នាថ្ងៃទី១៤ ខែមិនា ឆ្នាំ២០១៦ សន្និសីទក្រៅផ្លូវការរបស់មេបញ្ជាការកងកម្លាំងការពារជាតិ នៃបណ្តាប្រទេសអាស៊ាន លើកទី១៣ (ACDFIM-13) បានប្រព្រឹត្តទៅនៅរដ្ឋធានីវៀងចន្ទ(ឡាវ)។ ក្នុងសន្និសីទ ជាលើកដំបូងក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្ត មន្រ្តីយោធាអាស៊ាន បានឯកភាពដាក់បញ្ហាសមុទ្រខាងកើតចូលក្នុងសេចក្តីប្រកាសរួម។ ប្រការនេះសបញ្ជាក់ឲ្យឃើញថាការផ្លាស់ប្តូរគោលជំហរដ៏ធំរបស់អាស៊ាន ចំពោះបញ្ហាសន្តិសុខ ពីមួយថ្ងៃកាន់តែធំក្នុងតំបន់។
ក្នុងសន្និសីទ តំណាងកងកម្លាំងការពារជាតិ នៃបណ្តាប្រទេសអាស៊ាន បានសង្កត់ធ្ងន់ថា ការចាំបាច់ពីបរិស្ថានសន្តិភាពមួយលើសមុទ្រខាងកើត ដើម្បីជម្រុញសន្តិភាព ស្ថេរភាព បង្កើនសេដ្ឋកិច្ច និងភាពរុងរឿងក្នុងតំបន់។ ហេតុដូចនេះហើយ ភាគីនានា ត្រូវអនុវត្តពេញលេញនិងប្រសិទ្ធភាព ពីការប្រតិបត្តិការនៃភាគីនានាលើសមុទ្រខាងកើត(DOC) និងស្ថាបនាសម្រេចបានក្រុមប្រតិបត្តិការនៃភាគីនានា លើសមុទ្រខាងកើតយ៉ាងឆាប់រហ័ស(COC)។
ថ្លែងសុន្ទរកថាក្នុងសន្និសីទ លោកនាយឧត្តមសេនីយ៍ ដូបាទី អគ្គសេនាធិការ កងទ័ពប្រជាជនវៀតណាម និងជាប្រធានគណៈប្រតិភូវៀតណាម អញ្ជើញចូលរួមសន្និសីទឲ្យដឹងថា ស្ថានភាពសន្តិសុខ សុវត្ថិភាព និងភាពសេរីនាវាចរណ៍ អាកាសចរណ៍លើសមុទ្រខាងកើត កំពុងមានបញ្ហាដោយសារសកម្មភាព មិនគោរពច្បាប់អន្តរជាតិ ជាពិសេសគឺការអនុវត្តអនុសញ្ញាអង្គការ សហប្រជាជាតិពីច្បាប់សមុទ្រ(UNCLOS) ឆ្នាំ១៩៨២ ឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានផ្ទាល់ដល់ជីវភាពរស់ នៅរបស់ប្រជាជននិងសន្តិសុខរបស់តំបន់។
លោកនាយឧត្តមសេនីយ៍ ដូបាទី ឲ្យដឹងថា៖ ត្រូវបង្កើនសកម្មភាពស្ថាបនាកសាងទំនុកចិត្តនៃកងកម្លាំងយោធាសកម្មភាពលើសមុទ្រ និងអាកាសក្នុងតំបន់សមុទ្រខាងកើត លើមូលដ្ឋានស្តង់ដាអន្តរជាតិ និងកិច្ចសន្យាតំបន់ ជាពិសេស គឺ UNCLOS ១៩៨២ និង DOC។
ប្រធានគណៈប្រតិភូ ហ្វីលីពីន លោកឧត្តមសេនីយ៍ទោ Romeo Tanalgo ឲ្យដឹង៖ ក្រុមប្រតិបត្តិការមួយ រវាងអាស៊ាននិងចិន អាចកាត់បន្ថយបានហានិភ័យជម្លោះអាវុធ លើសមុទ្រខាងកើត និងនាំមកនូវវិធីសាស្រ្តដោះស្រាយជម្លោះ លើមូលដ្ឋានក្រមច្បាប់ លក្ខន្តិកៈ ដែលបានអន្តរជាតិទទួលស្គាល់។ លោកក៏បានបន្ថែមថា បណ្តាប្រទេសអាស៊ាន មានសម្លេងនិយាយរួមពីបញ្ហាសមុទ្រខាងកើត គឺយ៉ាងចាំបាច់បំផុត។
មេបញ្ជាការការពារជាតិនៃបណ្តាប្រទេសអាស៊ានថតរូបរួមគ្នាក្នុងពិធីបើកសន្និសីទ។
រូបថត៖ ផាមកៀន/ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានវៀតណាម
ទិដ្ឋភាពនៃសន្និសីទ ACDFIM-13 នៅទីក្រុងវៀងចន្ទ(ឡាវ)។ រូបថត៖ ផាមកៀន/ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានវៀតណាម។
