្នកទស្សនាមានអារម្មណ៍ស្រណោះស្រណោក ពីសម័យអតីតកាលដាច់អាស្រ័យមួយ។

ឡាកចូន ( Lac chon) (ខុសទី) ជារឿងរ៉ាវនិយាយពីវប្បធម៌ តំបន់ដី និងមនុស្ស បានបង្ហាញឡើងតាមរយៈសិល្បៈចម្លាក់លើឈើ។

ដើមបនសាយ (bonsai) ទាំងបួនដើម បានរចនាពោរពេញដោយសិល្បៈហើយបានចាត់ទុកជាអង្គរក្សការពារព្រលឹងជូនសំណង់ទាំងមូល។

ខាងក្រោយបន្ទះប្រគំគ្នានីមួយៗ ក្បាច់ចម្លាក់នោះគឺជាភាពរុងរឿងអតីតកាលនៃតម្លៃពីបូរាណរបស់ដូនតាបន្សល់ទុកមក។

ឡាកចូន ( Lac chon) (ខុសទី) សឲ្យឃើញថាតម្លៃប្រពៃណី តែងស្ថិតស្ថេរនៅក្នុងជីវភាពរស់នៅសហសម័យ។

ឧបករណ៍សម្រាប់ឆ្លាក់បង្កើតក្បាច់រចនាលើឈើខ្នុរ។

រឿងរ៉ាវមួយផ្សេង ដែលបងប៊ុយកុងខាញ (Bui Cong Khanh) ចង់ក្រើនរំលឹកដល់នោះ គឺតំបន់ដីភាគកណ្តាលត្រូវបំផ្លាញ់ដោយសង្គ្រាម។ ក្នុងផ្ទះ “ឡាកចូន ( Lac chon ) (ខុសទី)” តាមធម្មតាត្រូវមានក្បាច់រូបចម្លាក់រុក្ខជាតិបួនប្រភេទ (ផ្កាអង្គាបុស្ស៍ ផ្កាអ័រគីដេ ផ្កាបញ្ចះមាស ដើមពក) ឬ ”សត្វទេពទាំងបួន” (នាគ តោ អណ្តើក ហង្ស) តែនៅទីនេះ បែរជាមានគ្រាប់បែក កាំភ្លើង កាំបិត ពូថៅ និង ដែកសំណាញ B៤០...។ល។ ទៅវិញ រូបភាពទាំងអស់ដែលដាក់មិនត្រង់ចំទីកន្លែង ធ្វើឲ្យអ្នកទស្សនានឹកឃើញដល់សង្គ្រាម ដល់ភាពបំផ្លាញនូវអ្វីៗទាំងអស់ក្នុងនោះមានទាំងតម្លៃពីបូរាណ។

ក្រោយពេលទស្សនាឡាកចូន ( Lac chon) (ខុសទី) បងវូផឿង (Vu Phuong) អាសយដ្ឋាននៅខណ្ឌប៊ិញថាញ ឲ្យដឹងថា៖ “ឡាកចូន ( Lac chon) (ខុសទី) ឲ្យអ្នកទស្សនាឃើញនូវប្រការជាច្រើន។ ខ្ញុំស្រណោះឃើញនូវភាពបាត់បង់ ឈឺចាប់ នៃតំបន់ដីមួយនេះ។ ប៉ុន្តែតម្លៃប្រពៃណីតែងស្ថិតស្ថេរ។ បងប៊ុញកុងខាញ (Bui Cong Khanh) ចេះរបៀបច្នៃប្រឌិត ដើម្បីមនុស្សម្នាទាំងអស់ពុទ្ធិយល់ដឹង ពីអ្វីដែលបងចង់និយាយថា”។

ឡាកចូន ( Lac chon) (ខុសទី) ជាតាំងពិព័រណ៍ដេកក្នុងគម្រោងការសិល្បៈធំមានឈ្មោះ ”ពុទ្ធិបច្ចុប្បន្ន” បានផ្តើមឡើងនិងរៀបចំដោយ “San Art” តាមរយៈកម្មវិធីសហការជាមួយមូលនិធី Prince Clause។ បានបង្កើតនៅឆ្នាំ១៩៩៧ មូលនិធី Prince Claus ជាអ្នកឧបត្ថម្ភឲ្យគម្រោងការសិល្បៈនិងវប្បធម៌លើពិភពលោកយ៉ាងច្រើនអនេក ដើម្បីគោលដៅឧបត្ថម្ភវប្បធម៌ ជម្រុញការយល់ដឹងពីតួនាទី នៃវប្បធម៌ក្នុងជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ និង ភាពរីកចម្រើន៕

តាំងពិព័រណ៍ “ឡាកចូន (Lac chon) (ខុសទី)” ប្រព្រឹត្តទៅនៅ The Factory Contemporary Art Centre (FCAC) លេខ១៥ ង្វៀនអឺយី (Nguyen U Di) សង្កាត់ថាវដៀន ( Thao Dien) ខណ្ឌ២ ទីក្រុងហូជីមិញ នឹងអូសបន្លាយដល់ខែសីហាឆ្នាំ២០១៦ និងធ្វើដំណើរទៅចូលរួម Singapore Biennale ពីថ្ងៃទី២៧ខែតុលាឆ្នាំ២០១៦។

អត្ថបទ៖ ង្វៀនអ្វាញ រូបថត៖ ង្វៀនឡឹន និង ឯកសារ San Art