ការប្រែប្រួលថ្មីនៅបួយជូ
ភូមិសាស្ត្រសាសនាកាតូលិកបួយជូ (ស្រុកស្វឹនទ្រឿង ខេត្តណាមឌីញ) គឺជាតំបន់កាន់សាសនាកាតូលិកពីយូរអង្វែងមកហើយ និងតភ្ជាប់ជាមួយបណ្តាព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ៗ ដែលទាក់ទងនឹងប្រវត្តិសាស្ត្រកកើតនិងអភិវឌ្ឍសាសនាកាតូលិកនៅប្រទេសវៀតណាម។
វិហារកាតូលិកបួយជូ ស្ថិតនៅឃុំស្វឹនង៉ុក ត្រូវបានសម្ពោធនៅឆ្នាំ១៨៨៥។ នេះគឺជាវិហារកាតូលិកធំ និងបុរាណ មានលក្ខណៈស្ថាប្យកម្មនៃប្រទេសខាងលិច ដែលជាកន្លែងរៀបចំពិធិ បុណ្យរបស់ប្រជាជនកាន់សាសនាកាតូលិកចំនួន ១.៨០០ នាក់ក្នុងតំបន់។
នាំយើងខ្ញុំមកទស្សនាវិហារកាតូលិក ដូនជីម្នាក់ឈ្មោះង្វៀនធីឡានឲ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្ន នៅតំបន់នេះមានដូនជីចំនួន ១០០ នាក់ ក្រៅពីម៉ោងសូត្រគម្ពីរកាតូលិកបួងសួង បណ្តាដូនជីក៏ចូលរួមធ្វើពលកម្ម អ្នកខ្លះដាំស្រូវ អ្នកខ្លះដាំរុក្ខជាតិថ្នាំ ហើយកែច្នៃដើម្បីព្យាបាលឲ្យអ្នកជំងឺក្នុងតំបន់ បង្កើតប្រភពចំណូលដើម្បីចិញ្ចឹមខ្លួនឯង និងបីបាច់កុមារកំព្រា កុមារពិការ នៅមណ្ឌលកុមារកំព្រាថាញ់អាន។
ជនរួមជាតិកាន់សាសនាកាតូលិកនៅបួយជូ ចូលរួមពិធីដង្ហែសែងស្នែងនៅវិហារកាតូលិកភូញ៉ាយ (ឃុំស្វឹនភឿង ស្រុកស្វឹនទ្រឿង ខេត្តណាមឌីញ)។ រូបថត៖ វៀតគឿង |
« ភូមិសាស្ត្រកាន់សាសនាកាតូលិកបួយជូមាន |
យើងខ្ញុំមានភព្វសំណាងបានចូលរួមពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍មួយនៅ
វិហារកាតូលិកបួយជូ។ ក្នុងសម្លេងតន្ត្រីនៃត្រែដែលមកពីខាងលិចរួមជាមួយភ្លើងទៀនភ្លឺផ្លេក បរិយាកាសកក់ក្តៅនៅក្នុងវិហារកាតូលិក មានការធ្វើសាក្សីរបស់លោកឳពុក (ខាងកាតូលិក) ង្វៀនឌឹកយ៉ាង គូស្នេហាវ័យក្មេងបានបំពាក់ចិញ្ចៀនជាប់ពាក្យឲ្យគ្នា បង្ហាញចិត្តភក្តី។ ឃើញគូស្នេហាវ័យក្មេង យើងខ្ញុំក៏សប្បាយចិត្តជាមួយសុភមង្គលជាអានេករបស់គេ។ ដូច្នោះថ្ងៃនេះភូមិសាស្ត្រកាន់សាសនាកាតូលិកនេះទទួលបន្ថែមដំណឹងសប្បាយរីករាយមួយ។