លោកនាយឧត្តមសេនីយ៍ ដូបាទី ជាអគ្គសេនាធិការ កងទ័ពប្រជាជនវៀតណាមក្នុងសន្និសីទ។
រូបថត៖ ផាមកៀន/ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានវៀតណាម។
មេបញ្ជាការការពារជាតិនៃបណ្តាប្រទេសអាស៊ានទាំងដប់ ចុះហត្ថលេខាលើសេចក្តីប្រកាសរួមរបស់សន្និសីទ។
រូបថត៖ ផាមកៀន/ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានវៀតណាម។
មេបញ្ជាការការពារជាតិនៃបណ្តាប្រទេសអាស៊ានទាំងដប់បង្ហាញពីការឯកភាពខ្ពស់ ក្រោយពិធីចុះហត្ថលេខាលើសេចក្តីប្រកាសរួម។
រូបថត៖ ផាមកៀន/ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានវៀតណាម។
លោកនាយឧត្តមសេនីយ៍ ដូបាទី ទទួលជួបទ្វេភាគីជាមួយលោកឧត្តមសេនីយ៍ទោ Suvone Luongbounmy ជាអគ្គសេនាធិការកងទ័ពប្រជាជនឡាវ។
រូបថត៖ ផាមកៀន/ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានវៀតណាម
បញ្ចប់សន្និសីទ ប្រធានគណៈប្រតិភូទាំងអស់ បានចុះហត្ថលេខាលើសេចក្តីប្រកាសរួមរបស់ ACDFIM-13។ សេចក្តីប្រកាសរួមក៏មាននិយាយ ដល់បញ្ហាសន្និសុខក្នុងតំបន់ ក្នុងនោះមានការងារចាំបាច់ត្រូវអនុវត្តពេញលេញនិងមានប្រសិទ្ធភាព DOC និងស្ថាបនាកសាង COC យ៉ាងឆាប់រហ័ស ដើម្បីរក្សាបរិស្ថានសន្តិភាពលើសមុទ្រខាងកើត។ នេះក៏អាចហៅថា សេចក្តីសម្រេចចិត្តប្រវិត្តិសាស្រ្តមួយ ពីព្រោះវាបានគូសបញ្ជាក់ជាលើកដំបូង តាំងពីពេលបង្កើតមក មន្រ្តីយោធារបស់អាស៊ាន បានបង្ហាញពីគោលជំហររួម ស្តីពីបញ្ហាសមុទ្រខាងកើត។
វាយតម្លៃពីបញ្ហានេះ លោកឧត្តមសេនីយ៍ត្រីវូតៀនត្រុង នាយកវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ អំពីការពារជាតិ (ក្រសួងការពារជាតិវៀតណាម) ឲ្យដឹង៖ “នេះគឺជាលើកដំបូងក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្ត ដែលមន្រ្តីយោធារបស់អាស៊ាន មានគោលជំហររួមពីបញ្ហាសមុទ្រខាងកើត។ នេះជាលក្ខណៈថ្មីបំផុតរបស់សន្និសីទមេបញ្ជាការការពារជាតិ នៃបណ្តាប្រទេសអាស៊ាន។ល។”។
ក្នុងបរិបទមានប្រទេសមួយចំនួន កំពុងតែមិនគោរពមតិសាធារណៈពិភពលោក បន្តជាន់ឈ្លីលើច្បាប់អន្តរជាតិ បន្តមានសកម្មភាពបង្កភាពតានតឹង លើសមុទ្រខាងកើត សន្និសីទក្រៅផ្លូវការមេបញ្ជាការកង កម្លាំងការពារជាតិនៃបណ្តាប្រទេសអាស៊ានលើកទី១៣ ក៏បានឯកភាពនាំបញ្ហាសមុទ្រខាងកើត ចូលក្នុងសេចក្តីប្រកាសរួម អាចហៅថា “ការផ្លាស់ប្តូរធំ” មួយមានអត្ថន័យសំខាន់។ សង្ឃឹមថា សកម្មភាពនេះរបស់មន្រ្តីយោធាអាស៊ាន អាចរួមចំណែកបង្គួរឲ្យ ការងាររក្សាសន្និភាព សន្តិសុខ និងស្ថេរភាពក្នុងតំបន់និយាយដោយឡែកនិងលើពិភពលោកនិយាយរួម៕
ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានវៀតណាម/កាសែតរូបភាពវៀតណាម