ກຸບໃບຄ້ໍແມ່ນເພື່ອນຜຸູ້ສະຫນິດຕິດພັນ ແລະ ໃກ້ຊິດຂອງແມ່ຍິງຫວຽດນາມ. ຮູບພາບດັ້ງເດີມຂອງກຸບໄດ້ຖືກສະຫລັກ ໄວ້ເທິງວັດຖຸບູຮານຄືກອງທອງຫງອກຫລູ້, ໄຫທອງດ່າວຖີ້ງກ່ອນນີ້ 2.500-3.000 ປີ.

 

ໄປພ້ອມໆ ກັບການພັດທະນາຂອງປະຫວັດສາດຜ່ານຍຸກຕ່າງໆ, ກຸບກ່ໍມີການປັບປ່ຽນທັງທາງດ້ານຮູບຊົງ ແລະ ທາດວັດຖຸປະກອບ. ໃນເບື້ອງຕົ້ນເມື່ອບ່ໍທັນມີເຄື່ອງມືເພື່ອຂັດຫຍິບ, ກຸບໄດ້ຮັບການປະດິດສ້າງຂຶ້ນດ້ວຍການຝັ້ນສານ. ສ່ວນກຸບຄືໃນທຸກວັນນີ້ແມ່ນຕ້ອງອີງໃສ່ການ ກຳເນີດຂຶ້ນຂອງເຂັມຫມາຍຄວາມວ່າ ຈົນຮອດໄລຍະທີ່ຄົນເຮົາຮູ້ຈັກການຫລອມເຫລັກ (ປະມານສະຕະວັດທີ III ກ່ອນຄິດທະສັກກະລາດ). ກຸບ-ສັນຍາລັກຂອງຜູ້ຍິງຫວຽດນາມ ຕະຫລາດແຫ່ງຫນຶ່ງຂາຍສະເພາະແຕ່ກຸບ ຍາມໃດກຸບກ່ໍສະຫນິດຕິດພັນກັບຜູ້ຍິງ ຫວຽດນາມ           ວັດຖຸເພື່ອເຮັດກຸບບ່ໍຍາກ. ບ່ໍວ່າຢູ່ບ່ອນໃດ, ຢາກມີກຸບຫນ່ວຍຫນຶ່ງຈຳເປັນຕ້ອງມີໃບຄ້ໍທຳມະຊາດ (ເກີດເອງ), ໄມ້ໄຜ່ເຮັດໂຄງ ແລະ ຊີກເອົາເປືອກປານເປັນເສັ້ນນ້ອຍໆ ເພື່ອຫຍິບ (ປະຈຸບັນນີ້ມັກໃຊ້ສາຍນິລອນ). ໃບຄ້ໍໃນເບື້ອງຕົ້ນຍັງຂຽວ ແລະ ຫົດຍ່ໍ. ເຂົາເຈົ້າເອົາ ແຜ່ນເຫລັກວາງໃສ່ເຕົາໄຟໃຫ້ຮ້ອນແລ້ວວາງໃບຄ້ໍໍຢູ່ເທິງໃຊ້ແພລຸບໃຫ້ມັນຊື່ພຽງ. ຂັ້ນຕອນດັ່ງກ່າວຍາກຢູ່ບ່ອນວ່າ, ຖ້າຮ້ອນໂພດຈະພາໃຫ້ ໃບຄ້ໍກອບ ຫລື ໄຫມ້, ຖ້າຄວາມຮ້ອນພໍດີຕ່ໍມາໃບຄ້ໍໍພັດກັບຄືນຫົດຍ່ໍຄືເກົ່າ. ຫລັງຈາກລຸບໃບຄ້ໍແລ້ວແມ່ນໃຊ້ມາດເພື່ອລົນໃຫ້ໃບມີສີຂາວທັງ ຫລີກເວັ້ນການຕົກໂຫມກ.ສ່ວນການເຮັດໂຄງແມ່ນເລືອກໄມ້ໄຜ່ຕົ້ນມີປ້ອງຍາວເກັບໄວ້ຢູ່ເທິງຫີ້ງໃນເຮືອນຄົວຕາກຄວັນໄຟເພື່ອບ່ໍໃຫ້ມອດກັດ. ກຸບຫນ່ວຍ ຫນຶ່ງມີໂຄງປະກອບດ້ວຍຂອບ 16 ບ້ວງ. ຕົວເລກ 16 ບ້ວງນີ້ແມ່ນຜົນຂອງການຄົ້ນຄວ້າ, ຄັດເລືອກຜ່ານໄລຍະເວລາຍາວນານ ພໍສົມຄວນແລ້ວມາບັດນີ້ ໄດ້ກາຍເປັນຫລັກການທີ່ບ່ໍປ່ຽນແປງ. ຢູ່ຫວຽດນາມ, ຫມູ່ບ້ານຈວງ (ເມືອງແທງອວາຍ-ຮ່າໄຕ) ແມ່ນສະຖານທີ່ ຜະລິດກຸບທີ່ລືຊື່. ກຸບຫນ່ວຍຫນຶ່ງງາມຫລືບ່ໍນັ້ນແມ່ນຍ້ອນສີມືຂອງນາຍຊ່າງ. ເຖິງວ່າ ຫຍິບດ້ວຍມືແຕ່ລະບາດເຂັມພັດສະຫມ່ຳສະເຫມີກັນຄື ກັບການຫຍິບຈັກ. ເສັ້ນ“ດ້າຍ”ເພື່ອໃຊ້ຫຍິບກຸບນັ້ນມີລວງຍາວບ່ໍຄືກັນ. ຢາກຫຍິບໃຫ້ມັນຕ່ໍເນື່ອງກັນຈຳເປັນຕ້ອງມີຮອຍຕ່ໍ.