ដូចតំបន់ជនបទផ្សេងទៀត ភូមិសាស្ត្រកាន់សាសនាកាតូលិកបួយជូ គឺជាតំបន់ក្រីក្រមួយ ប្រជាជនកាន់សាសនាកាតូលិកប្រកបមុខរបរធ្វើស្រែ។ ក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំនេះ មានការយកចិត្តទុកដាក់របស់អាជ្ញាធរគ្រប់ថ្នាក់ ជនរួមជាតិកាន់សាសនាកាតូលិកបានហ៊ានខ្ចីដើមទុនវិនិយោគបើកទូលាយផលិតកម្ម ផ្លាស់ប្តូរមុខរបរ ហេតុនេះកាន់តែមានច្រើនក្រុមហ៊ុន រោងចក្រ ដែលជនរួមជាតិកាន់សាសនាកាតូលិកធ្វើជាម្ចាស់។
បងត្រឹនវ៉ាន់ទ្រឿង ប្រជាជនកាន់សាសនាកាតូលិកម្នាក់នៅភូមិ ៦ ឃុំស្វឹនទៀន ស្រុកស្វឹនទ្រឿងឲ្យដឹងថា៖ បន្ទាប់ពីទទួលសញ្ញាប័ត្រផ្នែកយន្តកម្ម នៅមហាវិទ្យាល័យគមនាគមដឹក ជញ្ជូន បង មកស្រុកវិញ ហើយបើករោងជាងឯកទសខាងផលិតបណ្តាប្រភេទផ្លែរណារ។ បច្ចុប្បន្ននេះរោងជាង មានកម្មករប្រហែល ២០ នាក់ ក្នុងមួយខែប្រាក់ចំណូលមធ្យមម្នាក់ទទួលបានជិត ៦ លានដុង។ ដើម្បីបើកទូលាយផលិតកម្ម បងទ្រឿងបានហ៊ានវិនិយោគម៉ាស៊ីនកាត់ CNC ទំនើបចំនួន ២០ គ្រឿង ម៉ាស៊ីននិមួយៗមានតំលៃជិត ២០០ លានដុង។
លា បងទ្រឿង យើងខ្ញុំបន្តដំណើរទៅដល់ឃុំស្វឹនភឿង ស្រុកស្វឹនភឿងដើម្បីចូលរួមពិធីដង្ហែស្នែងក្នុងពិធីបុណ្យមហោឡារិកទទួលកិត្តិនាម Basilica ភូញ៉ាយ។ នេះគឺជាពិធីបុណ្យធំមួយរបស់ប្រជាជនកាន់សាសនាកាតូលិក បង្ហាញការគោរពចំពោះបុព្វបុរស រំលឹកដល់ជីដូន ជីតានិងបណ្តាអ្នកដែលទទួលមរណៈភាព។
លោកផាមកុងជីញ ប្រធានគណៈកម្មការប្រតិបត្តិសាសនាកាតូលិកនៃភូមិសាស្ត្រកាន់កាតូលិកភូញ៉ាយរីករាយឲ្យដឹងថា៖ នាថ្ងៃរៀបចំពិធីបុណ្យនេះ បងប្អូនកាន់សាសនាកាតូលិកដែលរកស៊ីឆ្ងាយពីស្រុកកំណើតក៏ត្រឡប់មកវិញ ដើម្បីចូលរួមពិធីនេះ។ ឆ្នាំនេះបងប្អូនត្រឡប់មកវិញច្រើនជាង ប៉ាន់ស្មានមានរាប់ពាន់នាក់។ អ្នកណាក៏សប្បាយរីករាយ ពីព្រោះពិធីបុណ្យឆ្នាំនេះ បានរៀបចំធំជាងរាល់ឆ្នាំ និងក៏ព្រោះតែបានឃើញផ្ទាល់ភ្នែកនូវការផ្លាស់ប្តូរនៅក្នុងស្រុកកាន់សាសនាកាតូលិកកំណើតរបស់ខ្លួន។
អៀទូលទីកន្លែងកាន់សាសនាសម្របនិងជីវិត
នាព្រឹកខែវិច្ឆិកា ផ្ទៃមេឃតីង្វៀនភ្លឺថ្លានិងអាកាសធាតុត្រជាក់យ៉ាងចំឡែក។ នៅពេលរស្មីដំបូងរបស់ព្រះអាទិត្យលេចឡើងក្រោយភ្នំម៉ែគឺម៉ហ្គា ច្រកភូមិនានាស្ថិតក្នុងឃុំអៀទូល (ស្រុកគឺម៉ហ្គា ខេត្តដាក់ឡាក់) បានអ៊ូអរចរន្តមនុស្សប្រមូលមកវិហារប្រូតែស្តង់ដើម្បីចូលរួមពិធីបុណ្យជប់លៀងព្រះអាទិទេព។ ចំពោះបណ្តាអ្នកកាន់សាសនាប្រូតែស្តង់ ជាង ៣០០០នាក់ ជាជនជាតិអេដេ នាថ្ងៃអាទិត្យដំបូងនៃខែ គឺជាពេលវេលាដែលពិធីរៀបចំជប់លៀងព្រះអាទិទេពសំខាន់ៗបំផុតក្នុងខែវិច្ឆិកា។
ម៉ោង ៨ និង ៣០ នាទី ពិធីបុណ្យចាប់ផ្តើមដោយការច្រៀងបទចំរៀងប្រូតែស្តង់សម្តែងយ៉ាងម៉ឹងម៉ាត់ដោយនារីជនរួមជាតិអេដេ ដែលស្លៀកពាក់សម្លៀកបំពាក់ប្រពៃណីនៅក្នុងវិហារប្រូតែស្តង់។ នៅពេលបទចម្រៀងលាន់រំពង លោកប៉ាស័រ (អាចារ្យកាន់សាសនាប្រូតែស្តង់) អ៊ីគីអេបាន ខ្សឹបដាក់ត្រចៀកយើងខ្ញុំ៖ “តាមថា បណ្តានារីច្រៀងបទចម្រៀងប្រូតែស្តង់ត្រូវស្លៀកពាក់សម្លៀកបំពាក់តាមសាសនាប្រូតែស្តង់កំណត់ ប៉ុន្តែនៅទីនេះយើងស្លៀកពាក់សម្លៀកបំពាក់របស់ប្រជាជនអេដេ ដើម្បីពង្រឹងវប្បធម៌ជាតិ និងដើម្បីបង្ហាញថា បណ្តាប្រជាជនកាន់សាសនាប្រូតែស្តង់របស់ព្រះអាទិទេព ទោះបីមានពណ៌ស្បែក ពណ៌អាវអ្វីក៏ដោយក៏សុទ្ធតែច្រៀងបទចម្រៀងប្រូតែស្តង់ដោយចិត្តគោរព និងបំរើល្អការងាររបស់ព្រះអាទិទេពប្រគល់”
ប្រជាជនកាន់សាសនាប្រូតែស្តង់ជាង ៣០០០ នាក់ នៅឃុំអើទូល ចូលរួមពិធីជប់លៀងព្រះអាទិទេពនាព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យដំបូងនៃខែវិច្ឆិកា។ រូបថត៖ តឹតសើន ថ្នាក់រៀនបទចម្រៀងប្រូតែស្តង់សំរាប់កុមារនៃបណ្តាគ្រួសារកាន់សាសនាប្រូតែស្តង់នៅអៀទូលដែលបង្ហាត់បង្រៀន ជនរួមជាតិកាន់សាសនាប្រូតែស្តង់អើទូលអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចដោយមុខរបរដាំដំណាំកៅស៊ូ។ រូបថត៖តឹតសើន។ ប្រជាជនកាន់សាសនាប្រូតែស្តង់ម្នាក់ លោកស្រី H Hwing អាយុ ៨១ ឆ្នាំ ឲ្យដឹងថា៖ “អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានបានជួយឧបត្ថម្ភប្រជាជនអេដេយើងខ្ញុំស្តារឡើងវិញនិងរក្សាមុខរបរតម្បាញប្រពៃណី”។ រូបថត៖ តឹតសើន។
|