ແຕ່ພວກເຮົາຍາກ ຈະເຫັນໄດ້ຍ້ອນນາຍຊ່າງຜູ້ຊຳນານງານສາມາດເຊື່ອງຮອຍຕ່ໍໄປໄດ້ພາໃຫ້ເມື່ອເບິ່ງເຂົ້າເຫັນແຕ່ຄວາມປານີດແນບນຽນ, ຊື່, ລຽບເທົ່ານັ້ນ. ກຸບແມ່ນສິ່ງຈຳເປັນສຳລັບຊາວນາ ຝັ້ນໃບຄ້ໍເພື່ອເຮັດກຸບ ເຮັດໂຄງກຸບ ແຂກທ່ອງທ່ຽວຊາວຕ່າງປະເທດພວມຊອກຮູ້ອາຊີບການເຮັດກຸບຂອງ ຊາວ ຫວຽດນາມ           ສາວໆ ຫວຽດນາມ ໃຫ້ການເອົາໃຈໃສ່ເບິ່ງແຍງກຸບຂອງຕົນເຫມືອນດັ່ງເຄື່ອງປະດັບເອ້ ຫລື ແມ່ນສິ່ງເພື່ອເຜີຍອອກຄວາມໃນໃຈ. ເຂົາເຈົ້າຍັງຕິດແວ່ນແຍງນ້ອຍໆມົນໆ ຢູ່ທາງໃນຂອງຈອມກຸບອັນເປັນການຊ່ວຍໃຫ້ສາວໆ ສາມາດເພີ່ມສະເຫນ່ຂອງຕົນ. ການປະດັບປະດາ ທີ່ພິຖີພິຖັນທີ່ສຸດໃຫ້ແກ່ກຸບແມ່ນການແຕ້ມລາຍດອກຫລືຮູບພາບຂອງບ້ານນາ, ສຸມໄມ້ໄຜ່ບາງເທື່ອແມ່ນຄຳກອນແບບເພີດເພີນໃຈຢູ່ໃນ ລະຫວ່າງກາງຂອງຫລືບໃບຄ້ໍຊຶ່ງຕ້ອງຍໍຂຶ້ນຕາມຈັງຫວະເຮັດໃຫ້ແສງຕາເວັນສະທ້ອນໃສ່ຈຶ່ງສາມາດເຫັນໄດ້. ຕຸກກະຕານາງສາວຖືກຸບແມ່ນເຄື່ອງທີ່ລະນຶກຮູບແບບຫນຶ່ງ ໂຄມໄຟກຸບໄດ້ຮັບການວາງສະແດງທີ່ງານມະໂຫລານ ເຫວ້           ໃນການສະແດງສິລະປະ, ລາຍການຟ້ອນກຸບຂອງພວກນາງສາວຍາມໃດກໍສະຫນິດຕິດພັນກັບຊຸດເສື້ອຍາວສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງ ຄວາມອ່ອນໄຫວນີ້ມນວນແລະອ່ຽງອາຍຂອງຜູ້ຍິງ ຫວຽດນາມ. ໄປພ້ອມໆກັບຊຸດເສື້ອຜ້າອາພອນຄືເສື້ອແຂນຍາວ, ເສື້ອປີກ, ສິ້ນໄຫມ, ເສື້ອຊ້ອນໃນ ແລະ ແພຮັດແອວ... ກຸບຖືກຖືວ່າ ແມ່ນເຄື່ອງປະດັບເອ້ອັນເປັນມູນເຊື້ອທີ່ບ່ໍອາດຂາດໄປໄດ້ສຳລັບຜູ້ຍິງຫວຽດນາມ.   ກຸບມີຫລາຍປະເພດ, ກຸບມີຈອມແຫລມ, ກຸບມີໃບກວ້າງ, ກຸບແບນ ຫລື ກຸບທີ່ມີຮູບຊົງເບົາບາງ... ທັງຫມົດຕ່າງກໍເພື່ອກັ້ງບັງ, ຫຸ້ມຫໍ່ໃຫ້ແກ່ ຜູ້ຄົນທີ່ຕ້ອງດຳລົງຊີວິດເທິງແຜ່ນດິນທີ່ມີຝົນຕົກແດດກ້າ. ນອກຈາກພາລະບົດບາດກັ້ງແດດບັງຝົນແລ້ວ, ກຸບຍັງແມ່ນສິ່ງປະດັບເພື່ອເສີມສ້າງ ຄວາມງາມໃຫ້ແກ່ຄົນເຮົາຕາມທັດສະນະຄວາມງາມຂອງຊາວ ຫວຽດນາມ ນັ້ນແມ່ນຄວາມມີສະເຫນ່ສົດສວຍຄົມຄາຍ... ບ່ໍວ່າຈະໄປນາ, ໄປຕະຫລາດ ຫລື ໄປເອົາບຸນ, ໄປຫລິ້ນ ກຸບກໍແມ່ນເພື່ອນຜູ້ສະຫນິດຕິດຕົວໄປນຳ.           ອາດເວົ້າໄດ້ວ່າ ຊາວຫວຽດນາມ ມີຄວາມຮັກຫອມສະຫນິດຕິດພັນກັບກຸບເປັນພິເສດເຖິງຈະພົບມັນຢູ່ບ່ອນໃດເທິງຫນ່ວຍໂລກນີ້.                                                                         ບົດ: ເຈີ່ນຈີ້ກົງ   ພາບ: ເຕີດເຊີນແລະເອກະສານສຳເນົາ