លោកប៉ាស័រអ៊ីគីអេបាន គឺជាអ្នកគ្រប់គ្រងសមាគមសាសនាប្រូតែស្តង់ ឃុំអើទូលក្នុងរយៈពេលជិត១០ឆ្នាំ និងបានប្រជាជនកាន់សាសនាប្រូតែស្តង់ជឿជាក់ហៅឈ្មោះ “ លោកទី ប្រឹក្សា” របស់ភូមិ។ គ្រួសារកាន់សាសនាប្រូតែស្តង់ណាមានបញ្ហាជាមួយភូមិ ជម្លោះជាមួយប្រជាជនក្នុងភូមិក៏សុំយោបល់របស់លោកប៉ាស័រ។ សូម្បីតែមនុស្សជាច្រើននាក់ដែលមិនយល់ច្បាស់អំពីគោលនយោបាយនូវការជំរុញកសិកម្មរបស់រដ្ឋ ក៏មកស្តាប់ការពន្យល់ និងត្រូវបានលោកប៉ាស័រពន្យល់យ៉ាងហ្មត់ចត់។ ប្រហែលហេតុនេះហើយបានជា នៅពេលលោកធ្វើជាអធិបតីនិងបង្រៀនគម្ពីរជាភាសាអេដេ មានប្រជាជនកាន់សាសនាប្រូតែស្តង់ចំនួន ៣.០០០ នាក់គោរពស្តាប់។
ពិធីបានបញ្ចប់ជាយូរណាស់មកហើយ ប៉ុន្តែអ្នកកាន់សាសនាប្រូតែស្តង់នៅអៀទួលជាច្រើននាក់បន្តនៅព្រះវិហារ ដើម្បីចាំស្តប់លោកប៉ាស័រ អ៊ីគីអេបាន និយាយអំពីស្ថានភាពក្នុងភូមិស្រុក។ លោកបានបង្រៀនអ្នកកាន់សាសនាប្រូតែស្តង់មិនគួរហាលកាហ្វេនៅលើទ្រូងផ្លូវភូមិ ផ្លូវជាតិ ពីព្រោះអាចរំខានដល់ការធ្វើចរាចណ៍។ អ្នកកាន់សាសនាប្រូតែស្តង់ឆ្ងល់អំពីតំលៃកាហ្វេមានតំលៃថោក លោកប៉ាស័របានបកស្រាយថា៖ នៅពេលនេះជាដើមរដូវ ហេតុនេះតំលៃកាហ្វេមិនទាន់កើនឡើងនៅឡើយ។ លោកបានជំរាបថា៖ តាមប៉ុស្តិ៍មេវិទ្យុទាក់ទងស្វ័យប្រវត្តិនៃកាសែតសេដ្ឋកិច្ចវៀតណាមទើបឲ្យដឹងថាតំលៃកាហ្វេនឹងកើនឡើងខ្ពស់ សូមបងប្អនកំប្រារម្ភ។
នាថ្ងៃនោះ នៅវិហារប្រូតែស្តង់យើងខ្ញុំបានជួប Y Nun KTLa។ យុវវ័យជនជាតិអេដេម្នាក់កាន់សាសនាប្រូតែស្តង់គួរឲ្យស្រឡាញ់ណាស់។ បងប្រុសរូបនេះបានអញ្ជើញយើងខ្ញុំមកផ្ទះរបស់បងដើម្បីពិសារសជាតិកាហ្វេដើមរដូវ។ ផ្ទះបង Y Nun KTLa មានថ្នាក់រៀនបទចម្រៀងប្រូតែ ស្តង់សំរាប់កុមារមានអាយុប្រហែលពី ៥ ឆ្នាំ ដល់ ៧ ឆ្នាំ។ ថ្នាក់នេះត្រូវបានចាត់តាំងដោយគណៈកម្មការយុវវ័យនៃសមាគមសាសនាប្រូតែស្តង់។
នៅពេលបង Y Nun KTLa សួរកូនសិស្សថា៖ : “បំរើឲ្យព្រះអាទិទេព យើងគួរតែធ្វើអ្វី? ” ថ្នាក់រៀនរួមគ្នាឆ្លើយ៖ “ បំរើព្រះអាទិទេពគឺធ្វើតាមសម្តីរបស់លោកគ្រូ អ្នកគ្រូ ធ្វើតាមសម្តីរបស់ឳពុកម្តាយ និងមិនធ្វើសកម្មភាពអាក្រក់ ដែលគម្ពីររបស់ព្រះអាទិទេពបានបង្រៀនហើយ! ”។ សាសនាប្រូតែស្តង់នៅអើទូលបានឈានចូលក្នុងជីវភាពរបស់ជនជាតិអេដេពីបណ្តាប្រការស្រួលដូចអញ្ចឹង!
មកដល់តំបន់កាន់សាសនាព្រះពុទ្ធនៅខាងលិច
មិនដូចនៅ បួយជូ (ខេត្តណាមឌីញ) នៅអៀទូល (ខេត្តដាក់ឡាក់) ជនរួមជាតិខ្មែរនៅខាងលិចនៃភាគខាងត្បូង ភាគច្រើនកាន់សាសនាព្រះពុទ្ធថេរវាទ។ យើងខ្ញុំមកត្រាវិញក្នុងថ្ងៃមួយនាចុងខែតុលា។ ថ្ងៃក្តៅចែងចាំងនាពេលថ្ងៃត្រង់ហាក់ដូចជាមិនឃាត់បានជំហានរបស់ប្រជាជនខ្មែរគ្រប់ទីកន្លែងប្រមូលនៅវត្តអ៊ឹង ដើម្បីចូលរួមពិធីបុណ្យកឋិន ពិធីបុណ្យធំបំផុតសំរាប់ប្រជាជនកាន់សាសនាព្រះពុទ្ធថេរវាទ ជាថ្ងៃដើម្បីឲ្យពុទ្ធបរិស័ទបង្ហាញទឹកចិត្តរបស់ខ្លួន ចំពោះការទ្រទ្រង់គណៈសង្ឃថេរវាទ និងលើកតំកើងតំលៃប្រពៃណីរបស់សាសនាព្រះពុទ្ធ។
ដូចជាបណ្តាពុទ្ធបរិស័ទផ្សេងៗ ទៀត បងប្រុសផល្លាក៏មកវត្តអ៊ឹងចូលរួមពិធីបុណ្យ។ ផ្ទះរបស់បងនៅឃុំភឿងថាច់ ស្រុកកាងឡុង ចំងាយពីវត្តអ៊ឹងជិត ៣០ គីឡូម៉ែត្រ ដូច្នេះបងនិងគ្រួសារត្រូវក្រោកពីព្រឹកព្រលឹម ដើម្បីមកវត្តឲ្យទាន់ពេលវេលា។ បងប្រុសផល្លាឲ្យដឹងថា៖ តាំងពីតូចបងបានឳពុកនិងម្តាយឲ្យចូលរួមពិធីបុណ្យកឋិនហើយ នៅថ្ងៃនោះពុទ្ធ បរិស័ទមកវត្តស្តាប់ព្រះសង្ឃទេសនានិងបង្រៀនអំពីគុណបីបាច់ចិញ្ចឹមរបស់ឳពុកម្តាយ អំពីគន្លងធម៌មនុស្ស… សម្តីបង្ហាត់បង្រៀនទាំងនោះ ជ្រាបស៊ីជំរៅក្នុងដួងចិត្តរបស់បងផល្លាហើយ។
ចំពោះប្រជាជនខ្មែរនៅត្រាវិញ សាសនាព្រះពុទ្ធគឺជាមួយផ្នែកមិនអាចខ្វះក្នុងជីវភាពវប្បធម៌ សាសនានិងជំនឿ។ រូបថត៖ ង្វៀនឡឹន |
តំបន់វាលទំនាបទន្លេគីវឡុងមានប្រជាជនខ្មែរជិត ១,៣ លាននាក់រស់នៅ ក្នុងនោះភាគច្រើនប្រមូលផ្តុំនៅ៣ខេត្ត៖ ខេត្តត្រាវិញ ខេត្តស្រុកត្រាំង និងខេត្តគៀនយ៉ាង។ គិតដល់ខែតុលា ឆ្នាំ ២០១៤ ព្រះពុទ្ធសាសនាថេរវាទមានវត្តចំនួន ៤៥៤ វត្ត មានព្រះសង្ឃចំនួន ៨.៥០០ អង្គ។ ក្នុងនោះ ប្រមូលផ្តុំច្រើនបំផុតនៅខេត្តត្រាវិញរួមមានវត្ត ១៤២ វត្ត និងព្រះសង្ឃ ៣.១០០ អង្គ។
យើងខ្ញុំបានមកដល់ទីរួមស្រុកចូវថាញ់ នៅទីនេះមានវត្តហាងដ៏ល្បីឈ្មោះត្រូវបានកសាងពីឆ្នាំ ១៦៣៧។ ព្រះសង្ឃថាច់សួង ព្រះចៅអធិការវត្តហាងជំនាន់ទី ២៣ គឺអ្នកបួសច្រើនវស្សា យល់ដឹងអំពីគម្ពីរព្រះពុទ្ធនិងសិលធម៌និងចិត្តសន្តោសបានប្រជាជនគោរពខ្លាំងណាស់។
ដើម្បីឲ្យយុវជនមានមុខរបរចាស់លាស់ និងប្រកាន់ខ្ជាប់មុខរបរប្រពៃណីពីដូនតា ព្រះសង្ឃថាច់សួងបានបើករោងជាងឆ្លាក់ឈើក្នុងវត្ត ដើម្បីបង្រៀនមុខរបរនេះឲ្យពួកគេ។ អាស្រ័យដោយនេះមានយុវជនជនជាតិខ្មែរចំនួន ៦០ នាក់ ត្រូវបានបណ្តុះបណ្តាលជំនាញខាងឆ្លាក់ឈើ។ ភាពល្បីឈ្មោះនេះមិនត្រឹមតែអ្នកក្នុងភូមិស្រុកដឹងតែប៉ុណ្ណោះទេ វាក៏មានអ្នកមកពិខេត្តផ្សេងដឹងផងដែរ ដូចជាខេត្តស្រុកត្រាំង វិញឡុង កឹនថើ…ពួកគេមករៀនដែរ។
ក្រៅពីថ្នាក់ឆ្លាក់ឈើ វត្តហាងបើកថ្នាក់រៀនអក្សរខ្មែរដើម្បីជួយកូនចៅជនជាតិខ្មែរអភិរក្សបានអក្សរសាស្ត្ររបស់ខ្លួនផង អាចអានគម្ពីរព្រះពុទ្ធជាភាសាខ្មែរផង។ ប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងទៅ ដោយសារគោលនយោបាយយកចិត្តទុកដាក់ វិនិយោគខ្ពស់របស់រដ្ឋ ដូច្នេះមិនត្រឹមតែជីវភាពជំនឿ សាសនាទេ ជីវភាពសេដ្ឋកិច្ច វប្បធម៌ - សង្គមរបស់ជនរួមជាតិពុទ្ធបរិស័ទនៅខេត្តត្រាវិញបានផ្លាស់ប្តូរជាច្រើនប្រៀបធៀបនិងពីមុន។ ហេតុនេះ ទៅដល់ទីណាក៏ឃើញបរិយាកាសសប្បាយរីករាយដែរ៕
ការស្រាវជ្រាវមួយ អំពីភាពសម្បូរបែបនៃសាសនា ថ្មីៗនេះ អនុវត្តដោយមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវ Pew (អាមេរិក) ដែលបានដាក់ចំណាត់វៀតណាមគឺជាប្រទេសមួយជាប់លេខបីលើពិភពលោកអំពីកំរិតសម្បូរនូវសាសនា ឈរក្រោយតែសឹង្ហបុរីនិងតៃវ៉ាន។ លទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវនេះបានបង្ហាញយ៉ាងជាក់ស្តែងសត្យានុម័តិផ្ទាំងគំនូរសាសនាវៀតណាមនាបច្ចុប្បន្ននេះ។ |
អត្ថបទ៖ ថុងធៀន ង្វៀនអាញ់ គ្វឹញអាញ់
រូបថត៖ វៀតគឿង តឹតសើន ង្វៀនឡឹន
nguyenhuonggiang